اثر نيكل (Ni) و منابع مختلف نيتروژن بر رشد و نمو و خصوصيات كمي و كيفي خيار در سيستم آبكشت (هايدروپونيك)

آذرمي رسول,طباطبايي سيدجلال,مطلبي آذر عليرضا,بايبوردي احمد

 

 

نيكل (Ni) يكي از عناصر است كه در متابوليسم نتيروژن در گياه نقش دارد. به منظور بررسي تاثير نيكل بر رشد و نمو و خصوصيات كمي و كيفي خيار تغذيه شده با مناقع مختلف نيتروژن (اوره و نيترات آمونيوم) و غلظت هاي مختلف نيكل (1، 0.5، 0 ميلي گرم در ليتر) آزمايشي با طرح فاكتوريل در 4 تكرار و در دو رقم خيار به نام هاي سينا و ويكيما در تير ماه 1383 در گلخانه آبكشت دانشكده كشاورزي دانشگاه تبريز انجام گرديد. غلظت نيتروژن كل در محلول غذايي 200 ميلي گرم در ليتر از منابع مختلف نيتروژن بود. گياهان به مدت 6 ماه نگهداري و هر هفته دوبار ميوه ها برداشت و توزين شدند. در آخر آزمايش دو بوته از هر واحد آزمايشي برداشت و تعداد برگ و ميوه شمارش و همچنين مقدار فتوسنتز، غلظت نيتروژن كل، سطح برگ، وزن تر و خشك ميوه ها اندازه گيري شد. ويژگي هاي كيفي خيار از قبيل مواد جامد محلول، pH، قابليت هدايت الكتريكي (EC) آب ميوه و رنگ ميوه ها مورد بررسي قرار گرفت. تاثير سطوح مختلف نيكل بر عملكرد (بر حسب وزن تر ميوه) در رقم ويكيما معني دار بود ولي در رقم سينا معني دار نشد. حداكثر عملكرد در رقم ويكيما در غلظت 0.5 ميليگرم در ليتر نيكل با منبع اوره، 1.45 كيلوگرم و با منبع نيترات آمونيوم، 1.53 كيلوگرم در بوته بود. مقدار وزن خشك در رقم ويكيما تغذيه شده با اوره و نيكل 0.5 ميلي گرم در ليتر 16.5% بيشتر از تيمار بدون نيكل بود، با اينحال در همين رقم در تغذيه نيترات آمونيومي مقدار ماده خشك با افزايش نيكل كاهش يافت. غلظت نيكل برگ با افزايش غلظت نيكل در محلول غذايي به طور معني داري افزايش يافت و حداكثر غلظت نيكل در گياهان تغذيه شده با نيترات آمونيوم و سطح نيكل 1 ميلي گرم در ليتر بدست آمد. غلظت نيكل در رقم سينا كمتر، ولي در رقم ويكيما تجمع نيكل بيشتر بود. تاثير تيمارها بر رنگ ميوه در رقم ويكيما معني دار شد و گياهان تغذيه شده با اوره و نيكل 0.5 ميلي گرم در ليتر پررنگ تر بودند. در رقم سينا نوع كود نيتروژنه بر EC آب ميوه تاثير معني داري داشت. افزايش غلظت نيكل با 0.5 ميلي گرم در ليتر در محلول غذايي حاوي اوره به عنوان منبع نيتروژن در بعضي ارقام مثل ويكيما تاثير مثبت روي عملكرد خيار داشته ولي در بعضي ارقام مثل سينا نه تنها تاثير مثبت نداشته بلكه باعث كاهش رشد مي گردد.