تاریخچه حسابداری

تاریخچه حسابداری

در عصری که جوامع بشری همواره در حال پیشرفت های علمی و صنعتی و اقتصادی
می باشند و با توجه به اینکه نقش فعالیتهای مالی در هر پیشرفت و توسعه ای غیر
قابل انکار می باشد نیاز به توسعه حسابداری روز به روز افزایش می یابد .

در قرون وسطی مرسوم بوده است که فرمانروایان مالیاتها را جمع آوری می کردند و آنرا
در جهت رفع نیازهای مالی مربوط به توسعه املاک به مصرف می رساندند.در آن زمان
یکی از وظایف حسابداران تهیه صورتی از اموال افراد برای خزانه داری فرمانروا به منظور
اخذ مالیات بود . از دیگر وظایف حسابداران آن زمان می توان به تهیه گزارش سفر افرادی
که به کار تجارت بین کشورها اشتغال داشتند اشاره کرد. این گزارش در پایان هر سفر
تهیه می گردید و هدف از آن تعیین سود و زیان مربوط به آن سفر بود. در قرن سیزدهم و
چهاردهم به دلیل رشد عملیات تجارتی تحولاتی در سیستم نگهداری حسابها به وجود آمد.

لوکا پاچیولی ( LUCA PACIOLI ) یک کشیش ایتالیایی و درواقع یک ریاضیدان بود که
توانست با انتشار کتاب ریاضیات لوکا پاچیولی موجب گسترش فن دفترداری دوطرفه در
سراسر اروپا گردد.وی در این کتاب که چند فصلش اختصاص به حسابداری داشت
توانست مهارت تجزیه و تحلیل گری خود را در جهت توصیف سیستم حسابداری دوطرفه
به کار برد.با وجود اینکه دراین کتاب هیچ اشاره ای به دوره مالی ، چگونگی تهیه صورتهای
مالی و نگهداری حسابهای مربوط به دارائیهای ثابت وجود ندارد و نیز تمایزی بین اموال شخصی صاحب موسسه وسازمان تجاری وی نگذاشته است ، به دلیل سادگی و
داشتن ارزشهای علمی در طی قرون پانزدهم و شانزدهم به اغلب زبانها ترجمه شد و
مورد استفاده قرار گرفت .

از زمان به وقوع پیوستن انقلاب صنعتی در انگلستان ، نیاز به حسابداری به شکل چشمگیری افزایش یافت . پس از انقلاب صنعتی امریکا هم از آنجا که سرمایه های شخصی زیادی در شرکتها وارد گردید و موجب توسعه هر چه بیشتر آنها شد و در نتیجه باعث به وجود آمدن غولهای صنعتی قرن بیست و یکم شد سیستمهای حسابداری از اهمیت بیشتری برخوردار گردیدند و حسابداری نیز با پیشرفت وضعیت اقتصادی توسعه و تکامل پیدا نمود.

ابزار و مفاهیم پایه حسابداری
•حساب
•دوره مالی
•دفتر روزنامه
•دفتر کل
•دفتر معین
•درآمد
•هزینه
•سرمایه
•دارایی
•بدهی
•سند حسابداری

مراحل حسابداری

فرایند حسابداری دارای چهار مرحله به شرح زیر می باشد:
•ثبت فعالیتهای مالی
•طبقه بندی اقلام ثبت شده
•خلاصه کردن اقلام در قالب اعداد قابل سنجش به پول
•تفسیر نتایج حاصله از بررسی اقلام خلاصه شده

انواع حسابداری

حسابداری خود به رشته های مجزا و تخصصی تقسیم می شود که این رشته ها عبارتند از :
•حسابداری مالی ( عمومی)
•حسابداری دولتی
•حسابداری صنعتی ( قیمت تمام شده )
•حسابداری مالیاتی
•حسابداری بودجه ای
•حسابرسی
•حسابداری سیستمها
•حسابداری موسسات غیر انتفاعی
•حسابداری اجتماعی

مفروضات حسابداری

باید دانست که مفاهیم حسابداری مفروضاتی هستند که مبنای صورتهای مالی و سایر

اصول حسابداری می باشند و به چهار دسته به شرح زیر طبقه بندی می گردند:
•فرض داشتن شخصیت حقوقی جداگانه
•فرض تداوم فعالیتهای مالی
•فرض وجود واحد اندازه گیری
•فرض دوره مالی

اصول حسابداری

اصول حسابداری به شش دسته کلی تقسیم می شوند :
•اصل قیمت تمام شده
•اصل وضع هزینه های همان دوره از درآمد همان دوره
•اصل افشای حقایق
•اصل قابل اعتماد بودن
•اصل قابلیت مقایسه
•اصل ثبات رویه

 

حسابداری در گذر زمان

حسابداری در گذر زمان

حسابداری با تمدن بشر همزاد است و به اندازه آن قدمت دارد. تاریخ نخستین مدارک کشف شده حسابداری به ۳۶۰۰ سال قبل از میلاد بر می گردد و همواره همراه با سایر دانشها ودر پاسخ به نیازهای فزاینده بشری رشد و تکامل یافته وبه صورت ابزاری کارآمد درخدمت پیشرفت وتوسعه اقتصادی– اجتماعی جوامع مختلف قرارگرفته و به زبان تجارت تبدیل گردیده است.

 

تاریخچه حسابداری

حسابداری داستانی طولانی دارد . ثبت حسابها به تمدنهایی نظیر چین و یونان و مصر باز می گردد . در آن زمان بود که از حسابداری برای نگهداری حسابها و مدارک مربوط به مخارج و دستمزد و مصالح لازم جهت ساخت بناهایی نظیر اهرام ثلاثه استفاده می شد . نیاز به حسابداری از زمان رواج تجارت ، شدت گرفت  

انتشار کتاب ریاضیات « لوکا پاچیولی» ( Luco Pacioli – 1494 ) کشیش ایتالیائی اهل ونیز که موجب گسترش فن دفتر داری دو طرفه یا ( سیستم دوبل Doble  ) در سراسر اروپا گردید . با تولد انقلاب صنعتی در انگلستان ، نیاز روز افزون به حسابداری افزایش چشمگیری یافت.

در قرن نوزدهم با افزایش شرکتهای سهامی نیاز به حسابداری بیشتر احساس می شد . در شرکت های سهامی ، مالکان از مدیران شرکت جدا شدند ، لذا مدیران موظف بودند برای نشان دادن وضعیت شرکتها از سیستم حسابداری استفاده کنند . به دلیل اینکه مدیران همواره تمایل دارند که نتایج عملکرد به نحو مطلوبی نشان دهند لذا جامعه استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری ابزارهایی را به کار گرفت که بوسیله آنها این اطمینان به مردم داده شود که اطلاعات واحد تجاری قابل اتکا هستند

در کل تاریخچه حسابداری به سه دوره تقسیم می شود:

 

1.دوره جنینی : ایتالیا -  پاچولی – پدر علم حسابداری  ( معادله حسابداری )

 2.دوره کودکی : انگلستان – انقلاب صنعتی – تاسیس رشته حسابداری 

3.دوره نوجوانی : آمریکا – کامل شدن حسابداری – انجمن استاندارد حسابداری مالی FASB

حسابداری و آینده شغلی آن

حسابداری یک سیستم است که در آن فرآیند جمع آوری، طبقه بندی ، ثبت، خلاصه کردن اطلاعات و تهیه گزارشهای مالی و صورتهای حسابداری در شکل ها و مدلهای خاص انجام می گیرد. تا افراد ذی نفع درون سازمانی مثل مدیران سازمان و یا برون سازمانی مثل بانک ها، مجمع عمومی سازمان مورد نظر و یا مقامات مالیاتی بتوانند از این اطلاعات استفاده کنند. به همین دلیل فردی که تحصیلات دانشگاهی ندارد، بیشتر دفتردار است تا حسابدار. چرا که گزارشهای این دسته از افراد مطابق استاندارد نیست و پردازش کافی نمی شود و بیشتر تراز حسابها می باشد. برای مثال یک حسابدار تجربی نمی تواند براحتی بین دارایی کوتاه مدت و بلند مدت تفاوت قائل شود و یا نمی داند که چگونه باید معاملات ارزی را در دفاتر ثبت کرد.

 

هدف و ماهیت حسابداری

هدف :

حسابداري يك سيستم است كه در آن فرآيند جمع‌آوري، طبقه‌بندي ، ثبت، خلاصه كردن اطلاعات و تهيه گزارشهاي مالي و صورتهاي حسابداري در شكل‌ها و مدلهاي خاص انجام مي‌گيرد. تا افراد ذي‌نفع درون سازماني مثل مديران سازمان و يا برون‌سازماني مثل بانك‌ها، مجمع عمومي سازمان مورد نظر و يا مقامات مالياتي بتوانند از اين اطلاعات استفاده كنند. به همين دليل فردي كه تحصيلات دانشگاهي ندارد، بيشتر دفتردار است تا حسابدار. چرا كه گزارشهاي اين دسته از افراد مطابق استاندارد نيست و پردازش كافي نمي‌شود و بيشتر تراز حسابها مي‌باشد. براي مثال يك حسابدار تجربي نمي‌تواند براحتي بين دارايي كوتاه مدت و بلند مدت تفاوت قائل شود و يا نمي‌داند كه چگونه بايد معاملات ارزي را در دفاتر ثبت كرد.

حسابداري به عنوان يك نظام پردازش اطلاعات، داده‌هاي خام مالي را دريافت نموده، آنها را به نظم در مي‌آورد.

محصول نهايي نظام حسابداري گزارش‌ها و صورت‌هاي مالي است كه مبناي تصميم‌گيري اشخاص ذي‌نفع (مديران ، سرمايه‌گذاران ، دولت و ...) قرار مي‌گيرد.

ماهيت :

يك حسابدار متخصص، در آينده مي‌تواند مدير مالي يك سازمان يا شركت گردد يعني مي‌تواند به مديريت يك شركت ايده بدهد كه منابع موجودش را در چه راههايي سرمايه‌گذاري نمايد تا استفاده بهينه كند و يا اگر شركت به منابع مالي جديد نياز داشت يك مدير مالي بر اساس دانش آكادميك خود مي‌تواند بگويد كه از چه طريقي بايد تامين مالي كرد. و مجموع اين فعاليت‌ها خارج از توانايي يك حسابدار تجربي است.

«حسابداري يك سيستم اطلاعاتي است كه با فراهم‌كردن اطلاعات لازم كمك مي‌كند تا سرمايه‌گذارها، اعتبار دهندگان، مديران و دولت نسبت به مسائل اقتصادي بهتر بتوانند، تصميم‌ بگيرند. براي مثال اگر شخصي بخواهد در يك شركتي سرمايه‌گذاري كند، تمايل دارد كه وضعيت مالي آن شركت و يا نتايج عمليات آن شركت را در طي سالهاي قبل بداند. موضوعاتي كه به صورت گزارشهاي مالي توسط حسابداران تهيه مي‌شود.

«حسابداري به منظور جوابگويي به نيازهاي انسان به وجود آمده است. به همين دليل با گذشت زمان و به موازات گسترش فعاليت‌هاي اقتصادي و افزايش پيچيدگي آن ،‌ هدفها و روشهاي حسابداري براي جوابگويي به نيازهاي اطلاعاتي، توسعه يافته است. چرا كه اشخاص، شركت‌ها و دولت براي تصميم‌گيري در مورد توزيع مناسب منابع مالي نياز به اطلاعاتي قابل اتكا دارند كه اين اطلاعات را به ياري حسابداري مي‌توان به دست آورد. از سوي ديگر انجام سرمايه‌گذاري يكي از مواد ضروري و اساسي در فرآيند رشد و توسعه اقتصادي كشور است و سرمايه‌گذاران نيز از بعد عرضه سرمايه، تا حد امكان سعي دارند منابع مالي خودرا به سويي سوق دهند كه كمترين ريسك و بيشترين بازده را داشته باشد. يعني به دنبال برآورد ريسك سرمايه‌گذاري‌ها خواهند بود. اين در حالي است كه يكي از مباني اساسي براي محاسبه ريسك بازار شركت‌ها ، استفاده از اطلاعات توليد شده توسط سيستم حسابداي است.

 

 

رشته های مختلف حسابداری

حسابداري به رشته هاي مجزا و تخصصي زير تقسيم ميگردد:

 

 

1.     حسابداري مالي (عمومي):

 

در اين رشته كه در واقع زير بناي  كليه رشته هاي حسابداري است و اكثر موسسات بازرگاني از ان استفاده مي نمايند , كليه فعا ليتهاي مالي در دفاتر خاص ثبت و در پايان هر دوره مالي, صورتها يا گزارشهاي مالي مورد نياز تهيه مي شود .

 

2.     حسابداري دولتي :

 

چگونگي  ثبت و نگهداري حسابها در موسسات و شركتهاي دولتي,دراين رشته از حسابداري مورد بحث قرار مي گيرد .

 

3.     حسابداري صنعتي ( قيمت تمام شده ) :

 

در حسابداري صنعتي, نحوه محاسبه قيمت تمام شده هر واحد محصول در هر يك از مراحل توليد , توضيح داده مي شود , از اينرو به حسابداري قيمت تمام نيز معروف است.

 

4.     حسابداري مالياتي :

 

در اين رشته از حسابداري  در مورد چگونگي تعيين ميزان ماليات بر درآمد موسسات و افراد با توجه به قوانين و مقررات مالياتي مصوب, گفتگو مي شود .

 

5.     حسابداري بودجه اي :

 

حسابداري بودجه اي , چگونگي تهيه و تنظيم بودجه با توجه به نتايج فعاليتهاي مالي و مقايسه بودجه تنظيم شده (پيش بيني عمليات مالي آينده ) با نتايج واقعي عمليات مالي را مورد بررسي قرار مي دهد, در اين رشته, روشهاي مختلف تهيه بودجه , آموزش داده ميشود .

 

6.     حسابرسي:

 

حسابرسي عبارتست از بررسي اسناد, مدارك . دفاتر و گزارشات مالي يك موسسه و اظهار نظر نسبت به صحت نسبي آنها , معمولا دو مرحله عمليات حسابرسي در يك موسسه انجام مي پذيرد . مرحله اول , حسابرسي داخلي كه توسط حسابرسان عضو موسسه انجام مي شود ,  در مرحله دوم , حسابرسي توسط حسابداران مستقل حرفه اي كه وابسته به موسسه نمي باشند. حسابرسي هنوزهم عمده ترين خدمتي است كه حسابداران مستقل ارائه مي كنند .اما در حال حاضر ,  كمك به موسسات درحل مسائل مربوط به برنامه ريزي , كنترل و تصميم گيري كه خدمات مشاوره مديريت ناميده مي شود . از ديگر خدماتي است كه وقت زيادي صرف آن مي گردد و در طي سالها توسعه يافته , بخش عمده اي از فعاليت اكثر موسسات حسابرسي را تشكيل مي دهد .

 

7.     حسابداري سيستمها :

 

در اين رشته آموزشهاي لازم جهت ارائه يك سيستم حسابداري مناسب براي هر موسسه با توجه به نوع فعاليت , كميت و كيفيت كار و نيز ميزان سرمايه آن موسسه داده مي شود , سيستم ارائه شده چگونگي گردش كارها را معين مي سازد .

 

8.     حسابداري موسسات غير انتفاعي :

 

در اين رشته از حسابداري , ازسيستم و عمليات حسابداري سازمانهاي غير انتفاعي , مانند موسسات خيريه و موسسات آموزشي صحبت مي شود . عامل اساسي در اين رشته اتخاذ سيستمي است كه پيروي دقيق مديريت از محدوديتهاي مقرر از طرف قوانين يا اشخاص و افراد تامين كننده منابع مالي موسسه را تضمين نمايد .

 

9.     حسابداري اجتماعي :

 

     يكي از جديدترين رشته هاي حسابداري است كه جهت اندازه گيري هزينه ها و فايده اجتماعي آنها كه قبلا غير قابل اندازه گيري به حساب مي آمد مورد استفاده قرار مي گيرد, يك نمونه از موارد استفاده اين رشته را ميتوان اندازه گيري الگوي ترافيك بخشهاي پر جمعيت يك كشور را نام برد كه دولت مي تواند با استفاده از آن , موثرترين نحوه استفاده از منابع حمل و نقل را جهت تسهيل كار تجارت و تامين محيط مناسب زيست براي ساكنين منطقه ايجاد نمايد .

 

استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری : تصمیم گیرندگان

تصمیم گیرندگان برای اتخاذ تصمیم به اطلاعات صحیح نیازمندند . در واقع ، هدف از نگهداری سوابق حسابداری ، استفاده از آنها در هنگام تصمیم گیری می باشد . از گروههای استفاده کننده اطلاعات حسابداری به شرح زیر می توان یاد نمود :

1.    افراد ( Individuals )

2. واحد های تجاری ( Businesses )
3. سرمایه گذاری و بستانکاران ( Investors and Creditors )
4. موسسات و نهاد های دولتی ( Government Regulatory Agencies )
5. مقامات مالیاتی ( Securities and Exchange Commision )
6. سازمانهای غیر انتفاعی (  Nonprofit Organization )
7. سایر استفاده کنندگان (  Other Users )

هرچند که استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری اقشار مختلف مردم هستند ، ولی می توان آنها را در دو گروه استفاده کنندگان داخلی و استفاده کنندگان خارجی طبقه بندی کرد . این طبقه بندی به ما اجازه می دهد که حسابداری را به دو رشته حسابداری مالی و حسابداری مدیریت طبقه بندی کرد که حسابداری مالی ، وظیفه جمع آوری اطلاعات برای افراد خارج از واحد تجاری را بر عهده دارد و حسابداری مدیریت ، برای تصمیم گیرندگان داخلی اطلاعات فراهم می آورد .

استفاده کنندگان داخلی ( Internal Users )

استفاده کنندگان خارجی ( External Users )

حسابداری مالی ( Financial Accounting )

حسابداری مدیریت ( Management Accounting )

وزارت آموزش و پرورش - سئوالات

وزارت آموزش و پرورش

سازمان آموزش و پرورش استان فارس

معاونت آموزش و پرورش نظری و مهارتی

ششمین دوره مسابقات علمی و عملی هنرجویان هنرستان‌های شاخه‌ی فنی و حرفه‌ایای

مرحله استانی – اسفند 1385

(اجرای مشترک استانهای اصفهان- کرمان- خراسان رضوی- فارس- یزد)

 

 

سئوال‌های آزمون عملی رشته:

 

 

 

حسابداری

 

 

اصول حسابداری

       

       نام و نام‌خانوادگی:                                                                                 کد شرکت کننده:                    

 

 

 

      تاریخ برگزاری :8 /12/1385                                            مدت آزمون عملی : 150 دقیقه

 

              تعداد سئوال : 4                                                              جمع بارم :      50  نمره

 

 

 

 

 

 

امتحان اصول حسابداری 1 و 2 «عملی »                                                                           زمان:150 دقیقه

1- مانده های زیر از حسابهای دفتر کل مؤسسه ی تجاری لار به تاریخ 29 اسفندماه 1382 به دست آمده است:

وجوه نقد                                                          710.000                         فروش                                        1.000.000  

ذخیره ی مطالبات مشکوک الوصول                  10.000        برگشت از فروش و تخفیفات                    50.000

بدهکاران                                                     70.000                تخفیفات نقدی فروش                       100.000

موجودی کالا                                               30.000                   خرید                                         500.000

پیش دریافت فروش                                     400.000                   برگشت از خرید و تخفیفات            50.000

سرمایه ی آقای لاری                                1.440.000                  تخفیفات نقدی خرید                       50.000

برداشت                                                 100.000          هزینه حمل و کالای خریداری شده 50.000

اثاثه ی اداری                                          100.000          هزینه های اداری و تشکیلاتی                   400.000

زمین                                                     200.000          هزینه های توزیع و فروش                         340.000

ساختمان                                                   300.000

سایر اطلاعات:

1- پس از انبار گردانی مشخص گردید که موجودی کالای پایان دوره مبلغ 100.000 ریال است

2- روش استهلاک دارائی های ثابت در این مؤسسه خط مستقیم است و عمر مفید آن 5 سال و ارزش اسقاط نیز ناچیز برآورد شده است

3- تا پایان دوره ی مالی هنوز معادل مبلغ 100.000 ریال کالا به مشتریانی که از پیش وجوه نقد پرداخت نموده اند، تحویل نگردیده است

4- مبلغ 50.000 ریال کالای برگشت داده شده توسط مشتریان، اشتباها، در بدهکار حساب فروش ثبت شده است

مطلوب است:

1-     ارائه ی ثبت های اصلاحی در دفتر روزنامه

2-     تهیه ی ترازآزمایشی اصلاح شده به تاریخ 29 اسفندماه 1382

3-     تهیه ی صورت حساب سرمایه برای سال مالی 1382

4-     تهیه ی صورتحساب سرمایه برای سال مالی 1382

5-     تهیه ترازنامه به تاریخ 29 اسفند ماه 1382

6-     ارائه ی ثبت های بستن حسابها در دفتر روزنامه

 

2- شرکت کازرون تمامی دریافتها و پرداختها را ازطریق حسابهای بانکی انجام می دهد

اطلاعات زیر از مدارک حسابداری این شرکت در دست است:

صورت مغایرات بانکی 30/8/1385                                               ریال

مانده ی طبق صورتحساب بانکی                                              7.000.000

اضافه می شود: سپرده های بین راهی                                       1.540.000

کسر می شود: چکهای معوق                                                    (2.000.000)

مانده طبق دفاتر شرکت                                                           6.540.000

نتایج آذرماه                                                                                                      (ارقام به ریال)

                                                                                             (طبق صورتحساب بانکی)          طبق دفاتر

مانده ی 30/9/85                                                                           8.650.000                    9.250.000     

سپرده های آذر ماه                                                                            5.000.000                   5.810.000

چکهای آذرماه                                                                                  4.000.000                   3.100.000

اعلامیه های وصولی آذر ماه (غیر از سپرده های آذرماه)                         1.000.000                  -

هزینه های بانکی                                                                                    15.000                               -

چکهای برگشتی(توسط بانک به عنوان هزینه ثبت شده)                 335.000                      -

مطلوب است:

1-     تهیه صورت مغایرات بانکی به تاریخ 30/9/1385

2-     ارائه ی ثبت های لازم (یکی از چکهای آذرماه مربوط به خرید اساسی می باشد حسابدار مؤسسه آن را ثبت نکرده است)

 

3- قسمتی از فعالیتهای بازرگانی شیراز که به امر صادرات و واردات کالا استقبال دارد به شرح زیر است:

2/2/84-  ارسال مقادیری کالا به  ارزش 25.000.000 ریال به فروشگاه پارس کیان واقع در نی ریز بنا به درخواست فروشگاه که در این معامله 5% تخفیف در نظر گرفته شده.

5/2/84- ارسال 200 دستگاه کولر برای حق العمل کار خود آقای امین جهت فروش امانی بازرگانی قیمت فروش هر دستگاه کولر 1.500.000 ریال(قیمت تمام شده + 25% ) سود تعیین کرده است.

6/2/84- در این تاریخ فروشگاه مطلع گردید که یکی از بدهکاران بازرگانی بنام اسماعیلی درسال 83 ورشکست وجریان قانونی ورشکستگی راطی نموده 40% از بدهی به مبلغ 820.000 ریال حساب جاری واریز نموده است (در این تاریخ مانده حساب  ذخیره م.م 1.850.000 بستانکار می باشد )

7/2/84-  بازرگانی براتی به ارزش کالای معامله شده در تاریخ 2/2 به عهده پارس کیان 20 روز پس از رویت ارسال می دارد

7/2/84 - پرداخت نقدی 2.700.000 ریال بابت هزینه حمل کولرها و صدور چک به مبلغ 1.400.000 ریال بابت بیمه محموله ارسالی

15/2/84 - خرید کالا از تولیدی تهران برای آینده به مبلغ 50.000.000 ریال که 20% کل خرید طی چک پرداخت شد وبقیه به طور نسیه

20/2/84-  در این تاریخ برات مورد قبولی فروشگاه پارس کیان قرار گرفت

28/2/84 - فروش 150 کولر به طور نقد توسط آقای امین و 30 دستگاه کولر به صورت نسیه

28/2/84-   ارسال برات قبولی پارس کیان جهت وصول به بانک

30/2/84 - تولیدی تهران 70% از کل خرید را حمل نمود که 25.000.000 ریال تحویل انبار شد و بقیه آن در راه است (از حساب کالا در راه استفاده شود) در این تاریخ یک فقره چک به مبلغ 70% بدهی نیز صادر گردید

31/2/84 - هزینه انبارداری به مبلغ  3.900.000 ریال وحق العمل 5% کل فروش و حق التضمین 2% فروش نسیه می باشد

31/2/84 - خالص حقوق کارکنان 8.950.000 ریال می باشد مالیات حقوق 10% حق بیمه سهم کارکنان 7% و سهم کارفرما 23%می باشد. حقوق مالیات و حق بیمه های مربوطه پس از تنظیم  لیست حقوق و دستمزد  (سند حسابداری)  تماماً  طی چک پرداخت شد

12/3/84-  یکد ستگاه ماشین آلات بسته بندی طی چک به صورت نقدی خریداری گردید که اطلاعات آن به شرح زیر است:

                                                                                                                                      ریال

قیمت طبق فاکتور                                                                                                            20.000.000

هزینه های مالیات پرداخت شده                                                                                                500.000

هزینه های حمل  و نقل و بیمه                                                                                             1.000.000

هزینه های نصب و راه اندازی                                                                                                          500.000

هزینه های پذیرائی هنگام بهره برداری از ماشین آلات                                                           1.000.000

ضمن این که تخفیفات تجاری منظور شده طبق فاکتور 5% بوده است

15/3/84 - هزینه های توزیع و فروش 1.672.000 می باشد و حق العمل کار پس ازکسر هزینه های طی حواله ای طلب را برای آمر ارسال می دارد

17/3 /84- حساب کالاهای امانی بسته شد (موجودی کالا نزد حق العمل کار را محاسبه و ثبت نماید. )

31/3 /84- پرداخت اصل و سود سه ماهه آخر اوراق قرضه بر اساس احتساب 20% سود سالانه طی صدور چک (مانده اوراق قرضه پرداختنی کوتاه مدت 120.000.000 ریال می باشد)

31/3/84 - وام بلند مدت بازرگانی 288.000.000 ریال است که در اقساط سالانه 88.000.000 ریال در  آخر خردادماه هرسال پرداخت میشود سود این وام بر اساس هر قسط 20% است که همراه هر قسط در پایان خردادماه پرداخت می شود (ثبتهای اصلاحی لازم در پایان سال قبل به عمل آمده است پروژه به مرحله بهره برداری رسیده است)

12/4 /84- مالیات براوردی پایان سال 83 ، 3.000.000 ریال می باشد که در این تاریخ 80 % آن طی چک پرداخت گردید

28/4 /84- فروش یک دستگاه وانت مؤسسه به مبلغ 3.500.000 ریال و دریافت یک فقره چک مدت دار( قیمت خرید وانت7.000.000 ریال و در تاریخ 1/10/82 خریداری شده روش محاسبه استهلاک 35% ارزش دفتری )

مطلوب است: 1-  ثبت های فوق ذکر در دفتر روزنامه عمومی

2-تنظیم دفتر کل حساب بانک به شکل فرم (مانده حساب بانک در تاریخ 1/2/1384 ، 120.000.000 ریال بوده است)

 

                                                 

 

                                                  وزارت آموزش و پرورش

سازمان آموزش و پرورش استان فارس

معاونت آموزش و پرورش نظری و مهارتی

ششمین دوره مسابقات علمی و عملی هنرجویان هنرستان‌های شاخه‌ی فنی و حرفه‌ایای

مرحله استانی – اسفند 1385

(اجرای مشترک استانهای اصفهان- کرمان- خراسان رضوی- فارس- یزد)

 

 

سئوال‌های آزمون عملی رشته:

حسابداری

کاربردرایانه درحسابداری

 

 

 

 

 

 

 

       نام و نام‌خانوادگی:                                                                                 کد شرکت کننده:                    

 

 

      تاریخ برگزاری :8 /12/1385                                            مدت آزمون عملی : 150 دقیقه

 

              تعداد سئوال : 4                                                              جمع بارم :      40  نمره

 

کاربرد رايانه در حسابداري  عملي       

                                                                                                                                                                                                                                                      زمان  150  دقيقه

قسمت اول سؤال

يك شركت خصوصي داراي 10 كارمند است كه نمودار سازماني آن را در زير ملاحظه مي كنيد.                                         

                                             مديرعامل                                                                                               سطح 1              ┐─────────┴───────────┌                                                

                    معاون مالي                                                   معاون اداري                                                          سطح 2 ┐────┴────┌                     ┐─────────┼────────┌                     

  حسابدار                   انباردار           فروشنده1            فروشنده2            فروشنده3

سطح 3

 

                     خدمتگزار                 سرايدار

سطح 4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

حقوق ناخالص این کارمندان به صورت زیر محاسبه می گردد:

    کارمندان سطح 1             10% فروش ماهانه 

    کارمندان سطح 2             5% فروش ماهانه   

    کارمندان سطح 3             2% فروش ماهانه

    کارمندان سطح 4             1% فروش ماهانه

درضمن ازحقوق ناخالص هرکارمند10%برای مالیات و7%برای بیمه کسرمیگردد و حقوق دریافتی بدست می آید.

اجناسی که دراین شرکت فروخته می شود شامل 5 قلم عمده می باشد که ما آنها را بنامهای کالای شماره 1 تا کالای شماره 5 نامگذاری می کنیم.

 

به تفکیک ماههای سال قیمت کالاهای خریداری شده و تعداد فروش هر یک در زیر آمده است:

***فروردین ماه

کالای شماره 1                      3000000ريال                     تعداد فروش     4 عدد

کالای شماره2                       1500000 ريال                    تعداد فروش   12 عدد

کالای شماره3                       500000 ريال                      تعداد فروش   11 عدد

کالای شماره 4                     5000000 ريال                     تعداد فروش   15 عدد

کالای شماره5                       3000000 ريال                    تعداد فروش     8 عدد

 

اما تغییرات قیمت ها به نسبت ماه قبل به شرح زیر است:

***اردیبهشت ماه

    همه کالاها 9% افزایش قیمت داشته اندوتعدادفروش بترتیب  40 و 50 و1 و1 و100 بود.

***خردادماه

   قیمت ها2%افزایش پیدا کرده است وتعدادفروش بترتیب 0 و0 و0 و5 و20 بود.

***تیرماه

  قیمت ها فرقی نکرده است و تعدادفروش بترتیب  4 و 9و10 و5 و10 بود.

***مردادماه

  قیمت ها 5% نسبت به ماه قبل افت داشته است و تعداد فروش بترتیب 6 و8 و8 و6 و 4 بود.

***شهریورماه

  قیمت ها به سطح قیمت های خردادماه رسید و تعدادفروش مانند ماه قبل بود.

***مهرماه

  قیمت ها 1% کاهش پیدا کرد و تعدادفروش مانند اردیبهشت ماه بود.

***از آبان ماه تا آخردی ماه

  قیمت ها و تعدادفروش ثابت ماند

***بهمن ماه

  همه قیمت ها 2% افزایش پیدا کرد و تعدادفروش بترتیب 14و 15و50 و90 و60  بود.

***اسفندماه

    همه قیمت ها 3% افزایش پیدا کرد و تعدادفروش بترتیب 90و 90و100 و190 و60  بود.

 

لازم به ذکراست که این شرکت به طور متوسط 10%به قیمت خرید هر کالا اضافه و آن را به فروش می رساند.

 

قسمت دوم سؤال

 

بر اساس گزارشات بالا صفحات کاربرگ خود رابدین صورت در اکسل تنظیم کنید:

 

1-کاربرگ اول را بنام فروش (forosh) تغییرنام داده و در آن قیمت کالاها ومحاسبات خواسته شده را انجام دهید. 

 

2- کاربرگ دوم را بنام حقوق (hoghogh) تغییرنام داده و در آن حقوق کارمندان  ومحاسبات خواسته شده را انجام دهید. 

 

 

 

 

 

قسمت سوم سؤال    

                                                               کار برگ فروش

  سطر 4:تایپ این عبارت با اندازه نوشته 16 از نوع (bold) با رنگ آبی در زمینه سیاه

                (قیمت خرید کالاهای شرکت البرز)  

  ستون f: تایپ ماههای سال با اندازه نوشته 12 از نوع کج (italic) با رنگ قرمز در زمینه زرد

  سطر 5: تایپ نام اقلام فروش با اندازه نوشته 10 از نوع کج (italic) با رنگ سفید در زمینه خاکستری

    رسم جدولی که تعداد کل هر کالا در هر ماه را تعیین کند.

 

 قسمت چهارم سؤال      

                                                                 کار برگ حقوق

    سطر 4: تایپ این عبارت با اندازه نوشته 14 از نوع (bold) با رنگ مشکی در زمینه زرد

                    (حقوق  کارمندان شرکت البرز)  

 

    ستون f: تایپ ماههای سال با اندازه نوشته 12 از نوع کج (italic) با رنگ زرد در زمینه قرمز

 

     سطر 5: تایپ نام هر کارمند(شغل هر کارمند) با اندازه نوشته 11 از نوع کج (italic) با رنگ مشکی در زمینه آبی

 

 قسمت پنجم سؤال       

 محاسبات زیر راانجام دهید.

    1- قیمت خرید هر کالا در هرماه

    2-حداکثرقیمت خرید هر یک از کالاها را درسال پیداکنید؟ (درخانهءبا زمینه  قرمز)

    3- حداقل قیمت خرید هر یک از کالاها را در سال پیدا کنید؟ (درخانهءبا زمینه زرد )

    4- میانگین قیمت خرید هر یک از کالاها را در سال پیدا کنید؟ (درخانهءبا زمینه آبی )

    5- قیمت فروش هر کالا در هرماه

    6- قیمت فروش کل ماهیانه همه اجناس

    7- قیمت فروش سالانه همه اجناس

    8- حقوق ناخالص ماهیانه هر کارمند

    9- حقوق دریافتی ماهیانه هر کارمند

                  

 

 

 

 

 

 

 

در اين چه چيزي براي حسابداران وجود دارد؟  :  XML

اينترنت شبكه ي گسترده اي از اطلاعات را در اطراف زمين به سرعت حركت مي دهد. اطلاعات خام و اطلاعات پردازش شده به صورت آ.زاد جريان دارند-قابل دسترس براي همه به قصد يادگيري ،فهميدن و ارزيابي كردن. سازمان ها در سطوح بخش ها ،ناحيه ها و كشورها مي توانند با يكديگرهمكاري كنند  خبر از وقوع دوره ي  همكاري تجاري دارند  .به نظر شگفت انگيز  مي ايد.ECMو ERP2

مشكل چيست؟

 قديمي است.Windows.vcMACINTOSH,vs.pc . مشكل به اندازه ي چارچوب اصلي

اطلاعات خام(ديتا)به صورت آزاد حركت مي كنند ولي استاندارد شده نيستند .جريان هاي اطلاعات خام معناي جامع و عالمگير ندارند.در نتيجه اطلاعات خام توسط همه سيستم ها فهميده نمي شوند،به آساني تجزيه و تحليل نمي گردند،به زبان هاي مختلف ترجمه نمي شوند و براي انسانها خوانانيستند..سخت افزارها و نرم افزارهاي ويژه اي براي كشف رمز كردن اطلاعات خام احتياج است و اگر وسايل مورد نياز  در دسترس نباشند آنگاه شما هيچ شانسي نداريد و اين مشكل فقط به اينترنت محدود نيست.مقدار زيادي پول (با يك تخمين در حدود 20%توليد ناخالص امريكا)براي بدست آوردن اطلاعات جديد خرج شده است و بيشتر 90% اين اطلاعات سندها هستند(و نه در بانكهاي اطلاعاتي) . تجارت در امريكا هر سال تقريبا صد ميليارد سند توليد مي كند. اين اطلاعات در شكل هاي مختلفي در سيستم هاي كامپيوتري ذخيره و نگهداري مي شود. اين شكل هاي ذخيره كردن  مختلف مي تواند مشكلات جدي در دسترسي ،جستجو وپخش كردن اين اطلاعات ايجاد كند.

هر راه حلي (تركيبي از توليدات و خدمات فناوري اطلاعات)كه اطلاعات را در طرح هاي مختلف نرم افزاري وسخت افزاري مديريت مي كند بايد متوجه بسياري از نيازمندي هاي كليري باشد.

 

·        اول اينكه،اين راه حلها بايد براي استفاده كنندگان روشن باشد. اين جزئيات تكنيكي نبايد به وسيله ي استفاده كنندگان كنترل شود.

·        دوم اينكه استفاده كنندگان ايد قادر باشند تا اطلاعات خام و پردازش شده را در حالت دلخواه ذخيره كنند.براي مثال در بانكهاي اطلاعاتي،پوشه هاي متني يا شكل هاي شخصي.سوم اينكه يك راه حل بايد هوشيارانه اطلاعات خام و پردازش شده راببازگرداند. اين راه حل بايد قابل درك باشد و خودش به معني تمام اطلاعات توجه داشبت باشد. در آخر چنين راه حلي بايد قادر به تامين خروجي مطلوب باشد.-به شكل هاي چاپ،صفحه اي،شبكه اي،سي دي يادي وي دي  

زبان نشانه گذاري توسعه پذير

اكس. ام .ال ) براي رفع اين نياز طراحي شده. مسلما اكس ام.ال  به ويژه در زمان كوتاه تمام  (

مشكلات مديريت اطلاعات را حل نمي كند. ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

اولين گام است ولي به عنوان يك پيشرفت انقلابي  در انتقال اطلاعات خام و شناسايي              اكس. ام. ال

اطلاعات در اينترنت شناسايي ميشود.

اكس.ام.ال در سال هاي اخير با نيروي حركتي بسيار زيادي پيشرفت كرده است.اكثريت معامله كنندگان نرم افزارهاي كليدي ،در  مجمع استاندارد گذاري اكس.ام.ال وتوليدات ديگر هستندو فعالانه و با اشتياق اكس ام.ال  راارتقا مي دهند.                                                                               

بالمرمايكرو سافت  ميگويد“شما مي توانستيد بگوييدما صد در صد از منابعمان را در كار گذاشته ايم. ما رويكردي اتخاذ كرده ايم كه اكس.ام.ال را در هر كاري كه بشود انجام داد ، جاي داده ايم.{ولي}من مي گويم ما كارخانه را بخاطر اكس. ام .ال شرط بندي كرده ايم.{ريسك كرده ايم}."                     

آينده موفقيت آميز به نظر مي رسد ولي فقط گذر زمان مي تواند بگويد.                                      

   اكس. ام. ال در بسياري از دامنه ها مثل علوم ،رياضيات ،موسيقي، مذهب و البته تجارت كاربرد دارد.  اكس.ام.ال وزبان هاي متنوعي كه بر اساس اكس.ام.ال هستند،بر بسياري از زمينه هاي تجاري همچون تهيه وتدارك الكترونيكي ،تجارت  الكترونيكي،اي.دي.آي،سيستم هاي پرداخت الكترونيكي،انتقال اطلاعات خام مالي و مشتقات تاثير گذار هستند. تاثير اكس.ام.ال در زمينه هاي مختلف ديگري نيز وارد شده است. مثلا كاربرد اكس.ام.ال در حسابداري، امور مالي،تبليغات و توليد. اكس .بي.آر.ال يك كاربردي از اكس.ام.ال يك شكل الكترونيكي براي ساده كردن جريان هاي صورتهاي گزارش هاي عملكردي ، ثبت هاي حسابداري وساير اطلاعات مالي در ميان برنامه هاي نرم افزاري ميباشد.   اكس.بي .ار.ال بين المللي ، اكس.بي .ار.ال را به عنوان يك روش حسابداري در صنعت بيان مي كند كه اطلاعات خام تجاري را به صورت گزارش استاندارد دريافت مي كند وآن را به دنياي ديجيتالي بيت وبايت انتقال مي دهد. اطلاعات خام مالي شامل صورت هاي مالي حسابداري صنعتي داده هاي خام واطلاعات مالياتي است.قبل از  اكس.بي .ار.ال روش استانداردي براي انتقال ، تجزيه تحليل و درك اين اطلاعات خام وجود نداشت . اكس.بي .ار.ال براي استاندارد كردن انتقال اطلاعات خام مالي وآماده سازي و عمومي ساختن آن اطلاعات در شكل مطلوب طراحي شده است . اكس.بي .ار.الدر حال مواجهه با پذيرش در گستره ي جهاني است و به وسيله ي فعاليت هاي تجاري مهم، موسسات حسابداري و آژانس هاي دولتي در گستره ي جهاني حمايت مي شود.                                                                

مشاهده كنيد.www. Xbrl.org مي توانيد ليست اعضاي كنوني را در

همچنان كه اكس.ام.ال و اكس.بي .ار.ال به نرم فزارهاي حسابدارري و گزارش هاي مالي داخلي و خارجي يورش مي برد و بر انتقال اطلاعات تجاري اثر مي گذارد ،درك مكانيزم هاي اين زبان ها ضروري است. درك عميقي احتياج است كه البته به اين بستگي دارد كه آيا يك شخص مي خواهد در آماده كردن وبرنامه ريزي گزارش ها دخيل باشد و ياآنكه  مي خواهد آن زبان را استفاده كند. به هر حال ،هر نقشي كه شما داشته باشيد بايد اين پيشرفت هاي جديد را درك كنيد.                           

 

 

 

 

 

 

پيشرفتها	سال
-مفهوم هايپر لينك-استفاده از يك شماره گذار براي اشاره به يك پوشه يا صفحه اي ديگر	دهه1940
-فرايند شماره گذاري براي پردازش متن-متن و ار.تي.اف.سي(پوشه هاي متني پر محتوا)  رييس  كميته ي تركيب    w.tunniciffle- جي سي اي(شركت ارتباطات گرافيكي) ايده ي جدا كردن مندرجات يك سند در حال فرمت      - كميته ي كدگذاري عمومي جي سي اي، از استفاده ي توصيفي از فرايند شماره گذاري حمايت مي كند.                                          –در 1969 در آي.بي.ام ،چارلز گولد  فارب و همكارانش موشر و لوري يك زبان شماره گذاري اختراع كردند. كه جي .ام.ال خوانده مي شود(حرف هاي آغازينسه مبدع و هم چنين زبان شماره گذاري تعميم يافته). از1980 ،نود درصد اطلاعات در آي.بي.ام در جي .ام.ال هستند.	دهه1960
(هييت استاندارد ملي امريكايي )زبان ANSI- كامپيوتري را براي پردازش كميته متن شكل ميدهد	1978
-اولين پيش نويس كاري اس. جي.ام.ال (زبان استاندارد شواره گذاري عمومي ) -وزارت دفاع و اي .ار.اس از اس. جي.ام.ال استفاده مي كنند. -  متن پردازي ،واژه پردازي مي شود. -شكل دادن نرم افزارهاي مخصوص شماره گذاري مرحله اي WYSIWIG- (هر چه شما ميبينيد به دست مي آوريد)نمايان ميشود	دهه1980
شبكه گسترده ي جهاني ))WWW-ظهور   (قرار دادانتقال متن هاي فعال)           HTTP  مبتني بر ارتباطات فعال و متن هاي فعال                                                                        HTML  متن هاي فعال )يك كاربردي  (زبان شماره گذاري   SGML از  ،منبع متحدالشكل جايگزين شوندهURL           و نمونه هاي موفق ديگرش  HTML- قوي تر شدند علي رغم نهاد هاي ناكافي براي كارهاي مديريت فناوري بر روي شبكه	دهه1990
،نمونه ي تجديد نظر شده اي از XML-   كه كمتر پيچيده است،فرموله ميشود.SGML     پيشنهاد 1998 در W3C  را مي دهد. XML	اواسط1990
بيشتر مي شود.XMLتكامل	2000<

 

عطيه قره شيخ بيات

www.sbuas.com

حسابداری :

حسابداری :

عبارت است از یک سیستم اطلاعاتی که از طریق شناسایی، ثبت ، طبقه بندی ، تلخیص و گزارشگری رویداد های مالی، اطلاعات لازم را در اختیار استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری قرار می دهد.

استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری ، طیف وسیعی را تشکیل می دهند وبه طور ی کلی آنها را می توان به دو دسته 1- تصمیم گیرندگان درون سازمانی و2- تصمیم گیرندگان برون سازمانی ، تقسیم نمود.

تصمیم گیرندگان درون سازمانی : شامل مدیران اجرایی می توان نامید که اطلاعات حسابداری را برای برنامه ریزی ، کنترل ، هماهنگی و تصمیم گیریهای لازم برای عملیات مؤسسه ، مورد استفاده قرار می دهند.

گزارش هايی که تصمیم گیرندگان درون سازمانی مورد استفاده قرار می دهند ، معمولاً تفصیلی و در بر گیرندﺓ جزئیات مسائل می باشد . این گزارشها به طور معمول ، محصول سیستم های حسابداری بهای تمام شده و حسابداری مدیریت است.

استفاده کنندگان برون سازمانی : شامل طیف گسترده ای می باشد که از جملۀ آنها می توان سهام داران ، سرمایه گذاران بالقوه ، بانک ها و مؤسسات اعتباری ، تحلیل گران مالی و اقتصادی ،  اتحادیه های کارگری و مراجع مالی و اقتصادی دولتی رانام برد.

مفاهیم اساسی حسابداری و گزارشگری مالی:

ماهیت حسابداری : حسابداری که اغلب زبان تجارت خوانده می شود روش هایی است قرار دادی که توسط کار شناسان و استادان حسابداری ویا انجمن های حرفه ای حسابداران تدوین گردیده بتدریج مورد قبول همگان قرارگرفته است وقابل تغییر و تصحیل می باشد. در حسابداری ما بنیان گذاری یک مجموعه ضوابط و قراردادها می خواهید اطلاعات لازم رابرای حل مسئله های یک مؤسسه بدست آوریم. .....................................................................

حسابداری مانند سایر دانش های بشری بر مفاهیم مفروضات واصول تحت عنوان مفاهیم اساسی و گزارش  گری مالی شناخته می شود در مورد طبقه بندی مفاهیم اساسی حسابداری اتفاق نظر وجود ندارد اما طبقه بندی که بیشتر از همه متداول به صورت زیر می باشد.

مفروضات حسابداری منشأ و شالدوﮤ اصول حسابداری و مبنای تهیه و تنظیم صورت های مالی واحد های اقتصادی را تشکیل می دهد. هر کدام از مفروضات حسابداری می تواند منشأ یک یا چند اصل حسابداری باشد. مفرضات حسابداری به شرح زیر است:

1- فرض تفکیک شخصیت: بر اساس فرض تفکیک شخصیت ، برای هر مؤسسه شخصیتی مستقل از مالک (یا مالکان) آن و همچنین مستقل از سایر مؤسسات موجود در جامعه در نظر گرفته می شود.

2- فرض تداوم فعالیت: بدین معنی است که عملیات مؤسسه در آینده قابل پیش بینی تداوم خواهد یافت و قصد انحلال یا توقف فعالیت آن وجود ندارد. بدین معنی است که مؤسسه برای یک دوره زمان کافی برای اجرای عملیات ، انجام قرار دادها و ایفای تعهدات خود ، دوام و بقا خواهد داشت.

3- فرض دورۀ مالی: نتایج واقعی علملیات مؤسسه را فقط می توان در پایان اجرای عملیات آن و پس از وصول مطالبات، فروش دارائی ها و اجرای تعهدات و پرداخت بدهی ها به طور دقیق و قطعی تعیین کرد. اما استفاده کنندگان از اطلاعات مالی نمی توانند برای دریافت اطلاعات تا آن زمان تأمل کنند.بنابراین عمر طولانی یک مؤسسات به دوره های زمانی مساوی کوتاهتر معمولاً یک ساله تقسیم می شود و برای هر دوره گزارشهای مالی جداگانه ارائه می شود به این دوره های زمانی اصطلاحاً دوره مالی یا حسابداری می گویند.

4- فرض یا مبنای تعهدی: فرض تعهدی یکی از زیر بنایی ترین و مهم ترین مفروضات حسابداری است. توسعه و گسترش حسابداری تا حد زیادی مدیون این فرض است.

بر اساس فرض تعهدی درآمدها به محض تحقق و هزینه ها به محض تحمیل ، بدون توجه به زمان دریافت یا پرداخت وجه نقد مربوطه شناسایی و ثبت می شوند.

5- فرض واحد پول: بدین معنی است که آثار و نتایج کلیه معاملات و عملیات مالی مؤسسه باید بر حسب پول، اندازه گیری و گزارش شود. از آنجا که پول وسیله مبادله و مقیاس مشترک اندازه گیری ارزش در کلیه مبادلات اقتصادی است، در حسابداری نیز معاملات و عملیات مالی و رویدادهای دارای اثر مالی بر حسب واحد پول عنوان مقیاس مشترک ، اندازه گیری و گزارش می شود.

 ب) اصول حسابداری

قواعدی کلی است که حسابداران به عنوان مبنای اجرای کار در کلیه مراحل اجرای عملیات حسابداری مورد استفاده قرار می دهند و عبارتند از:

1- اصل بهای تمام شده،

2- اصل تحقق درآمد،

3- اصل تطابق هزینه ها با درآمدها،

4- اصل افشاء.

1- اصل بهای تمام شده تاریخی:

به موجب اصل بهای تمام شده ، تمام رویدادهای مالی به بهای تمام شده در تاریخ وقوع ثبت و در صورت های مالی منعکس می شوند و چنانچه بعداً ارزش پولی آنها افزایش یابد ، این افزایش شناسایی و ثبت نمی شود.

در به کارگیری این اصل ، بهای تمام شده دارایی ها بر اساس قیمت نقد ، یا معادل قیمت نقد اندازه گیری می شود.

2- اصل افشای حقایق:

اصل افشاء ایجاب می کند که کلیه واقعیت های با اهمیت مربوط به رویدادها و فعالیت های مالی مؤسسه به نحو مناسب و کامل افشاء شود. بر اساس این اصل باید تمامی اطلاعاتی که با نحوی می تواند در تصمیم گیری استفاده کنندگان از اطلاعات مالی تأثیرگذار باشد، افشاء شود. افشای اطلاعات می تواند در متن صورتهای مالی یا یاداشت های همراه آن صورت پذیرد.

3- اصل تحقق درآمد:

بر اساس اصل تحقق ، درآمدها بدون توجه به زمان دریافت وجه نقد مربوطه ، در زمان تحقق شناسایی می شوند ؛ معمولاً زمانی درآمد را تحقق یافته فرض می کنند که فرآیند کسب سود کامل یا حداقل قسمت اعظم آن کامل شده باشد.

فرآیند کسب سود عبارت است از: مجموعه ای از عملیات از خرید مواد اولیه و سایر عوامل تولید تا تبدیل آنها به کالای ساخته شده و نهایتاً فروش محصولات و دریافت وجه آنها در برمی گیرد.

اغلب هنگام فروش محصول ، فرآیند کسب سود را تکمیل شده می دانند ، بنابراین زمان تحقق درآمد را همان موقع فروش در نظر می گیرند.

4- اصل تطابق هزینه ها با درآمدها

بر اساس اصل تطابق برای اندازه گیری سود هر دوره باید هزینه های هر دو را با درآمدهای همان دوره مقابله نمود. به عبارت دیگر برای تعیین سود هر دوره باید هزینه هایی که برای کسب درآمدهای همان دوره تحمیل شده اند را از درآمدها کسر نمود. بنابراین به موجب اصل تطابق هرگاه درآمدی در صورت سود و زیان یک دوره منعکس می گردد و باید هزینه هايی که به آن درآمدها مربوط می شوند نیز در همان صورت سود و زیان منعکس گردند.

ج) میثاق ها یا اصول محدود کننده

میثاق ها کاربرد مفروضات و اصول حسابداری را در چهار چوب خاصی محدود می سازند. که عبارتند از:

1- میثاق فزونی منافع بر مخارج: هدف گزارش گری مالی فراهم کردن اطلاعات لازم برای تصمیم گیری است . امّا مخارج تهیه این اطلاعات نباید بر منافع آن فزونی یابند.

به عبارت دیگر فراهم کردن اطلاعات حسابداری باید مقرون به صرفه باشد.

2- میثاق اصل اهمیت:

به موجب اصل اهمیت در مورد مبالغ و اقلامی که بنابر وضعیت ، محیط و عملکرد مؤسسه ، جزئی و ناچیز محسوب می شوند ، می توان از اعمال دقیق اصول حسابداری خودداری کرد.

3- میثاق اصل محافظه کاری:

محافظه کاری بدین معنی است که در شرایط ابهام ، اعمال قضاوت برای انجام برآورد به نحوی صورت گیرد که درآمدها یا دارائی ها بیشتر از واقع و هزینه ها یا بدهی ها کمتر از واقع ارائه نشود.

4- میثاق خصوصیات صنعت:

خصوصیات ورویه های عملکرد در صنایع مختلف ممکن است، استثنائات خاصی را در مورد به کارگیری اصول ورویه های حسابداری توجیه کند.

ویژگیها و خصوصیات کیفی اطلاعات حسابداری

مهمترین این ویژگیها عبارتند از :

1-مربوط بودن

2-قابلیت اتکاء

3-قابلیت مقایسه

1-مربوط بودن: یکی از ویژگیهای کیفی و اساسی حسابداری است. ارائه اطلاعات مربوط ، تصمیم گیرندگان را در اخذ تصمیمات منطقی یاری می دهد و می تواند عاملی برای جلوگیری از بروز ابهام و سردرگمی در بررسی و مقایسه اطلاعات محسوب شود.

ویژگی مربوط بودن اطلاعات مالی مبتنی بر مفاهیم: اهمیت ، به موقع بودن، رُجحان محتوا بر شکل ، قابل فهم بودن و افشای کامل است.

رُجحان محتوا بر شکل: در حسابداری و گزارشگری های مالی بر محتوای اقتصادی عملیات ورویدادها تأکید می شود.

مانند: در تعریف دارایی ها به منافع آتی بیش از مالکیت قانونی اهمیت داده می شود.

2- قابلیت اتکاء : به اعتماد و اتکايی اشاره دارد که استفاده کنندگان برای اندازه گیری گزارش در صورت های مالی اساسی داشته باشند. نتایج اندازه گیری حسابداری هنگامی قابل اتکاء است که به طور صادقانه معرف ارزشهایی باشد که انتظار می رود یا در نظرات ارائه کنند.

3- قابلیت مقایسه: سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان ، امکانات و فرصت های سرمایه گذاری و اعطای اعتبار گوناگونی دارند. تصمیمات آنان نیز گاهی بر مبنای مقایسه عملکرد واحد تجاری مورد نظر در طول زمان و یا عملکرد چندین واحد تجاری برای دوره یا دوره های زمانی یکسان ، اتخاذ می شود. این مقایسه ها هنگامی مفهوم خواهد بود که اطلاعات ارائه شده کیفیت « قابلیت مقایسه » را دارا باشند. ویژگیهای « قابلیت مقایسه » مبتنی بر مفاهیم (1) رعایت یکنواختی یا ثبات رویه و (2) همسانی رویه ها است که به عنوان اجزاء یا ویژگیهای وابسته به « قابلیت مقایسه » مطرح است.

 

فصل دوم

معادلۀ اساسی حسابداری    (صفحه 29 کتاب اصول حسابداری 1 دانشگاه پیام نور)

فرض کنید قصد شروع فعالیتی را دارید. برای این منظور 000´000´10 ریال از وجه نقد مربوط به خودتان را در محل خاصی قرار می دهید. چون فکر می کنید مبلغ فوق برای انجام فعالیت مورد نظر کافی نیست ، مبلغ 000´000´5 ریال نیز از یکی از دوستان خود به عنوان قرض دریافت می کنید.

                                                                                    سرمایه     =      بدهی      +       دارائی

                                                                              000´000´15 = 000´000´5 + 000´000´10

معادله اساسی حسابداری مبنا و شالودۀ سیستم حسابداری دو طرفه است. بر اساس این معادله می توان هر یک از معاملات و عملیات مالی و رویدادهای دارای اثر مالی را تجزیه و تحلیل و آثار آن را بر عناصر معادله تعیین کرد.

دارائیها ، بدهیها و سرمایه ، عناصر اصلی معادله اساسی حسابداری را تشکیل می دهند.

دارائیها:

اموال ، مطالبات و سایر منابع اقتصادی متعلق به یک مؤسسه که در نتیجۀ معاملات ، عملیات مالی یا سایر رویدادها ایجاد شده و قابل تقویم به پول و دارای منافع آتی است ، دارائی نامیده می شود. در صورتی می توان یک منبع اقتصادی را به عنوان دارائی مؤسسه تلقی کرد که دارای شرایط زیر باشد:

1-دارای منافع اقتصادی آتی بوده و جریان ورود آن منافع به داخل مؤسسه محتمل باشد.

2- بهای تمام شدۀ دارائی برای مؤسسه به نحو اتکا پذیری قابل اندازه گیری و قابل بیان به پول باشد.

3-در نتیجه معاملات یا سایر رویدادهای گذشته به کنترل مؤسسه درآمده باشد.

بدیها:

تعهداتی که یک مؤسسه در مقابل اشخاص و مؤسسات دیگر دارد و از معاملات ورویدادهای گذشته ناشی شده است و باید از طریق پرداخت پول ، تحویل کالا، انجام دادن خدمات یا انتقال سایر اقلام دارایی تسویه شوند ، بدهی نامیده می شود.

از جمله اجزاء اصلی بدهی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1-حسابهای پرداختی: به بدهیهایی که در اثر خرید نسیه دارائیها یا دریافت نسیه خدمات ایجاد شده باشد و در قبال آن سند تجاری تسلیم نشده باشد ، حسابهای پرداختنی می گویند.

2-اسناد پرداختنی: بدهیهایی هستند که در قبال آنها اسناد تجاری نظیر سفته یا برات تسلیم طلبکار شده باشد.

3-پیش دریافت: به وجوه دریافتی از مشتریان قبل از تحویل کالا با ارائه خدمات ، پیش دریاف گفته می شود.

4-وام پرداختنی: مبالغی را که مؤسسه از اشخاص دیگر به عنوان وام دریافت می کند و تعهد می نماید که آن را در موعد معین یا به اقساط پرداخت کند، وام پرداختنی می گویند.

سرمایه:

حق مالی مالک یا مالکان یک مؤسسه نسبت به دارائیهای آن ، سرمایه نامیده می شود. در هر زمان با کسر کردن بدهیهای یک مؤسسه از دارائیهای آن ، مبلغ سرمایه بدست می آید.

در شرکتهای سهامی برای نشان دادن حق مالی مالکان یا سهامداران به جای واژۀ سرمایه از واژۀ «حقوق صاحبان سهام» استفاده می شود. سرمایه مؤسسه در هر زمان معادل آوردۀ نقدی یا غیر نقدی مالک یا مالکان به علاوۀ تمامی سودهای مکتسبۀ مؤسسه به کسر زیان ها ، سودهای توزیع شده و برداشت مالک یا مالکان مؤسسه می باشد.

 

فصل سوم

(صفحه 51 کتاب اصول حسابداری 1 دانشگاه پیام نور)

حسابداران معاملات و عملیات مالی را در مدارک حسابداری ثبت می کنند.

مدرکی را که برای ثبت افزایش ها و کاهش های هر کدام از دارائیها، بدهیها و سرمایه به کار می رود ، «حساب» می گویند.

حساب پایه اصلی هر سیستم حسابداری و وسیله ای است که اطلاعات مربوط به تغییرات هر یک از اقلام دارائی، بدهی و سرمایه در آن جمع آوری می شود.

جریان اطلاعات در سیستم حسابداری (صفحه 52 کتاب )

اطلاعات مربوط به رویدادهای مالی پس از ورود به سیستم اطلاعاتی حسابداری و تجزیه و تحلیل و بیان به زبان حسابداری در سند حسابداری ثبت می شوند. پس از سند حسابداری، این اطلاعات در دفتر روزنامه ثبت و به دفتر کل منتقل می شوند.

به منظور از حصول اطمینان نسبی از ثبت و انتقال صحیح اطلاعات، به صورت دوره ای از مانده حساب های دفتر کل تراز آزمایشی تهیه می گردد.

سند حسابداری

بر اساس قانون مالیاتهای مستقیم سند حسابداری یا برگۀ حسابداری به شرح ذیل تعریف گردیده است:

« برگه یا سند حسابداری عبارت است از نوشته ای که در آن یک یا چند مورد از عملیات مالی و پولی و محاسباتی انجام شده با حسابهایی که حسب مورد بدهکار یا بستانکار گردیده تجزیه می شوند چنین مدرکی پس از امضاء مرجع ذیصلاح و صدور آن قابل ثبت در دفاتر معین و روزنامه و کل است. »

برای ثبت معاملات در سند حسابداری باید نام حسابهای بدهکار و بستانکار در هر معامله ای را تعیین کرد. نام حسابهای بدهکار و بستانکار از فهرست حسابهای مؤسسه بدست می آید. فهرست حسابها، صورت کاملی از نام و کد تمام حسابهایی است که مورد استفاده قرار می گیرد. نام و تعداد حسابها به حجم فعالیت و نوع معاملات و عملیات مالی شرکت بستگی دارد.

در تنظیم فهرست حسابها برای یک مؤسسه باید به نکات زیر توجه داشت:

1-نام هر حساب باید ماهیت آن را به روشنی مشخص کرد.

2-تعداد حسابها باید به تناسب نیاز های مؤسسه انتخاب شود.

3-حسابها باید به ترتیب باشد.

4-حسابها باید به ترتیبی شماره گذاری گردد که افزودن حسابهای جدید به فهرست حسابها امکان پذیر باشد.

دفتر روزنامه (صفحه 58 کتاب)

بر اساس مادۀ 7 قانون تجارت، (( دفتر روزنامه دفتری است که تاجر باید همه روزه مطالبات، دیون و داد و ستد تجارتی و معاملات راجع به اوراق تجارتی وبه طور کلی جمیع واردات و صادرات تجارتی خود را به هر اسم و رسمی که باشد و وجوهی را که برای مخارج شخصی خود برداشت می کند در آن ثبت نماید.))

دفتر روزنامه باید دارای ستون های مناسب برای انتقال اطلاعات سند حسابداری به آن باشد. بنابراین دفتر روزنامه باید حداقل دارای ستون هایی برای درج شماره سند حسابداری تاریخ، شرح، مبلغ بدهکار و بستانکار هر رویداد باشد.

- در ستون « شماره سند حسابداری» یا شماره دفتر روزنامه باید شماره سند حسابداری که رویداد مربوطه در آن ثبت شده، نوشته شود.

- در ستون « تاریخ» باید تاریخ سند حسابداری که رویداد مربوطه در آن ثبت شده، نوشته شود.

- در ستون « شرح» ، نام حسابهایی که بدهکار یا بستانکار شده اند، به همان ترتیبی که در سند حسابداری آمده است نوشته شده می شود. ..................................................

به علاوه پس از نوشتن نام حسابهایی که بدهکار یا بستانکار شده اند، شرح مختصری از رویداد مربوطه نوشته می شود.

- در ستون «عطف» شماره صفحه دفترکل که مبلغ مربوطه به آن صفحه منتقل شده نوشته می شود.

- در ستون «بدهکار» مبلغ بدهکار در همان سطری که حساب بدهکار در ستون شرح درج شده است ثبت می گردد.

- درستون «بستانکار» مبلغ بستانکار در همان سطری که حساب بستانکار در ستون شرح درج شده است ثبت می گردد.

دفتر کل (صفحه 64 کتاب)

اطلاعات ثبت شده در دفتر روزنامه به نحوی طبقه بندی نشده اند که بتوان از روی آن اطلاعاتی مانند ماندۀ هر یک از حساب ها را در هر مقطع تعیین کرد. لذا امکان تهیه صورت های مالی از روی دفتر روزنامه امکان پذیر نیست. از این رو دفتر دیگری به نام دفتر کل تهیه می شود.

در دفتر کل برای هر حساب صفحه (یا صفحات) جداگانه ای در نظر گرفته می شود و تمامی اقلام بدهکار و بستانکار هر حساب در صفحۀ مربوط به خود نوشته می شود.

دفتر کل باید حداقل دارای ستون هایی برای درج شمارۀ صفحۀ دفتر روزنامه، تاریخ، شرح مبلغ بدهکار ، مبلغ بستانکار و ماندۀ حساب در هر مقطع زمانی باشد.

تراز آزمایشی (صفحه 76 کتاب)

در سیستم حسابداری دو طرفه، هر معامله به مبلغ بدهکار و بستانکار مساوی در دفتر ثبت می شود و اگر حساب ها درست مانده گیری شده باشند جمع مانده های بدهکار حسابهای دفتر کل باید با جمع مانده های بستانکار مساوی باشد.

یکی از وسایلی که حسابداران برای آزمون صحت مدارک حسابداری مورد استفاده قرار می دهند، تراز آزمایشی است.

تراز آزمایشی دو هدف کلی زیر را تأمین می کنند:

الف) اثبات تساوی اقلام بدهکار و بستانکار دفتر کل.

ب) فراهم کردن اطلاعات لازم برای تهیۀ گزارشهای مالی پایان دوره.

 

ليست دروسی که دانشجويان رشته کاردانی حسابداری

 

ليست دروسی که دانشجويان رشته  کاردانی حسابداری در پنج نيمسال تحصيلی بايد بگذرانند
دروس انتخابی در نيمسال اول								دروس انتخابی در نيمسال دوم
رديف	كد درس	نام درس					تعداد واحد	رديف		كد درس	نام درس		تعداد واحد
1	11111	رياضي پيش					2	1		12171	اخلاق و تربيت اسلامي		2
2	11121	زبان پيش					2	2		23113	اصول علم اقتصاد 2		3
3	12142	فارسي عمومي					3	3		23116	رياضي و کاربرد آن در مديريت 1		3
4	12151	معارف اسلامي					2	4		24112	اصول حسابداري2		4
5	23112	اصول علم اقتصاد 1					3	5		25111	مباني ماليات		2
6	24111	اصول حسابداري 1					4	6		23332	حقوق تجارت		3
7	33161	کليات حقوق					2
							18 واحد						17 واحد
دروس انتخابی در نيمسال سوم								دروس انتخابی در نيمسال چهارم
رديف	كد درس	نام درس					تعداد واحد	رديف		كد درس	نام درس		تعداد واحد
1	33113	رياضي و کاربرد آن در مديريت 2					3	1		23115	اصول تنظيم وکنترل بودجه دولتي		3
2	23114	ماليه عمومي و خط مشي مالي دولتها					3	2		33141	حسابرسي 1		3
3	24113	اصول حسابداري3					4	3		23118	آمار		4
4	25112	تحليل قوانين مالياتي1					2	4		24117	حسابداري دولتي1		3
5	12261	تربيت بدني 1					1	5		25113	تحليل قوانين مالياتي2		2
6	12122	زبان عمومي					3	6
							16 واحد						15 واحد
			دروس انتخابی در نيمسال پنجم
			رديف	كد درس		نام درس			تعداد واحد
			1	25114		برسيهاي مالياتي			2
			2	24114		حسابداري ميانه 1			4
			3	24116		حسابداري صنعتي 1			3
			4	100000		جمعيت و تنظيم خانواده			1
			5	23120		مباني و کاربرد کامپيوتر			3
									13واحد
			75		مجموع واحد های درسی بدون دروس پيش نياز

 

جدول دروس دوره کاردانی حسابداری

جدول دروس دوره کاردانی حسابداری

 

الف: دروس عمومی دوره کاردانی حسابداری
رديف	نام درس	تعداد								پيشنياز يا زمان ارائه درس
		واحد
1	معارف اسلامی(1)	2
2	فارسی عمومی	3
3	زبان خارجی	3
4	تربيت بدنی(1)	1
5	اخلاق و تربيت اسلامی	2
جمع		11
ب: دروس پايه دوره کاردانی حسابداری با گرايشهای دولتی و مالياتی
رديف	نام درس		تعداد							پيشنياز يا زمان ارائه درس
			واحد
1	اصول علم اقتصاد(1)		3
2	اصول علم اقتصاد(2)		3
3	رياضيات پايه		3
4	رياضيات کاربردی		3							رياضيات پايه
5	آمار کاربردی		4							رياضيات کاربردی
6	ماليه عمومی و خط مشی مالی دولتها		3							اصول علم اقتصاد(2)
7	حقوق تجارت		3
8	مبانی و کاربرد کامپيوتر		3
9	اصول تنظيم و کنترل بودجه دولتی		3							ماليه عمومی و خط کشی مالی دولتها
10	کليات حقوق		2
جمع			30

 

جدول دروس دوره کاردانی حسابداری

 

ج: دروس تخصصی دوره کاردانی حسابداری  با گرايش دولتی و مالياتی
رديف	نام درس	تعداد				پيشنياز يا زمان ارائه درس
		واحد
11	اصول حسابداری(1)	4
12	اصول حسابداری(2)	4				اصول حسابداری(1)
13	اصول حسابداری(3)	4				اصول حسابداری(2)
14	حسابداری ميانه(1)	4				اصول حسابداری(3)
15	حسابرسی(1)	3				اصول حسابداری(3)
16	حسابداری صنعتی (1)	3				اصول حسابداری(3)
17	حسابداری دولتی(1)	3				اصول حسابداری(1) و اصول تنظيم وکنترل بودجه دولتی
جمع		25
ج: دروس خاص  رشته کاردانی حسابداری  با گرايش مالياتی
رديف	نام درس	تعداد				پيشنياز يا زمان ارائه درس
		واحد
18	مبانی ماليات	2				کليات حقوق
19	تحليل قوانين مالياتی(1)	2				مبانی ماليات
20	تحليل قوانين مالياتی(2)	2				تحليل قوانين مالياتی(1)
21	بررسيهای مالياتی	2				تحليل قوانين مالياتی(2)
جمع		8

 

تع??ن ارزش پول? منابع انسان? ?ا حسابدار? منابع انسان?

به نام خدا

 

مقدمه :
عصر صنعت وتفکر خالص صنعت? سپر? شده واکنون دوره اقتصاد مبتن? بر دانش است و سرما?ه ها? انسان? در سازمانها? دانش محور نقش واهم?ت و?ژه ا? پ?دا نموده ومد?ر?ت برسرما?ه ها? انسان? ودانشگران در سازمانها? امروز? به رمز موفق?ت آنان تبد?ل شده است. لذا سرمايه انساني تنها نهاده اي است كه ميتواند ضمن تغيير خود ، ساير نهاده هاي توليد را تغيير داده يا تعديل كند و مبنايي براي نو آوري فراهم سازد که در سطح وسيع به رشد اقتصادي بينجامد.
در رو?کردها? نو?ن مد?ر?ت, نقش مد?ر از نقشها? فرمانده? وکنترل به نقش مرب?گر? تغ??ر ?افته ودو مقوله کارا?? واثر بخش?، محور توجه مد?ران است. و با?د توجه داشت در اقتصاد امروز دارا??ها? مجاز? وناملموس همراه با دارا??ها? ملموس ارزش سازمان را مشخص م?کنند.
روند تحولات حسابدار? :
حسابداران از بدو تولد حسابدار? نو?ن سه مرحله شامل 1- حسابدار? س?اهه نو?س? - 2- حسابدار? مال? 3 - حسابدار? مد?ر?ت را ط? کرده اند وچالش آ?نده حسابدار? ، مرحله چهارم حسابدار? ?ا "حسابدار? اجتماع?- اقتصاد? "است  که    حسابدار? منابع انسان? ?ک? از مقولات آن است.
تعر?ف حسابدار? منابع انسان? :
طبق تعر?ف انجمن حسابدار? آمر?کا عبارتست از فرا?ند تشخ?ص واندازه گ?ر? اطلاعات درباه منابع انسان? وگزارش ا?ن اطلاعات به افراد علاقمند وذ?نفع م? باشد . در واقع حسابدار? منابع انسان? تبد?ل مفهوم ک?ف? وذهن? ارزش منابع انسان? در قالب کم? وع?ن? با استفاده از دانش حسابدار? است و با سه بخش مهم واساسي پيرامون منابع انساني شامل ؛شناسايي كميت وكيفيت آن،ارزيابي واندازه گيري ارزش اقتصادي وگزارشگري مالي مناسب آن سروكار دارد.
ضرورت و اهداف حسابدار? منابع انسان? :
1.ارائه  اطلاعات ارزش اقتصادي  منابع انساني به عنوان عمده ترين دارايي سازمان در انقلاب اطلاعاتي عصر امروز
 اكثر سازمانها ميتوانند اطلاعات دقيقي درباره داراييهاي ملموس خود مانند زمين ،ساختمان ،ماشين آلات وتجهيزات ارائه دهند ولي معمولا هيچ گاه سابقه رسمي از داراييهاي ناملموس خود نظير علائم تجاري ،مخارج تحقيق وتوسعه ومنابع انساني كه ارزش روز افزوني براي سازمان ايجاد ميكنند ندارند. از هم?ن رونداشتن اطلاعات درباره ارزش اقتصادي دارايي انساني سازمان ويا مخارج انجام شده براي پرورش وآموزش افراد متخصص وميزان هزينه از دسته رفته ،از نقاط ضعف سيستم حسابداري فعلي است.
2. محاسبه ميزان سرمايه گذاري سازمان در منابع انساني
بسياري از سازمانها مبالغ عمده اي را صرف برنامه هاي آموزشي كاركنان نموده بدون آنكه بازده سرمايه گذاريهاي مزبور را ارزيابي ونتايج حاصله را بطور دقيق مورد ارزيابي قرار دهند.وحتي در صورت عدم توانايي تامين هزينه برنامه آموزشي را متوقف مي نمايند. لذا با توجه به ضرورت تفكيك هزينه هاي واقع شده در ارتباط با نيروي انساني از ساير هزينه هاي واحد تجاري ، با?ست? بين هزينه هاي جاري وسرمايه اي نيروي انساني تمايز قائل گرد?د . ز?را ا?ن اطلاعات مديريت را قادر ميسازد تا بر مبناي هزينه هاي سود وسرمايه اي تصميم لازم را اتخاذ نمايد.

3. افزايش كارايي مديريت منابع انساني
حسابداري منابع انساني تلفيقي از دو حوزه حسابداري ومديريت منابع انساني است .كاربرد روشها ومفاهيم حسابداري واستفاده از فن والگوي اندازه گيري ميتواند تاثيرات عميقي را بر نحوه اداره افراد سازمان داشته باشدوكاركنان را قادر به مشاركت موفق در پيشرفت اهداف سازمان سازد.
4.ارزيابي منابع انساني يك سازمان از اين نظر كه حفظ شده ،تحليل رفته يا توسعه يافته است.
 5 .  شناسايي سود غيرعملياتي وبهره وري ناشي از سرمايه گذاري در منابع انساني.
6.محاسبه ميزان ارزشي كه منابع انساني در ساير منابع مالي وفيزيكي سازمان ايجاد ميكند.
روشها? اندازه گ?ر? ارزش منابع انسان? :
حسابداري منابع انساني را ميتوان از دو روش ز?ر مورد بررسي قرار داد .
1 - هز?نه ?اب? منابع انسان?
يك سيستم حسابداري منابع انساني در وهله  اول به شناسايي هزينه هاي واقع شده در ارتباط با نيروي انساني كه بايستي از ساير هزينه ها ي واحد تجاري تفكيك گردد نياز دارد.
روشها وشيوه هاي مورد استفاده بايد بين بخش سرمايه اي وجاري هزينه ها تمايز قائل شود.
هزينه يابي منابع انساني از دو بخش ذيل تشكيل ميشود :
1-1- هزينه هاي اوليه :كليه وجوهي است كه براي تامين وپرورش نيروي انساني شامل گزينش نيرو واستخدام ،استقراروآموزش ضمن خدمت ،بازآموزي وآموزشهاي كاربردي وتخصصي براي كسب مهارت  مصرف ميشود.
2-1- هزينه هاي جايگزيني:هزينه هاي جايگزيني كاركناني كه در حال حاضر در سازمان مشغول هستند وشامل:
الف)هزينه هاي جايگزيني پستي يا شغلي :هزينه هايي است كه براي جايگزيني فردي در يك سازمان با شخصي كه بتواند خدمات مشابهي را ارائه دهد ميباشد كه شامل هزينه هاي تامين،پرورشي يا آموزشي وكناره گيري است.هزينه كناره گيري شامل كليه هزينه هاي پاداش كناره گيري ،خالي ماندن پست ،ومابه التفاوت پيش از كناره گيري است .
ب) سا?رهزينه هاي پرسنلي شامل پاداشها(نقدي وغير نقدي) ، تسهيلات(ابزارها،اسباب واثاثيه وتجهيزات ضروري براي رفاه كاركنان ) ، سلامت وبهداشت ، هزينه هاي مربوط به مشاوره وگفتگو ، حقوق ودستمزد پرداختي وساير پرداختها مانند بيمه
2-  ارزشگذار? منابع انسان? :
حسابداري منابع انساني بيشتر از هزينه يابي نيازمند ارزشگذاري است. مفهوم ارزش منابع انساني مبتني بر نظريه ارزش در اقتصاد عمومي است. با توجه به ا?نکه انسان قادر به ايجاد منافع بالقوه آتي است، ميتوان ارزش انسان را مانند ساير منابع به عنوان ارزش فعلي خدمات آتي مورد انتظار تعريف كرد. بنابراين ارزش فرد عبارتست از ارزش فعلي مجموعه اي از خدمات كه انتظار ميرود فرد در طول دوره خدمت خود در سازمان ايجاد كند. گروهي اين نظريه را  رد كرده ومعتقدند انسان فراتر از ارزيابي ودر حقيقت غير قابل ارزيابي است . با توجه به نظر?ه محققان برا? اندازه گ?ر? منابع انسان? دو مرحله اساسي وجود دارد. بد?ن معن? که ابتدا با?ست? مفهوم منابع انسان? را به ب?ان غ?ر پول? ?ا ک?ف? مشخص کن?م تا سپس بتوان?م آن را به ب?ان پول? جهت نشان دادن در ترازنامه سازمان ارائه نما??م .

مع?ارها? اندازه گ?ر? سرما?ه انسان? :
" معيار هاي مالي مانند فروش وعملكرد مالي
" معيارهاي بازده كالاوخدمات توليد شده ،خدمات ارائه شده به مشتري،تعداد خطاها،رضايت مشتري،كيفيت خدمات
" معيارهاي تاخير زماني ، غيبت
طبق تحق?ق? که در سال 2004 در زم?نه ارزشگذار? منابع انسان? در انگلستان انجام شد مع?ارها? ذ?ل به عنوان مع?ارها?? شناخته شد كه در ب?ش از 50 درصد سازمانها برا? ارزشگذار? ن?رو? انسان? مورد استفاده قرار م?گ?رد:
فعاليتهاي سرمايه انساني اندازه گيريهاي ممكن
به كار گيري نيروي جديد هزينه ،زمان،كميت،كيفيت،انطباق با معيارهاي راهبردي
اخراج دلايل ترك شغل،نرخ ترک خدمت
پاداش /جبران خدمت سطح پرداختها،تفاوتها،ارزيابي عدالت ،رضايت مشتري،رضايت كاركنان
شايستگيها /آموزش اندازه گيري سطح شايستگيها،مهارتها،فاصله شايستگيهاو سرمايه گذاري در آموزش
نمودار نيروي انساني سن ،نرخ ارتقا،مشاركت در فعاليتهاي مديريت دانش ،تنوع ،رهبر? ،تعهد سازمان?
معيارهاي بهره وري درآمد سرانه هر نفر،هزينه عملياتي هر نفر،ارزش افزوده واقعي هر نفر

چالشها? ارزشگذار? منابع انسان? :
طرفداران مديريت مدرن ، ثروت ملت را در چهارمقوله انسان ،مواد،  ماشين آلات ،وپول طبقه بندي كرده اندو اصطلاحات كارگر وانسان را منابع انساني نامگذاري نموده اند. ول? با?د اذعان داشت که منابع انساني تنها تعداد افراد مشغول در سازمان نيست،بلكه چيزي فراتر از شمارش افراد است.منابع انساني به  مجموعه دانش ،مهارتها؛تواناييهاي خلاقانه ،استعدادها ونگرشهاي نيروي كار يك سازمان اطلاق ميشودكه در واقع مجموع تواناييهاي ذاتي ،دانش كسب شده ومهارتهاي كارمندان ميباشد. هزينه منابع انساني به راحتي در صورت سود وزيان انعكاس م? ?ابد .  اما ارزش منابع انساني هيچ جايگاهي در ترازنامه نداشته ومشكل اصلي دقيقا نداشتن ?ک فرمول ساده براي اجراي ان است. گرد آوري اطلاعات سرمايه انساني وعدم درك مناسب از اين اطلاعات ،گزارشگري سرمايه انساني و ک?ف?ت اطلاعات آن را به چالش كشانده است.
 سرما?ه فکر? :
سرما?ه فکر? ?ک شرکت شامل دانش ،تکنولوژ? سازمان? ،تجربه ،روابط مشتر? ومهارتها? حرفه ا? است که آن را در بازار در موضع رقابت? قرار م?دهدو به سه دسته ز?ر تقس?م م? شود:
1.سرما?ه انسان? : توانمند? گروه? شرکت در اتخاذ بهتر?ن راه حلها وانتخاب بهتر?ن افراد.
2.سرما?ه ساختار? :توانمند?ها? سازمان? شرکت در برآورده کردن ن?ازها? بازار
3.سرما?ه ها? مشتر? :رابطه سازمان با شبکه شرکتها? تابعه وم?زان رضا?ت آنها به شرکت ووفادار? به آن
  عمده ارزش برخ? کالاها ن?ز در جهان امروز برگرفته از سرما?ه فکر? بوده وبخش اعظم بها? کالاها را ا?ن هز?نه تشک?ل م?دهد.بها? تمام شده مواد ?ک گوش? موبا?ل بدون در نظر گرفتن تکنولوژ? تول?د آن بس?ار ناچ?ز است اما سهم تکنولوژ? فکر? بکار رفته تع??ن کننده سهم عمده ارزش آن م?باشد. لذا اندازه گ?ر? سرما?ه فکر? م?تواند در دو صورت ودر قالب دو مع?ار صورت گ?رد:
1.مع?ارها? مستق?م : ا?ن روش برا? اندازه گ?ر? سرما?ه فکر? بر اساس مفهوم سود بر دارا??ها (ROA ) مطابق با نسبت سود بر مال?ات شرکت برا? دوره سه تا پنج سال است .سپس ا?ن م?انگ?ن تقس?م بر م?انگ?ن دارا??ها? مشهود شرکت در ط? همان مدت م?شود.سود بر دارا??ها حاصل با م?انگ?ن صنعت شرکت مقا?سه شده تا تفاوت محاسبه گردد.سپس ا?ن ROA  اضاف? ضربدر دارا?? ها? مشهود شرکت شده تا م?انگ?ن اضاف? سالانه بدست آ?د.ا?ن مقدار تقس?م بر هز?نه ها? سرما?ه شرکت ب?انگر ارزش سرما?ه فکر? خواهد بود.
(هز?نه سرما?ه شرکت/ م?انگ?ن دارا??ها? شرکت)*(  ROA صنعت -ROA  شرکت )= سرما?ه فکر? (IC  )             
همانطور که روشن است مقدار بدست آمده متناسب با م?زان دارا??ها? شرکت است وا?ن همان سرما?ه فکر? مورد انتظار است ، ارزش مازاد? که شرکت علاوه بر ارزش دارا??  خود بدست م?  آورد .
2.مع?ارها? غ?ر مستق?م : ا?ن خر?دار است که ارزش را تع??ن وتعر?ف م?کند نه فروشنده .بنابرا?ن آنچه که بازار درباره شرکت م?گو?د ارزشمند است.در ساده تر?ن حالت م?توان گفت که سرما?ه فکر? مساو? است با تفاوت ارزش بازار شرکت وارزش دفتر? ان وا?ن ارزش ،ارزش افزوده بازار شرکت نام?ده م?شود.
بعنوان مثال ارزش بازار شرکت ما?کروسافت مبلغ 412 ب?ل?ون دلار وجمع ارزش دارا??ها? فيز?ک? نظ?ر ساختمان، تجه?زات واسباب واثاث?ه معادل 24 ب?ل?ون دلار م? باشد  .
مبلغ 388 ب?ل?ون دلار مابه التفاوت از کجا آمده است وا?ن مبلغ ب?انگر چ?ست؟به جرات م?توان گفت ا?ن اضافه ، ارزش سرما?ه فکر? است که در لا?ه ها? درون? شرکت در قالب روابط سازمان? وبو?ژه ن?رو? انسان? آن نهفته است.
برخ? روشها? ارزشگذار? منابع انسان? :
1- ارزش اقتصاد? (ارزش فعل?)                                  4- الگو? ارزشگذار? پاداشها? تصادف?
2- ارزش جا?گز?ن?                                                    5- نظر?ه مزا?ده
3- ضر?ب ارزش?                                                       6- بها? تمام شده تار?خ?
گزارشگر? منابع انسان? :
دليل اساسي براي ارزيابي داراييهاي منابع انساني وگزارشگري سرمايه گذاري در داراييهاي منابع انساني وجوددارد:
1.تهيه اطلاعات مربوط به وضعيت مالي شامل صورتهاي مالي به منظور آگاهي سرمايه گذاران ،كاركنان ووام دهندگان .
2.تعيين مشاركت سرمايه وكار در عملكرد سازمان
3.ارائه مبنايي بر اساس انگيزه هاي اقتصادي بيشتربراي اداره سازمان وتهيه اطلاعات گسترده براي انجام وظايف كارمندي
كاهش سرمايه گذاري در منابع انساني ممكن است باعث افزايش سود كوتاه مدت شود ،اما تهديدي براي سود آوري سازمان در بلند مدت است.حداقل مزيت استفاده از حسابداري منابع انساني در دسترس قرار گرفتن چنين اطلاعاتي براي سرمايه گذاران است. و به چهار روش ز?ر م? توان گزارشگر? نمود:
3-1 - در گزارش هيات مديره به مجمع عمومي صاحبان سهام : گزارش هيات مديره به مجمع عمومي صاحبان سهام اغلب شامل اطلاعاتي درباره مخارج مربوط به منابع انساني است كه ممكن است چشمگير يا حتي به نسبت مهمتر از مخارجي باشد كه براي داراييهاي عيني انجام شده است.به عنوان يك اقدام اوليه در مورد نحوه عمل حسابداري داراييهاي انساني ،گزارش هيات مديره ممكن است مخارج انجام شده براي آموزش كاركنان خود را جداگانه گزارش دهد.
      اين گونه اطلاعات به سرمايه گذاران وتحليل گران مالي كمك ميكند تا ميزان توجه مديريت به توسعه منابع انساني را به عنوان عامل حياتي براي تضمين سود دهي شركت در بلند مدت ارزيابي كنند.به علاوه گزارش هيات مديره بايد شامل اطلاعاتي در مورد ترك خدمت كاركنان از لحاظ روند وهزينه آن نيز باشد.شركت بايد در موردترك خدمت مديران كليدي ومتخصصان فني خود نيز كه ممكن است به رقباي تجاري شركت ملحق شوند يا رقيب جديدي رابوجود آورند گزارش دهد.اين موضوع در صنايعي كه با تكنولوژي پيش ميروند وتحقيق وتوسعه و دانش فني در آنها نقش اساسي ومهمي دارد غير عادي نخواهد بود وامكان اتفاق آن وجود دارد.
3-2-  گزارش داراييهاي نامشهود: اين روش توسط موسسه حسابرسي آرتور اندرسن پيشنهاد شده است. اين موسسه پيشنهاد ميكند كه مبالغ عمده اي كه صرف داراييهاي نامشهود از جمله منابع انساني ميگردد در صورتهاي مالي به صورت جداگانه گزارش شود.?عن? شركتهايي كه مخارج هنگفتي را در رابطه با داراييهاي نامشهود متحمل ميشوند به ويژه شركتهايي كه با وابستگي شديد به تكنولوژي براي كاركنان خود سرمايه گذاري کرده و ?ا از طريق ادغام وخريد سهام وپرداخت مبالغ گزاف براي سرقفلي فعاليت هاي تجاري موجود ، رشد ميكنند ،  بايد صورتي از داراييهاي نامشهود خود را که ب?انگر مخارج انجام شده براي انواع داراييهاي نامشهود در دوره جاري وهمچنين در دوره هاي گذشته است را ارائه نما?ند.
از جمله محدوديت مهم اين روش آن است كه ترازنامه گمراه كننده است .زيرا ارزش داراييهاي شركت كمتر از واقعيت ارائه ميشوند.اندازه گيري سود يا زيان نيز تعريف شده است ،زيرا كليه مخارج مربوط به داراييها ي انساني در دوره اي كه واقع  شده اند هزينه جاري تلقي شده وبه همين ترتيب اندازه گيري بازده سرمايه گذاري نيز تعريف شده خواهد بود.
3-3 - صورتهاي مالي حسابرسي نشده: شركتها ميتوانند مجموعه اي از صورتهاي مالي را كه در برگيرنده سرمايه گذاري در داراييهاي انساني طبق روش هاي پيشنهادي حسابداري منابع انساني است به عنوان تكميل اطلاعات به همراه صورتهاي مالي سالانه ارائه و تصر?ح نما?ند كه صورتهاي مالي مزبور بايد جدا از صورتهاي مالي اساسي كه طبق اصول پذيرفته شده حسابداري تهيه وارائه شده اند مورد بررسي قرار گيرند
3-4-  ارائه در  صورتهاي مالي اساسي : اين روش سرمايه گذاري در داراييهاي انساني به عنوان دارايي بلند مدت مطرح ودر زمان عمر مفيد مورد انتظار آن مستهلك ميشود.اگر چه اين عمل در مورد سرمايه گذاريها در منابع انساني معمول ومتداول نيست اما برخي از موسسه ها وشركتها نظير خطوط هواپيمايي ،صنايع الكترونيك وباشگاههاي ورزشي وحرفه اي كه بخش عمده سرمايه آنان را نيروي انساني تشكيل ميدهد اين روش را اعمال ميكنند.
 چه مخارج? با?د سرما?ه ا? تلق? شوند :
اين موضوع در واقع طبقه بندي كردن مخارج انساني به عنوان هزينه هاي جاري ومخارج سرمايه اي است.ضابطه اصلي براي تعيين اينكه چه مخارجي بايد جاري به حساب آيد وچه مخارجي سرمايه اي يا دارايي ،به امكان بالقوه خدمات آينده بستگي دارد.اگر چه داراييهاي نامشهود عمرمفيد نامحدود دارند ،اما از لحاظ حسابداري بايد طي عمر مفيد برآوردي ، مستهلك شوند.هدف اصلي از استهلاك داراييها ي انساني تطابق استفاده از دارايي با منافع حاصل از آن است.به طور معمول اين امر در حسابداري تطابق هزينه ها با درآمدها ناميده ميشود.عمر سرويس دهي (خدمت ) برخي از داراييها ي انساني ممكن است معادل دوره انتقال مورد انتظار فرد در سازمان باشد،عمر سرويس دهي برخي ديگر ممكن است معادل دوره اي تلقي شود كه انتظار ميرود فرد پست معيني را در يك سازمان اشغال نمايد.عمر سرويس دهي برخي ديگر ممكن است تابعي از وضعيت مورد انتظار تكنولوژي باشد .براي مثال مخارج جذب واستخدام افراد در سازمان به تناسب دوره اي كه انتظار ميرود فرد در استخدام سازمان خواهد بود  ،تعيين گردد.
 اگر چه استهلاك روش اصلي براي تخصيص دارايي انسان به هزينه هاست ،در برخي شرايط ووضعيت ها لازم است كه حساب دارايي هاي انساني تعديل شوند.براي مثال دارايي انساني ممكن است به دليل ترك خدمت كاركنان يا تغيير در برآوردهاي دوره هاي خدمت ،تعديل ويا از حسابها حذف شود. مانده مستهلك نشده حساب دارايي انساني بايد به عنوان زيان دوره اي تلقي شود كه تغيير در آن رخ داده است.يك جنبه دارايي هاي انساني كه  مشكلات گزارشگري خارجي را به وجود مي آورداحتمال ترك خدمت كاركنان است.
برخي از سازمانها با كاركنان خود قراردادهاي استخدامي دارند كه جا به جايي آنها را محدود ميكند اما بديهي است که انسانها در مالكيت سازمانها قرار ندارند وپرسش اصلي حسابداري نيز از همين جا نشات ميگيرد كه چگونه ميتوان اين مساله را با در نظر گرفتن ذخيره اي براي هزينه هاي مورد انتظار ترك خدمت حل كرد.
نت?جه گ?ر? :
ارتقاي سرمايه انساني وتاثير آن بر جنبه هاي مختلف عملكرد سازمان ودر سطحي گسترده تر بر توسعه اقتصادي واجتماعي جامعه بر كسي پوشيده نيست.ارتقاي اين سرمايه شامل مجموعه اي از شايستگيها براي استفاده دانش ومهارت به منظور رسيدن به نتايج برنامه هاست.شايستگيها دربرگيرنده ويژگيهايي همچون خلاقيت،انعطاف پذيري،توانايي رهبري ،توانايي حل مساله ،برقراري ارتباط سازنده با ديگران ،كار آفريني ومهارت پيچيده اي همچون دانش چگونه آموختن است.تلاش براي اندازه گيري فعاليتهاي مرتبط با تشكيل سرمايه انساني نيازمند استفاده از ابزار ولوازم مربوط و قابل اتكا خواهد بود.با استفاده از حسابداري منابع انساني ميتوان سرمايه گذاري هاي پيشنهادي روي منابع انساني را بر اساس روش هزينه يابي  ارزيابي كرد وبا استفاده از مدلهاي بهاي تمام شده تاريخي يا مدل جايگزيني منابع انساني خود را اندازه گيري ودر گزارشات حسابداري ومديريت وصورتهاي مالي اساسي افشاء نمود.بي ترديد در دنياي رو به رشد ودانش محور امروز توجه به نيروي انساني به عنوان محور توسعه وسيستمهاي شناسايي واندازه گيري اين منبع مهم وارزشمند از ضروريات بوده ونقش مديران به عنوان تصميم گيران سازماني وحسابداران به عنوان تصميم سازان اين عرصه پررنگ تر وحساس تر خواهد بود.

برگرفته از مطالب ارائه شده در سم?نار تخصص? حسابدار? منابع انسان?
تلخ?ص و تنظ?م : احمد دانا??
مد?ر منابع انسان? و آموزش شرکت سا?ا

حسابداري

حسابداري

 

تعريف و شناسايي شغل

حسابداري عبارتست از فن طبقه بندي ، ثبت ، خلاصه، و تجزيه و تحليل ارقام درآمد و هزينه منطبق با نيازهاي موسسه. به عبارت ديگر، حسابداري عبارت است از ثبت، طبقه بندي و خلاصه كردن حسابها و اسناد مالي.

 

نمونه وظايف و مسئوليتهاي شغلي

تنظيم سند براي هر يك از فعاليتهاي موسسه، طبقه بندي حسابها و ثبت آنها در دفاتر كل و روزنامه ، و تهيه ترازنامه و بيلان در پايان هر دوره مالي از جمله وظايف مربوط به اين شغل است.

 

خصوصيات جسماني و توانايي ذهني

 لازم براي احراز شغل

حسابدار بايد برخوردار از سلامت كامل رواني ، داراي قدرت تشخيص در حد بالا، و با حوصله باشد تا بتواند موارد مبهم در امور حسابرسي و حسابداري را سريع بفهمد. كساني كه بجز از ناحيه چشم و دست نقص عضو دارند گرچه مي توانند در اين شغل مشغول شوند. ولي سرعت لازم را نخواهند داشت.

 

مدارك تحصيلي و دوره هاي آموزشي

لازم براي احراز شغل

دارندگان ديپلم متوسطه، در صورت قبولي در كنكور سراسري ، مي توانند در اين رشته در سطوح فوق ديپلم، ليسانس و حتي دكترا ادامه تحصيل دهند.

 

 

 

 

 

مدت دوره اموزش ، محل آن

و هزينه هاي احتمالي

مدت دوره آموزش تا مرحله فوق ديپلم 2 سال، ليسانس 4 سال، و فوق ليسانس 6 سال مي باشد. محل تحصيل دانشكده هاي علوم اداري دانشگاههاست. چنانچه دانشجويي تعهد خدمت سپرده باشد، از تحصيل رايگان و كمك هزينه تحصيلي استفاده مي كند.

 

 

شرايط محيط كار، محل استخدام و وسايل كار

 

محيط ساكت و آرام، مناسبترين محل براي كار دقيق حسابداري است. ضمناً نور، دما، و روشنايي مناسب و كافي در بهتر انجام شدن كارها بي تاثير نيست. محلهاي احتمالي استخدام وزارت دارايي، بانكها، ساير سازمانهاي دولتي و خصوصي است. از جمله وسايل لازم براي كار حسابداري عبارتند از خودكار، مداد، مدادپاك كن، مدادتراش، خط كش، ماشين دوخت، و وسايل تخصصي مانند ماشين حساب، ماشين پرفراژ چك، ماشين شماره زني و كامپيوتر.

 

حقوق و مزايا و شرايط ارتقاي شغل

حقوق حسابداران بستگي به عنوان شغل، محل كار و اعتبار سازمان دارد. حقوق كارمندان دولتي ، طبق جدول تنظيمي از طرف سازمان امور استخدامي كشور تعيين مي شود. شرايط ارتقاء در سازمانهاي دولتي و خصوصي تابع ميزان تحصيلات و تجربه است.

 

 

روابط انساني حاكم بر محيط كار

در شغل حسابداري، روابط انساني بيشتر از روابط اداري ، يعني رئيس و مرئوسي، حكومت مي كند.چون حسابداري كاري گروهي است و به همكاري و تشريك مساعي همكاران محتاج است. خصوصاً در مواردي كه اشتباه در حسابي روي دهد اين همكاري بيشتر احساس مي شود.

 

آينده نگري درباره شغل با توجه شرايط اجتماعي

هر موسسه اي كه به نحوي داراي دريافت و پرداخت منظم و دائمي باشد نيازمند حسابدار است. در سالهاي اخير صاحبان موسسات به اين نتيجه رسيده اند كه وجود حسابدار و بخش حسابداري در ادارات، براي نگهداري حسابها، برنامه ريزي ، تعيين خط مشي، تهيه بودجه و نظاير آن ضروري است. بنابراين حسابداري شغلي است مورد نياز جامعه، و به نظر نمي رسد حسابداران هيچگاه بيكار بمانند.

 

محل كسب اطلاعات بيشتر درباره شغل

مي توان به سازمان امور اداري و استخدامي كشور، وزارت دارايي ، دانشكده هاي علوم اداري و بازرگاني و همچنين حسابداران شاغل در موسسات مختلف مراجعه كرد.

 

حسابداري

حسابداري

(كد: 122)

مقدمه

حسابداري يكي از علومي‌است كه همه روزه اكثر افراد با آن سروكار دارند و برخي به صورت تخصصي و برخي به صورت تجربي از آن استفاده مي‌كنند. حسابداري اين امكان را به ما مي‌دهد كه ميزان سوددهي و هزينه‌ها را به صورت علمي‌و دلخواه تغيير دهيم. اطلاعات مربوط به‌اين رشته، مورد استفادة عموم مردم از مديران صنايع، سرمايه‌گذاران، تجار و اصناف تا استفاده‌كنندگان محصولات و خدمات مي‌باشد و باعث مي‌شود تا اعداد و ارقام نامفهوم و گيج‌كننده به صورت اطلاعات جالب توجه و قابل نتيجه‌گيري در دسترس قرار گيرد.

فراگيري اين فن به صورت تخصصي، نه تنها به صورت يك حرفه مطرح بلكه در زندگي خصوصي و شخصي نيز كارساز مي‌باشد. به طور مثال نحوة صحيح بودجه‌بندي، تقسيم هزينه، تعيين قيمت تمام شده، روش‌‌هاي پيمانكاري، معاملات اوراق بهادار، تعيين استهلاك دارائي‌‌ها، انواع سرمايه‌گذاري، حسابداري با توجه به تورم و … از بحث‌‌هاي ارائه شده در اين گروه مي‌باشد. در پايان شايد بتوان حسابداري را به عنوان پايه اصلي صنعت، توليد و ارائه خدمات معرفي كرد. چرا كه بدون وجود حسابداري و ثبت دقيق و نتيجه‌گيري صحيح از اطلاعات، پايه اصلي شركت كه همان سرمايه و نقدينگي است به لرزه درآمده و چه بسا كه شركت را به انحلال بكشاند.

دارندگان مدرك كارشناسي كليه رشته‌ها، بدون توجه به نوع مدرك تحصيلي مي‌توانند در اين رشته ثبت‌نام و در مقطع كارشناسي ارشد ادامه تحصيل دهند.

ضرايب رشته به ترتيب زير است:

جدول ضرايب رشته حسابداري

 

رديف	ضرايب دروس     گرايش	زبان (عمومي و تخصصي)	حسابداري مالي	حسابداري صنعتي	رياضيات و آمار	حسابرسي
1	حسابداري	2	3	2	3	2

 

جدول ظرفيت پذيرش رشته حسابداري دانشگاه‌‌ها (كارشناسي ارشد- دورة روزانه)

 

رقم كنترل	كد محل تحصيل	دانشگاه محل تحصيل	ظرفيت پذيرش		ملاحظات
			نوبت اول	نوبت دوم
1	1751	دانشگاه اصفهان	4	-
2	1752	دانشگاه الزهرا (س)	10	-	فقط زن
3	1753	دانشگاه بين‌المللي امام خميني(ره)- قزوين	6	-
4	1754	دانشگاه تربيت مدرس	5	-
5	1755	دانشگاه تربيت مدرس	1	-	بورسيه مربيان دانشگاه افسري امام علي (ع)
6	1756	دانشگاه تهران	7	-	پذيرش از طريق طرح آ.ت.ت
7	1757	دانشگاه شهيد باهنر كرمان	4	-
1	1758	دانشگاه شهيد بهشتي	10	-
2	1759	دانشگاه شهيد چمران اهواز	4	-
3	1760	دانشگاه شيراز	4	-
4	1761	دانشگاه علامه طباطبايي	10	-
5	1762	دانشگاه فردوسي مشهد	4	-
6	1763	دانشگاه مازندران	5	-

 

 

جدول ظرفيت پذيرش رشته حسابداري دانشگاه‌‌ها (كارشناسي ارشد- دورة شبانه)

 

رقم كنترل	كد محل تحصيل	دانشگاه محل تحصيل	ظرفيت پذيرش		ملاحظات
			نوبت اول	نوبت دوم
3	6891	دانشگاه اصفهان	4	-
4	6892	دانشگاه الزهرا(س)	6	-	فقط زن
5	6893	دانشگاه بين‌المللي امام خميني(ره)- قزوين	6	-
6	6894	دانشگاه تهران	5	-	پذيرش از طريق طرح آ.ت.ت
7	6895	دانشگاه شهيد باهنر كرمان	4	-
1	6896	دانشگاه شهيد بهشتي	4	-
2	6897	دانشگاه شهيد چمران اهواز	2	-
3	6898	دانشگاه شيراز	2	-
4	6899	دانشگاه علامه طباطبايي	10	-
5	6900	دانشگاه فردوسي مشهد	2	-
6	6901	دانشگاه مازندران	5	-

 

دانشگاه‌‌هايي كه در اين رشته دوره‌ي دكترا دارند شامل:

1) دانشگاه علامه طباطبايي  2) دانشگاه تهران  3) دانشگاه تربيت مدرس

 

شهر دانشگاه	تهران	شهرستان	كل
روزانه	43	31	74
شبانه	25	25	50
پيام نور	-	-	-
نيمه حضوري	-	-	-
جمع كل	68	56	124

 

منابع مطالعاتي

حسابداري مالي

- استانداردهاي پذيرفته شده حسابداري GAAP. نشريه شماره 89

- استانداردهاي حسابداري نشريه شماره 160

صورت‌‌هاي مالي اساسي (فصل اول، نشريه 76 سازمان حسابرسي)

حسابداري ميانه (يدالله تاري وردي).

حسابداري ميانه (1) (حسن همتي)

حسابداري ميانه(2) (حسن همتي)

حسابداري شركت‌‌هاي سهامي (نشريه 94 سازمان حسابرسي)

حسابداري پيشرفته (1) (حسن همتي).

مباحث جاري در حسابداري (حسن همتي).

صورتهاي مالي تلفيقي (از تئوري‌تا عمل) دكتر محسن خوش طينت

مباحث كاربردي در حسابداري تركيب شركتها (شامل تست و مسأله با راه حل ) دكتر محسن خوش طينت

حسابداري صنعتي

آموزش حسابداري صنعتي - رضا درگاهي (انتشارات كانون فرهنگي آموزش).

مباحثي در حسابداري صنعتي (نكته و تست) دكتر احمد ظريف فرد

مجموعه پرسش‌هاي چهارگزينه‌اي حسابداري صنعتي CPA-2002 (علي مصدر).

- حسابداري صنعتي دكتر حسين اعتمادي (انتشارات سنجش تكميلي)

منابع فرعي.

- حسابداري صنعتي 1 و 2 و 3 انتشارات سازمان حسابرسي.

- حسابداري صنعتي 1 و 2- سورن آبنوس.

حسابداري صنعتي 1 و 2 و 3 - (به همراه حل تمارين – دكتر سيدحسن صالح‌نژاد، انتشارات پيام نور).

حسابرسي

اصول حسابرسي جلد اول و دوم سازمان حسابرسي.

پرسشهاي چهار گزينه‌اي CPA كورش اماني و فاضلي- سازمان حسابرسي

استانداردهاي حسابرسي – نشريه 124

رياضي:

1- رياضيات و كاربرد آن در مديريت (رياضيات پايه)- مؤلفان: دكتر جمشيد صالحي صدقياني و مهندس ابراهيمي.

2- رياضي، آزمون كارشناسي ارشد، مؤلف: ناصر محمدي راد.

3- رياضيات آزمون كارشناسي ارشد، مؤلف:‌هادي رنجبران.

4- رياضي پايه مؤلفان پوربشاش، عرفانيان، طيبي .

5- رياضي كاربردي مؤلفان پوربشاش، طيبي (قابل تهيه از كتاب فروشي فروردين خيابان 12 فروردين)

6- رياضيات كارشناسي ارشد مؤلفان پوربشاش، صفري (انتشارات كانون فرهنگي آموزش)

آمار:

1- آمار و كاربرد آن در مديريت، دكتر عادل آذر و مومني، انتشارات سمت، دو جلد.

2- آمار و كاربرد آن در مديريت، تاليف: دكتر جمشيد ‌ صدقياني و مهندس ابراهيمي، دو جلد.

3- آمار و كاربرد آن، تاليف:‌هادي رنجبران.

4- آمار و احتمالات و كاربرد آن در مديريت تأليف: محمد آقايي، انتشارات كانون فرهنگي آموزش

زبان عمومي:    1- گرامر  زبان عمومي كليه رشته‌هاي كارشناسي ارشد، تأليف وحيد عسگري، انتشارات: كانون فرهنگي آموزش.  2- لغت: 504 absolutely essntial words , TOFEL flash (vocabulary)      3- درك مطلب : TOFEL flash (Reading)

زبان تخصصي: 1- انگليسي براي دانشجويان حسابداري (دكتر داوود اقوامي). 2- زبان تخصصي براي داوطلبان حسابداري، آقاي تالانه.

 

 

 

منابع درسي براي مطالعه: حسابداري مالي

موضوعاتي كه بايد براي كنكور مطالعه شود:

در ابتدا لازم به توضيح است در سال‌‌هاي اخير كه استانداردهاي حسابداري ايران توسط سازمان حسابرسي منتشر شده است تست‌هاي حسابداري مالي نيز از استانداردهاي پذيرفته شده آمريكايي (GAAP) به طرف ايراني سوق داده مي‌شود و هر ساله تعداد آنها نيز اضافه مي‌شود.

بنابراين مطالعه دقيق استانداردهاي پذيرفته شده (GAAP) با استانداردهاي ايراني و به خصوص مقايسه آنها با هم و استخراج مورد تفارق آن كه مورد نظر طراحان سوال مي‌باشد ضروري است.

- استانداردهاي پذيرفته شده حسابداري GAAP (نشريه 88 و 89)

- استانداردهاي حسابداري (نشريه 160)

شايان ذكر است كه  دو جلد كتاب حسابداري ميانه (1) و حسابداري ميانه (2) تأليف استاد ارجمند جناب آقاي حسن همتي در مباحث حسابداري ميانه هر دو استاندارد را  ارائه نموده و به مقايسة آنها پرداخته است.

1) چهارچوب نظري حسابداري:

صورت‌هاي مالي اساسي (فصل اول، نشريه شماره 76، سازمان حسابرسي) يا حسابداري ميانه (يدالله تاري وردي فصل اول)

مباني نظري گزارش‌گري در ايران (نشريه 113)

2) وجوه نقد و مطالبات - صورت مغايرت بانك

حسابداري ميانه (يدالله تاروردي - فصل پنجم)

3) حسابداري موجودي كالا

حسابداري ميانه (تاري وردي فصل ششم)

4) دارايي‌‌هاي ثابت

(نشريه شماره 67 سازمان حسابرسي) اموال و ماشين آلات و تجهيزات

حسابداري ميانه (يدالله تاري وردي، فصل هفتم)

5) حسابداري استهلاك

(نشريه شماره 90، سازمان حسابرسي)

6) اوراق قرضه (بدهي‌هاي بلندمدت)

حسابداري ميانه (يدالله تاري وردي، فصل هشتم)

7) سرمايه‌گذاري در اوراق بهادار

حسابداري ميانه (يدالله تاري وردي، فصل هشتم)

8) شركت‌‌هاي سهامي

حسابداري شركت‌‌هاي سهامي‌(نشريه شماره 94، سازمان حسابرسي)

9) شركت‌‌هاي تضامني

حسابداري پيشرفته (1) (حسن همتي)

10) مشاركت مخصوص (شركت‌هاي عملي)

حسابداري پيشرفته (1) (حسن همتي)

11) كالاي اماني (حق‌العمل كاري)

حسابداري پيشرفته (1) (حسن همتي)

12) فروش اقساطي

حسابداري پيشرفته (1) (حسن همتي)

13) اجاره سرمايه‌اي

مباحث جاري در حسابداري (حسن همتي)

14) گزارش‌گري بخش‌ها

نشريه شماره 89 سازمان حسابرسي (راهنماي بكارگيري اصول پذيرفته شده حسابداري) صفحه 311-322

15) حسابداري شعب - شعب خارجي

حسابداري پيشرفته (1) (حسن همتي)

16) پيمانكاري

مباحث جاري در حسابداري (حسن همتي)

17) حسابداري تغيير قيمت‌‌ها (تورمي)

مباحث جاري در حسابداري (حسن همتي)

18) گردش وجوه نقد

حسابداري ميانه (يدالله تاري وردي)

19) صورت‌هاي مالي تلفيقي

صورتهاي مالي تلفيقي (از تئوري تا عمل)- دكتر محسن خوش طينت

مباحث كاربردي در حسابداري تركيب شركتها(شامل تست و مسأله با راه حل تشريحي) دكتر محسن خوش طينت

 

مفاهیم حسابداری

منظور از حسابداری صنعتی (بهای تمام شد) چیست؟

حسابداری صنعتی شاخه‌ای از علم و فن حسابداری است که وظیفه جمع آوری اطلاعات مربوط به عوامل هزینه و محاسبه  بهای تمام شده محصولات و خدمات را بر عهده داشته با و تجزیه و تحلیل گزارش‌ها و بررسی‌ راههای تولید روشهای تقلیل بهای تمام شده تولیدات را بیان می‌کند.

 

اهمیت حسابداری بهای تمام شده برای چیست ؟

در واقع حسابداری صنعتی یا حسابداری بهای تمام شده یک ابزار بسیار مهم در اختیار مدیریت می‌باشند تا مدیران با استفاده از حسابداری صنعتی، بهای تمام شده تولیدات را محاسبه می‌کند و کنترل خود را بر روی هزینه‌های مواد، دستمزد و سایر هزینه‌های تولید اعمال می‌کند.

مدیران اگر گزارشات دقیق و صحیحی از عوامل هزینه نداشته باشند در تصمیم گیری خود در جهت افزایش تولید یا سایر تصمیم گیری‌ها و راه انجام تصمیمات خود با مشکل مواجه خواهند شد.

 

کاربرد حسابداری بهای تمام شده چیست ؟

گاهی تصور می‌شود کاربرد حسابداری صنعتی و بهای تمام شده محدود به کارخانجات و صنایع تولیدی می‌باشد هرچند شاید مشهورترین کاربرد آن در این جهت باشد ولی سایر مؤسسات نیز از حسابداری بهای تمام شده بهره برده و از روشهای حسابداری بهای تمام شده در بانکها، شرکتهای بیمه عمده فروشی‌ها ، شرکتهای حمل و نقل ، شرکتهای هواپیمایی ، دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها در جهت کارایی بیشتر استفاده می‌گردد.

 

حسابداری صنعتی

حسابداری صنعتی حوزه‌ای از حسابداری که به چگونگی محاسبه قیمت تمام شده محصول جهت اندازه گیری موجودیتها و تعیین سود دوره و کنترل هزینه‌ها و سایر موارد تأکید دارد.

حسابداری صنعتی طی یک فرآیند هزینه‌ها را شناسایی ، اندازه گیری، طبقه بندی، تلخیص و جمع آوری نموده که اصطلاحاً به این فرآیند هزینه یابی اطلاق می‌شود.

همچنین حسابداری صنعتی سیستمی است که اطلاعات به وجود آمده تواماً در سیستم‌ حسابداری مالی و حسابداری مدیریت مورد استفاده قرار می‌گیرد در حسابداری مالی هنگام تهیه صورتهای مالی اطلاعات حسابداری صنعتی تحت عنوان موجودی کالای پایان دوره مورد استفاده قرار می‌گیرد همچنین در سیستم مدیریت این اطلاعات در برنامه ریزی، کنترل و تصمیم گیری‌ها مورد بهره برداری قرار می‌گیرد.

از آنجایی که بخشی از فرآیند سیستم حسابداری صنعتی به شناسایی هزینه‌ها می‌انجامد لذا در این بخش ابتدا تعریفی از هزینه ادامة سیستمی به طبقه بندی هزینه‌ها اشاره می‌شود :

حسابداری مالی تعریف ویر را از هزینه را از هزینه ارائمه نموده است:

هزینه به معنی خروج وجه نقد از یک واحد انتفاعی یا مصرف یا استهلاک دارائی‌های موجود و یا افزایش بدهی‌ها و یک واحد ترکیبی از آنها که در نتیجه اجرای فعالیتهای اصلی یا جانبی واحد تجاری، واقع و به کاهش حقوق صاحبان سهام منجر می‌شود اطلاق می‌گردد.

در حسابداری صنعتی هزینه به عنوان منابع فدا شده برای رسیدن به یک هدف خاص ، معرفی می‌نماید همچنین حسابداری صنعتی علاوه بر هزینه‌های اضافی گذشته با هزینه‌های برآوری و آتی . (منابعی که قرار است در آینده مصرف یا فدا شوند) نیز سر و کار دارند.

 

طبقه بندی هزینه‌ها

هزینه‌ها را میتوان به شکل‌های مختلف طبقه بندی کرد که به برخی از این طبقه بندی به شرح زیر اشاره می‌شود :

 

الف) طبقه بندی هزینه‌های به تفکیک هزینه‌های مستقیم و غیر مسقتیم

هزینه‌های مستقیم :

به هزینه‌هایی اطلاق می‌شود که می‌توان آنها را به یک موضوع مشخص ارتباط دارد مانند مواد اولیه مصرف شده در یک واحد محصول .

هزینه‌های غیر مستقیم :

به هزینه‌هایی اطلاق می‌شود که نمی‌توان آنها را به یک موضوع مشخص ارتباط داد مانند هزینه‌های برق مصرفی در تولید محصولات .

هزینه‌های غیر مستقیم به علت اینکه قابلیت تخصیص به یک موضوع مشخص را ندارد. نمی‌توان آنها را مشخصاً به یک موضوع ارتباط داد بلکه این هزینه‌ها به طور عمومی و مشترک بین چندین موضوع هزینه می‌باشد.

هزینه های غیر مستقیم بر مبنای روشهای مختلف تسهیم به موضوعات مختلف هزینه مانند محصولات تخصیص داده می‌شود.

بطور خلاصه می‌توان بیان نمود که هزینه‌های مستقیم هزینه‌های هستند که به راحتی قابل ردیابی و تخصیص به یک محصول اندازه گیری نمود ولی هزینه‌های غیر مستقیم هزینه‌هایی است که به راحتی قابل ردیابی و تخصیص یک محصول نبوده بلکه این هزینه‌ها باید بین محصولات یا به عبارتی موضوعات مختلف هزینه‌ تخصیص داده شوند فرآیند تخصیص هزینه‌های غیر مستقیم به محصولات را غیر مستقیم و یا تخصیص هزینه اطلاق می‌کنند مانند هزینه برق، هزینه تعمیرات و نگهداری ماشین آلات، هزینه تأمین ماشین آلات و ... به محصولات تولید شده .

 

 

ب) طبقه بندی هزینه‌ها براساس عناصر تشکیل دهنده محصول

1ـ هزینه‌های مواد مستقیم :

هزینه‌های مواد مستقیم به موادی اطلاق می‌گردد که به سهولت قابل ردیابی و تخصیص به یک واحد محصول تولید شده می‌باشد این مواد شکل ظاهری محصول را تشکیل داده و بدون مصرف این مواد تولید محصول غیر ممکن است، مانند هزینه چرم مصرفی در تلوید کفش و یا پارچه مصرفی در تولید پوشاک .

 

2ـ هزینه کار مستقیم :

حقوق و دستمزد افرادی که مستقیماً در تولید محصول نقش داشته‌اند که به سهولت قابل ردیابی و تخصیص به یک واحد محصول است . مانند هزینه حقوق و دستمزد کارگران تولید.

هر نوع هزینه مستقیم دیگری نیز اگر دارای خصوصیات و ویژگی‌های مواد مستقیم و کار مستقیم باشد را می‌توان به آسانی به یک واحد محصول تخصیص داده مانند لوازم بسته بندی مصرفی در بسته بندی‌های محصول

 

 

 

3ـ هزینه‌های سربار ساخت / هزینه‌های غیر مستقیم :

این هزینه‌ها معمولاً شامل هزینه‌های کارخانه به استناد هزینه‌های مواد مستقیم و کار مستقیم می‌باشد به عبارتی هزینه‌هایی که نمی‌توان آنها را به سهولت به یک واحد محصول تخصیص داد و برای تخصیص این هزینه‌ها به محصول باید از فرآیند تخصیص و تسهیم استفاده نموده مانند هزینه‌های مواد غیر مستقیم ، کار غیر مستقیم و سایر هزینه‌های ساخت . هزینه‌های مواد غیر مستقیم و کار غیر مستقیم مفهومی قابل هزینه‌ مواد مستقیم و کار مستقیم را دارند . برای هزینه های غیر مستقیم می‌توان به عنوان مثال هزینه‌ چسب و یا نخ مصرفی در تلوید کنش اشاره کرده و برای هر سه کار غیر مستقیم می‌توان به عنوان مثال به هزینه حقوق و مزایای سر کارگر و یا مدیر تولید و یا هزینه حقوق و مزایای انباردار ، نگهبان و ... اشاره نمود. سایر هزینه‌های ساخت شامل کلیه هزینه‌های غیر مستقیم به جز مواد غیر مستقیم و کار غیر مستقیم می‌باشد مانند هزینه‌های تعمیرات و نگهداری ماشین آلات ، هزینه بیمه ماشین آلات کارخانه، هزینه سوخت کارخانه هزینه آب و برق و تلفن کارخانه و سایر هزینه‌های غیر مستقیم کارخانه

به جمع هزینه‌های (مواد مستقیم، کار مستقیم، هزینه‌های سر بار ساخت) هزینه‌های ساخت یا هزینه‌های تولید و یا تمام شده تولید اطلاق می‌شود.

مفهوم بهای اولیه یا هزینه‌های اولیه : به جمع مواد مستقیم و هزینه دستمزد مستقیم، بهای اولیه یا هزینه‌های اولیه اطلاق می‌شود یعنی دو نوع هزینه‌ای که مستقیماً قابل ردیابی در هر واحد محصول است.

 

هزینه تبدیل :

به جمع هزینه دستمزد مستقیم و هزینه سر بار ساخت اطلاق می‌شود.

 

ج) طبقه بندی هزینه‌ها به دو نوع هزینه‌های محصول و هزینه‌های دوره :

هزینة محصول همان هزینه تولید و یا به عبارتی جمع هر سه هزینه مواد مستقیم، کار مستقیم و هزینه‌های سربار ساخت است.

هزینة دوره به کلیة هزینه‌هایی اطلاق می‌شود که نتوان این هزینه‌ها را به عنوان هزینه‌های محصول قلمداد نمود این هزینه‌ها به نوعی یا دوره زمانی که طی آن واقع شده‌اند ارتباط دارد و در دورة وقوع در صورت سود و زیان انعکاس می‌یابند این هزینه‌ها در صورت سود و زیان تحت عنوان هزینه‌های عملیاتی طبقه بندی می‌شوند مانند هزینه‌های توزیع و فروش و هزینه‌های عمومی و اداری هزینه‌های دوره به عبارتی هزینه‌هایی هستند که نه به طور مستقیم و نه به طور غیر مستقیم با تولید هیچ گونه ارتباطی ندارند.

 

د) طبقه بندی هزینه‌ها براساس رفتار هزینه‌

در این نوع طبقه بندی موضوع از این است که هزینه‌ها در مقابل تغییرات تولید چه رفتاری از خود نشان می‌دهد .

1) هزینه‌های ثابت                       2) هزینه‌ متغیر

 

1ـ هزینه‌های ثابت :

هزینه‌های ثابت هزینه‌هایی هستند که بدون توجه به تغییرات حجم تولید در دامنة معین از تولید (دامنه مربوط) بدون تغییر هستند مانند هزینه استهلاک (روش خط مستقیم) هزینه بیمه ، هزینه اجاره ، عوارض و ...

هزینه ثابت در یک دامنة مربوط ثابت است ولی تغییرات حجم تولید هزینه‌های ثابت در دامنه‌های مختلف، تغییر می‌باید هزینه‌های ثابت در سطح تولید در یک دامنه مربوط هر اندازه تولید بیشتر باشد هزینه ثابت هر واحد کمتر خواهد بود.

هزینه ثابت هر واحد برابر است با هزینه ثابت تقسیم بر میزان تولید.

 

2ـ هزینه‌های متغیر :

هزینه‌های متغیر هزینه‌هایی هستند که با توجه به متغیر در سطح تولید این گونه هزینه‌ها نیز متغیر می‌یابند هزینه‌های متغیر در سطح کل تولید متغیر ولی در سطح هر واحد ثابت است.

طبقه بندی هزینه‌ها برحسب رفتار هزینه‌ها به چگونگی واکنش هزینه‌ها در برابر تغییر در سطح فعالیت اشاره دارد به بیان دیگر مقصود از رفتار هزینه‌ها مدلی است که براساس  آن یک هزینه مشخص نسبت به تغییر در سطح فعالیت واکنش نشان می‌دهد.

 

بهای اولیه و بهای تبدیل :

بهای اولیه مستقیماً مربوط به تلولید بوده و شامل هزینه‌های مواد مستقیم و کار مستقیم می‌باشد بهای تبدیل یا هزینه‌های تبدیل مربوط به هزینه‌هایی می‌شود که مواد مستقیم را به محصول تکمیل شده تبدیل می‌نماید که شامل هزینه‌ کار مستقیم و هزینه‌های سربار کارخانه می‌شود.

 

انواع موجودی‌ها در شرکت‌های تولیدی

شرکت‌های تولیدی دارای سه نوع موجودی به شرح زیر می‌باشند :

 

1ـ موجودی مواد اولیه :

قیمت تمام شده موادی است که در تولید مورد استفاده قرار نگرفته و در انبار موجود می‌باشد.

 

 

 

2ـ موجودی کالای در جریان ساخت :

قیمت تمام شده کالای تکمیل نشده است که شامل مواد مستقیم، کار مستقیم و سربار کارخانه می‌باشد.

 

3ـ موجودی کالای ساخته شده :

قیمت تمام  شده کالای تکمیل شده است که در انبار موجود می‌باشد که شامل مواد مستقیم ، کار مستقیم و سربار کارخانه می‌باشد.

 

سیستم‌های هزینه یابی :

نحوه جمع آوری ، انباشت و تخصیص هزینه‌های تولید به محصولات با توجه به نوع سیستم عملیات تولیدی می‌تواند مبتنی بر یکی از سیستم‌های هزینه یابی و یا ترکیبی از هر دو سیستم هزینه‌یابی به شرح زیر می‌باشد :

سیستم هزینه یابی سفارش کار

سیستم هزینه‌یابی مرحله‌ای

در شرکت‌هایی که تولید محصولات طبق مشخصات دریافتی از مشتریان انجام می‌شود بکار گیری سیستم هزینه یابی سفارش کار ودر شرکت‌هایی که تولید محصولات به صورت انبوه و پیوسته صورت می‌گیرد بکارگیری سیستم هزینه‌یابی مرحله‌ای مناسب می‌باشد.

هر دو سیستم هزینه‌یابی سفارش کار و مرحله‌ای به سه روش زیر قابل اجرا می‌باشند .

هزینه‌یابی واقعی

هزینه‌یابی نرمال

هزینه‌یابی استاندارد

در هزینه‌یابی واقعی، کلیه عوامل تشکیل دهنده قیمت تمام شده محصول شامل هزینه‌هایی است که به طور واقعی انجام شده‌اند ولی در هزینه‌یابی نرمال، از عوامل قیمت تمام شده محصول ، هزینه‌های مواد مستقیم وکار مستقیم واقعی بوده ولی سربار کارخانه بصورت برآورده شده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در هزینه‌های استاندارد با استفاده از استانداردهای مواد مستقیم، کار مستقیم و سربار کارخانه قبل از شروع سال مالی ، قیمت تمام شده محصول محاسبه و تعیین می‌گردد.

 

هزینه‌های واقعی سربار کارخانه

هزینه‌های واقعی سربار کارخانه بصورت روزانه یا دوره‌ای انجام و ثبت می‌گردد برای کنترل هزینه‌های سربار کارخانه، در دفتر کل از حساب کنترل سربار کارخانه استفاده می‌شود حساب کنترل سربار کارخانه دارای معین برای هر نوع عامل هزینه مانند استهلاک ، سوخت و روشنایی می‌باشد مانده حساب کنترل سرباره کارخانه یابد به جمع مانده معین‌های آن مساوی باشد اصولاً در شرکتهای تولیدی برای ثبت هزینه‌های واقعی سربار کارخانه از کار هزینه سرابر کارخانه استفاده می‌کنند و برای هر دایره (تولیدی و خدماتی) کارت هزینه سربار کارخانه جداگانه‌ای نگهداری می‌شود کارت هزینه سربار کارخانه معین حساب کنترل سربار کارخانه می‌باشد.

 

تسهیم هزینه‌ه ای واقعی دوایر خدماتی به دوایر تولیدی در هزینه‌یابی واقعی

در صورتی که روش هزینه یابی واقعی باشد، در پایان دوره حسابداری صنعتی، هزینه‌های واقعی سربار کارخانه دوایر خدماتی با استفاده از یکی از روشهای مستقیم یک طرفه یا ریاضی به دوایر تولیدی تسهیم شده.

 

سیستم هزینه‌یابی مرحله‌ای

هزینه‌یابی مرحله‌ای سیستمی است برای اندازه گیری و گزارش قیمت تمام شده محصولات مشابهی که تولید آنها در یک سری عملیات تولیدی یکنواخت بصورت انبوه و پیوسته صورت می‌گیرد در هزینه‌یابی مرحله‌ای تأکید اصلی بر روی دایره یا مرکز هزینه می‌باشد در هر دایره یا مرکز هزینه ، عملیات تولیدی مختلفی صورت می‌گیرد مانند دایرة تراشکاری یا مونتاژ معمولاً یک واحد محصول از دو یا چند دایره یا مرکز هزینه عبور می‌کند تا به انبار کالای ساخته شده برسد و در هزینه‌یابی مرحله‌ای هزینه های تولید (مواد مستقیم ، کار مستقیم و سربار کارخانه) هر دایره به حساب موجودی کالای در جریان ساخت همان دایره منظور می‌شود و گزارش هزینه تولید برای هر دایره در پایان دورة زمانی معین (هفتگی یا ماهانه) تهیه می‌گردد نمونه صنایعی که از سیستم هزینه‌یابی مرحله‌ای استفاده می‌کنند عبارتند از صنایع کاغذ، فولاد و شیمیایی.

 

مراحل تهیه گزارش هزینه تولید

برای تهیه گزارش تولید باید پنج مرحله کار به شرح زیر صورت گیرد:

1.    تهیه جدول مقدار تولید

2.    محاسبه مقدار تولید برچسب معادل آحاد تکمیل

3.  خلاصه کردن جمع هزینه‌های قابل تخصیص که شامل قیمت تمام شده موجودی کالای در جریان ساخت اول دوره و هزینه‌های انجام یافته طی دوره (مواد مستقیم، کار مستقیم، سربار کارخانه) می‌باشد.

4.    محاسبه قیمت تمام شده یک واحد

5.  محاسبه قیمت تمام شده واحدهای تکمیل شده و قیمت تمام شده موجودی کالای در جریان ساخت پایان دوره

 

معادل آحاد تکمیل شده

مفهوم معادل آحاد تکمیل شده اساس هزینه‌یابی مرحله‌ای می‌باشد در اکثر موارد بر روی کلیه واحدهایی که طی دورة عملیات تولیدی بر روی آنها صورت می‌گیرد تکمیل نمی‌گردد بدین معنی که بعضی از آنها در پایان دوره تکمیل نشده باقی می‌مانند در این گونه موارد بخشی از هزینه‌های تولید باید به واحدهای در جریان ساخت پایان دوره تخصیص یابد بنابراین جهت تعیین قیمت تمام شده یک واحد جمع هزینه‌های تولید را نباید فقط بر روی واحدهای تکمیل شده تقسیم نمود بلکه واحدهای تکمیل نشده در پایان دوره نیز بایستی در محاسبات منظور گردد بدین منظور باید واحدهای در جریان ساخت پایان دوره را برحسب واحدهای تکمیل شده بیان نمود قبل از محاسبه آحاد تکمیل شده درجه تکمیل موجودی کالای در جریان ساخت باید تعیین گردد در بعضی از صنایع انجام این کار ایجاد اشکال نمی‌نماید اما در صنایعی که امکان تعیین درجه تکمیل موجودی کالای در جریان ساخت نباشد آن را باید برآورد نمود.

 

انواع گزارش‌های درون سازمانی و برون سازمانی کدامند و توسط چه واحدهایی تهیه می‌شوند

گزارش‌های درون سازمانی در مؤسسات تولیدی توسط واحد حسابداری بهای تمام شده تهیه می‌گردد و معمولاً هر ماه این گزارشات براساس نیاز مدیران تهیه می‌شوند تا در اختیار آنها قرار گیرد. عمده‌ترین گزارشات درون سازمانی در مؤسسات تولیدی به صورت زیر می‌توان نوشت .

1) گزارش مصرف مواد       

2) گزارش بهای تمام شده کالای ساخته شده

3) گزارش اوقاف تلف شده          

4) گزارش کالای در جریان ساخت

5) گزارش ضایعات             

6) گزارش خرید

7) گزارش روش                           

8) سایر گزارشات مورد استفاده مدیریت

گزارش‌های برون سازمانی در مؤسسات تولیدی توسط دایره حسابداری تهیه می‌شود این گزارشها با توجه به اینکه مورد استفاده اشخاص حقیقی و حقوقی همچون دولت، بانکها، سرمایه گذاران و ... که قبلاً توضیح داده شدند می‌باشند باید براساس استانداردهای حسابداری و اصول پذیرفته شده حسابداری تهیه گردند تا قابلیت مقایسه داشته و قابل اتکاء باشند عمده‌ترین این گزارش‌ها بصورت زیر می‌باشد.

1)   گزارش‌ بهای تمام شده کالای فروش رفته

2)   گزارش سود و زیان

3)   ترازنامه

4)   گردش جریانات نقدی

5)   گزارش تقسیم سود

 

 

گزارشات برون سازمانی در مؤسسات تولیدی

1ـ گزارش(جدول)بهای‌تمام‌شده‌کالای‌فروش‌روزچیست؟

برای آنکه گزارش‌های درون سازمانی و برون سازمانی را بهتر بشناسید ابتدا گزارش بهای تمام شده کالای فروش رفته را که یک گزارش برون سازمانی می‌باشد بررسی می‌نماییم چرا که در مبحث‌ حسابداری مؤسسات بازرگانی نیز تا حدودی و به شکل دیگر با آن آشنا شده‌اید . در مبحث قبل اشاره شد بهای تمام شده کالای فروش رفته از 5 بخش تشکیل شده است.

 

1.    بخش مواد مستقیم

2.    دستمزد مستقیم

3.    سربار

4.    بخش کالای در جریان ساخت

5.    بخش کالای ساخته شده

 

فرآیند تخصیص و تسهیم هزینه‌های سربار 

1.    آشنایی با تسهیم اولیه و ثانویه سربار و روشهای تسهیم ثانویه سربار

2.    تشریح فرآیند تسهیم ثانویه سربار به روش مستقیم

3.    تشریح فرآیند تسهیم ثانویه سربار به روش یک طرفه

4.    تشریح فرآیند تسهیم ثانویه سربار به روش ریاضی

5.    آشنایی با هزینه بر مبنای فعالیت ABC

 

آشنایی  با تسهیم اولیه و ثانویه سربار و روشهای تسهیم ثانویه سربار

 

تسهیم اولیه و ثانویه سربار :

منظور از تسهیم اولیه این است که هزینه‌های سربار به تفکیک دوایر خدماتی و تولیدی ردیابی، شناسایی و بدهکار حساب دایره مربوطه (مرکز هزینه) ثبت و انباشته شود.

ولی در تسهیم ثانویه، هزینه‌های سربار انباشته شده و در مراکز هزینه دوایر خدماتی کارخانه بر مبنای مشخص . معین و با استفاده از روش‌های مناسب، به مراکز هزینه دوایر تولید منتقل می‌گردند.

عمل انتقال این هزینه از دوایر خدماتی به دوایر تولیدی را اصطلاحاً تسهیم ثانویه می‌نامند .

 

مبانی تسهیم ثانویه سربار

برای تسهیم ثانویه سربار دو کار اساسی باید صورت گیرد.

1.      نخست اینکه مبانی مناسب برای انتقال هزینه از دوایر خدماتی به دوایر تولیدی انتخاب گردد.

2.             روش مناسب برای تسهیم ثانویه انتخاب شود.

 

برخی از مناسب‌ترین مبناها از نظر تسهیم ثانویه، به شرح زیر ارائه می‌شود.

دوایر خدماتی مبنای مناسب جهت تسهیم هزینه

کارگزینی تعداد کارکنان

حسابداری ساعات کارکنان

تعمیرات و نگهداری ساعات کار ماشین

تعمیرات ساختمان سطح زیر بنا

انبار تعداد حواله / هزینه مواد

رستوران تعداد کارکنان

بهداری تعداد کارکنان

نگهبانی سطح زیربنا

کنترل کیفی تعداد / مقدار محصول

 

سربار پیش بینی شده

به دلیل اینکه هنگام محاسبه‌های تمام شده محصول تولید شده اطلاعات مربوط به سر واقعی کامل نیست چرا که برخی از اقلام سربار ماهیتاً در پایان سال مالی ثبت می‌شوند و برخی نیز هنگام تحمل هزینه مورد ثبت قرار می‌گیرند و لذا ممکن است تا مقطعی که قیمت تمام شده محصول مورد محاسبه قرار می‌گیرد اطلاعات مربوط به سربار واقعی همگی ثبت نشده باشد لذا برای رفع این معضل از نرخ از بیش تعیین شده سربار (نرخ جذب سربار) استفاده می‌شود این نرخ کسری است که صورت آن سربار برآوری و مخرج آن را مبنای جذب سربار مشخص می‌سازد مبنای جذب سربار می‌تواند ساعات کار مستقیم ، ساعات کار ماشین، هزینه مواد مستقیم و هزینه کار مستقیم و .... باشد .

هنگامی که مبنای جذب سربار هزینه مواد مستقیم و هزینه کار باشد نرخ جذب سربار به درصد بیان می گردد (حاصل کسر حزب در 100 می‌شود)

برای تعیین سربار جذب شده، مبنای جذب سربار هر آن چیزی که تعیین شده باشد بایستی مقدار واقعی آن را در سفارش مورد نظر انتخاب و نرخ محاسبه شده در آن ضرب گردد تا مبلغ سربار جذب شده جهت صددرصد محاسبه شود.

 

مفهوم اضافه کسر جذب سربار

در صورتی که مانده حساب کنترل سر بار در پایان سال مالی و اداری مانده بدهکار باشد مفهوم کسر جذب سربار است در غیر این صورت مفهوم اضافه جذب سربار می‌باشد .

به عبارتی

اضافه جذب سربار > سربار مالیاتی > سربار جذب شده

کسر جذب سربار > سربار واقعی > سربار جذب شده

 

عنوان هزینه‌ مبنای تسهیم

اجاره کارخانه سطح زیربنا

استهلاک ساختمان سطح زیربنا

حرارت سطح زیربنا

سرپرستی تعداد کارکنان

تلفن و تلگراف تعداد مکالمات ، تعداد کارکنان

برق کیلووات ساعت

آب سطح زیر بنا

 

روشهای تسهیم ثانویه سربار

1ـ روش مستقیم :

این روش بسیار ساده است ولی از دقت لازم برخوردار نیست در این روش هزینه دایره زمانی براساس مبناهای مناسب‌ بین دوایر تولیدی تسهیم می‌گردد. از معایب اساسی این روش آن است که سهم هزینه دوایر خدماتی که به یکدیگر سرویس داده‌اند مورد محاسبه و توجه قرار نمی‌گیرد.

 

2ـ روش یک طرفه

روش یکطرفه کاملتر از روش مستقیم است ولی از معایب آن این است که هر دایره‌ای که هزینه‌اش تسهیم شود از فرآیند محاسباتی بعدی حذف می‌شود متقابلاً از تسهیم بعدی سهم هزینه نمی‌گیرد.

نکته مهم و قابل توجه این است که کدام دایره خدماتی باید قبل از دوایر دیگر هزینه‌ خود را تسهیم کند ضابطه مقبول عام در این مورد وجود ندارد ولی معمولاً دوایر خدماتی برحسب مقدار هزینه‌ای که دارند به صورت نزولی مرتب سپس از دایره‌ای که بیشترین هزینه را دارد عملیات تسهیم آغاز می‌شود.

 

3ـ روش ریاضی / جبری/ دو طرفه

روش دو طرفه روش کاملی است و در تسهیم ثانویه، سهم هزینه دوایر خدماتی را که بیشتر از یکدیگر سرویس گرفته‌اند تعیین نموده و اطلاعات کاملی در اختیار مدیریت می‌گذارد .

برای تسهیم ثانویه هزینه به روش دو طرفه باید قبل از هر اقدامی، جدول (ماتریس) هزینه دهی و هزینه بری را تشکیل داد سپس براساس این جدول برای دوایر خدماتی معادله‌ای تنظیم و با حل معادله عمل تسهیم هزینه انجام گیرد.

 

منابع :

 

·        اینترنت  imfarmer.ir

·        کتاب اصول حسابداری ، نویسنده : شهرام روزبهانی

·        جلد اول، چاپ 15 ، نویسنده : سورن آبنوس

اصول و ضوابط حسابداري و حسابرسي

 

 

 

استاندارد حسابداري شماره 12

 (تجديد نظر شده)

 

کميته تدوين استانداردهاي حسابداري

1386

 

 

استاندارد حسابداري شماره 12

افشاي اطلاعات اشخاص وابسته

(تجديد نظر شده 1386)

استاندارد حسابداري شماره 12

افشاي اطلاعات اشخاص وابسته

(تجديد نظر شده 1386)

 

 

 

 

فهرست مندرجات
	شماره بند
¾ پيشگفتار	(8)- (1)
¾ استاندارد حسابداري شماره 12 ” افشاي اطلاعات اشخاص وابسته“
هدف	1
دامنه کاربرد	5-2
تعاريف	6
هدف از افشاي اطلاعات اشخاص وابسته	12-7
افشا	24-13
تاريخ اجرا	25
مطابقت با استانداردهاي بين‌المللي حسابداري	26
پيوست :  مباني نتيجه‌گيري

 

استاندارد حسابداري شماره 12

افشاي اطلاعات اشخاص وابسته

(تجديد نظر شده 1386)

 

پیشگفتار

 

(1) استاندارد حسابداري شماره 12 با عنوان افشاي اطلاعات اشخاص وابسته که در تاريخ … توسط مجمع عمومي سازمان حسابرسي تصويب شده است، جايگزين استاندارد حسابداري شماره 12 قبلي مي‌شود و الزامات آن در مورد صورتهاي مالي که دوره مالي آنها از تاريخ 1/1/1386 و بعد از آن شروع مي‌شود لازم‌الاجراست.

تغييرات اصلي

دامنه کاربرد

(2) واحدهاي تجاري تحت کنترل دولت که اوراق سهام يا اوراق مشارکت آنها به عموم عرضه شده يا در جريان عرضه عمومي مي‌باشد، درخصوص معاملات با ساير واحدهاي تجاري که مستقيماً و نه از طريق واحد تجاري گزارشگر تحت کنترل دولت مي‌باشد در دامنه کاربرد این استاندارد قرار گرفته‌ است.

تعاريف

(3) تعريف ” شخص وابسته “ با افزودن موارد زير بسط داده شده است:

·         اشخاص داراي کنترل مشترک بر واحد تجاري،

·         مشارکتهاي خاصي که واحد تجاري در آن شريک خاص است، و

·         طرح بازنشستگي خاص کارکنان واحد تجاري، يا طرح بازنشستگي خاص کارکنان اشخاص وابسته به آن و همچنين واحدهاي تجاري تحت کنترل اين‌گونه طرحها.

 

(4) در اين استاندارد اصطلاح ” مديران اصلي“ تعريف شده است.

هدف از افشاي اطلاعات اشخاص وابسته

(5) مباحث مربوط به نحوه تعيين قيمت در معاملات با اشخاص وابسته و نيز موارد افشاي مربوط به آن، حذف شده است؛ زيرا اين استاندارد براي اندازه‌گيري معاملات با اشخاص وابسته بکار نمي‌رود.

(6) در استاندارد تصريح شده است که دو شريک خاص تنها بواسطه داشتن کنترل مشترک بر يک مشارکت خاص، اشخاص وابسته نيستند.

افشا

(7) استاندارد، الزامات افشا در باره موارد زير را تصريح کرده است:

·         مانده‌ حسابهاي فيمابين با اشخاص وابستـه، دوره تسويـه و نرخ سود تضميـن شـده، تضمين‌هاي مربوط و ماهيت مابه‌ازاي تسويه.

·         جزئيات هرگونه تضمين ارائه شده يا دريافت شده، و

·         تسويه بدهيها از طرف واحد تجاري يا توسط واحد تجاري ازطرف شخص ديگر.

 

(8) ساير الزامات جديد افشا به شرح زير است:

·         افشاي اينکه شرايط معاملات با اشخاص وابسته با شرايط حاکم بر ساير معاملات انجام شده در روال عادي داد و ستدهاي واحد تجاري (معاملات حقيقي) يکسان است، در مواردي که اين امر قابل اثبات باشد.

·  هزينه مطالبات سوخت شده و مشکوک‌الوصول ناشي از معاملات با اشخاص وابسته.

·         مبلغ معاملات، و مبالغ پرداختني به اشخاص وابسته و مبالغ دريافتني از آنان به تفکيک طبقات مشخص.

·  نام واحد تجاري اصلي و کنترل‌کننده نهايي، چنانچه متفاوت باشد، و در صورت عدم تهيه صورتهاي مالي براي استفاده عمومي توسط واحدهاي مزبور، نام واحد تجاري اصلي بعدي که اين کار را انجام مي‌دهد.

·  موارد افتراق با اهميت بين شرايط حاکم بر معاملات با اشخاص وابسته با شرايط حاکم بر ساير معاملات انجام شده در روال عادي داد و ستدهاي واحد تجاري.

 

استاندارد حسابداري شماره 12

افشاي اطلاعات اشخاص وابسته

(تجديد نظر شده 1386)

اين استاندارد بايد باتوجه به ” مقدمه‌اي بر استانداردهاي حسابداري“ مطالعه و بکار گرفته شود.

هدف

1  . هدف این استاندارد، تعيين الزامات افشا در صورتهای مالی واحد تجاری برای جلب نظر استفاده‌کنندگان به این امر است که وضعیت مالی، عملکرد مالي و انعطاف‌پذيري مالي واحد تجاري ممکن است تحت تأثير وجود اشخاص وابسته، و معاملات و مانده حسابهاي فيمابين قرار گرفته باشد.

دامنه کاربرد

2   . این استاندارد باید در موارد زیر بکار گرفته شود:

الف. تشخيص روابط و معاملات با اشخاص وابسته،

ب . تشخيص مانده حسابهای فيمابين واحد تجاری و اشخاص وابسته آن،

ج . تشخيص شرایطی که افشای موارد مندرج در بندهای ” الف“ و ” ب“ الزامی می‌شود، و

د . تعیین افشای لازم درباره موارد مندرج در بندهاي ” الف“ و ” ب“.

 

3   . واحدهاي تجاري تحت کنترل دولت، درخصوص معاملات با ساير واحدهاي تجاري که مستقيماً و نه از طريق واحد تجاري گزارشگر تحت کنترل دولت مي‌باشند، در دامنه کاربرد اين استاندارد قرار نمي‌گيرد، مگر اينکه اوراق سهام يا اوراق مشارکت واحد تجاري گزارشگر به عموم عرضه شده يا در جريان عرضه عمومي باشد.

4   . طبق اين استاندارد، معاملات با اشخاص وابستـه و مانده‌ حسابهاي فيمابين بايد در صورتهاي مالي کليه واحدهاي تجاري ازجمله صورتهاي مالي جداگانه واحد تجاري اصلي، شريک خاص يا سرمايه‌گذار که طبق استانداردهاي حسابداري شماره 18، 20 و 23 ارائه مي‌شود افشا گردد.

5  . در صورتهاي مالي يک واحد تجاري، معاملات با اشخاص وابسته و مانده‌ حسابهاي فيمابين با سایر واحدهای تجاری گروه افشا مي‌شود. در صورتهاي مالي تلفيقي، معاملات با اشخاص وابسته درون گروهي و مانده‌ حسابهاي درون گروهي حذف مي‌گردد.

تعاريف

6   . اصطلاحات ذیل در این استاندارد با معانی مشخص زیر بکار رفته است :

(1)                شخص وابسته :  یک شخص در صورتی وابسته به واحد تجاری است که :

·       الف.    به‌طور مستقیم، یا غیرمستقیم از طریق یک یا چند واسطه :

·            1   .   واحد تجاری را کنترل کند، یا توسط واحد تجاری کنترل شود، یا با آن تحت کنترل واحد قرار داشته باشد (شامل واحدهای تجاری اصلی، واحدهای تجاري فرعی و واحدهای تجاري فرعی هم‌گروه) ،

·            2   .   در واحد تجاري نفوذ قابل ملاحظه داشته باشد، يا

·            3   .   بر واحد تجاری کنترل مشترک داشته باشد .

·       ب .    واحد تجاری وابسته آن واحد باشد (طبق تعريف استاندارد حسابداري شماره 20
با عنوان ” حسابداري سرمایه‌گذاری در واحدهای تجاری وابسته“ ) ،

·       ج .    مشارکت خاص آن واحد باشد (طبق تعريف استاندارد حسابداري شماره 23 با عنوان ” حسابداري مشارکتهاي خاص“) ،

·       د .    از مديران اصلي واحد تجاري يا واحد تجاري اصلي آن باشد،

·       ﻫ .    خويشاوند نزديک اشخاص اشاره شده در بندهاي ” الف“ يا ” د“ باشد،

·       و .    توسط اشخاص اشاره شده در بندهاي ” د“ يا ” ﻫ “  کنترل مي‌شود، تحت کنترل مشترک يا نفوذ قابل ملاحظه آنان است و يا اينکه سهم قابل ملاحظه‌اي از حق رأي آن به طور مستقيم يا غيرمستقيم در اختيار ايشان باشد، و

·       ز .    طرح بازنشستگي خاص کارکنان واحد تجاري يا طرح بازنشستگي خاص کارکنان اشخاص وابسته به آن و همچنين واحدهاي تجاري تحت کنترل اين گونه طرحها باشد.

 

(2)                معامله با شخص وابسته :  انتقال منابع، خدمات یا تعهدات بین اشخاص وابسته صرف‌نظر از مطالبه یا عدم مطالبه بهای آن است.

(3)                خويشاوندان نزديک : خويشاوند نسبي و سببي فرد که انتظار می‌رود در معامله با واحد تجاری، وی را تحت نفوذ قرار دهد یا تحت نفوذ وی واقع شود که معمولاً شامل خويشاوندان نسبي و سببي طبقه‌اول تا سوم است.

(4)                کنترل : توانایی راهبري سیاستهای مالی و عملیاتی يک واحد تجاری به‌منظور کسب منافع اقتصادی از فعاليتهاي آن.

(5)                مديران اصلي :  اشخاصی‌ که به‌طور موظف يا غير موظف اختیار و مسئولیت برنامه‌ریزی، هدايت و کنترل فعالیتهای واحد تجاری را به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم برعهده دارند، از جمله شامل اعضاي هيئت مديره، مديرعامل و مديران ارشد اجرايي.

(6)                کنترل مشترک : مشارکت در کنترل يک فعاليت اقتصادي به موجب يک توافق قراردادي.

(7)                نفوذ قابل ملاحظه : توانایی مشارکت در تصمیم‌گیریهای‌مربوط به سیاستهای مالی و عملیاتی واحد تجاری، ولی نه در حد کنترل سیاستهای مزبور.

 

هدف از افشای اطلاعات اشخاص وابسته

7  . رابطه با اشخاص وابسته از ویژگيهاي معمول فعاليتهاي تجاري است. برای مثال، برخي واحدهای تجاری بخشی از فعالیتهای خود را از طریق واحدهای تجاری فرعی، مشارکتهای خاص و واحدهای تجاری وابسته انجام می‌دهند. در این شرایط، واحد تجاري با داشتن کنترل، کنترل مشترک يا نفوذ قابل ملاحظه مي‌تواند بر سياستهاي مالي و عملياتي واحد سرمايه‌پذير تأثير بگذارد.

8  . رابطه با شخص وابسته می‌تواند بر وضعيت مالي، عملکرد مالي و انعطاف‌پذيري مالي واحد تجاری تأثیر داشته باشد. اشخاص وابسته ممکن است معاملاتی انجام دهند که اشخاص غیر وابسته انجام نمي‌دهند. برای مثال، يک واحد تجاری فرعي ممکن است کالاهای خود را به قيمت يا شرايطي متفاوت با ساير مشتريان به واحد تجاري اصلي بفروشد. همچنین مبالغ معاملات بین اشخاص وابسته ممکن است با مبالغ مشابه بين اشخاص غير وابسته يکسان نباشد.

9  . وضعیت مالی، عملکرد مالي و انعطاف‌پذيري مالي واحد تجاری ممکن است تحت تأثیر رابطه با اشخاص وابسته واقع شود حتی اگر معامله‌ای با اشخاص وابسته صورت نگيرد. وجود رابطه به تنهايي ممکن است برای تأثیرگذاری بر معاملات واحد تجاری با سایر اشخاص کافی باشد. برای مثال، پس‌ از اين‌ كه‌ يك‌ واحد تجاري‌ توسط‌ واحد تجاري‌ ديگر تملك‌ شد، ممكن‌ است‌ به‌سبب‌ رقابت‌ بين‌ واحد تجاري‌ طرف‌ معامله‌ و يكي‌ از واحدهاي‌ تجاري‌ گروه‌، به‌ روابط‌ تجاري‌ با واحد تجاري‌ طرف‌ معامله‌ خود خاتمه‌ دهد. همچنين‌، صرف‌وجود رابطه‌ با اشخاص‌ وابسته‌ ممكن‌ است‌ سبب‌ گردد يكي‌ از دو طرف‌، به علت‌ نفوذ قابل‌ ملاحظه‌ طرف‌ ديگر، از پرداختن‌ به‌ امري‌ اجتناب‌ كند. برای مثال، ممكن‌ است‌ يك‌ واحد تجاري‌ فرعي‌ طبق‌ دستور واحد تجاري‌ اصلي‌ از انجام‌ فعاليتهاي‌ تحقيق‌ و توسعه‌ منع‌ شود.

10 . به دلایل مذکور، آگاهی از معاملات، مانده حسابهای فيمابين و رابطه با اشخاص وابسته ممکن است بر ارزيابي استفاده‌کنندگان صورتهای مالی از عمليات واحد تجاري شامل ارزیابی ريسک و فرصتهای پیش روی واحد تجاری، تأثیر بگذارد.

11 . در ارزیابی هرگونه رابطه احتمالي با اشخاص وابسته، به محتـوای رابطه و نه صرفاً شکل قانونی آن توجه مي‌شود.

12 . طبق مفاد این استاندارد، اشخاص زير لزوماً اشخاص وابسته نیستند:

الف. دو واحد تجاری صرفاً بواسطه داشتن عضو هيئت مديره يا مدير اصلي مشترک، عليرغم وجود بندهاي ” د “ و ” و“ در تعريف شخص وابسته،

ب . دو شريک خاص صرفاً بواسطه داشتن کنترل مشترک بر يک مشارکت خاص،

ج . تأمین کنندگان منابع مالي، اتحاديه‌هاي تجاري، شوراهاي کارگري، مؤسسات خدمات عمومي و ادارات دولتي، صرفاً به واسطه معاملات عادی با واحد تجاری (حتی اگر بتوانند آزادی عمل واحد تجاری را محدود یا در فرآیند تصمیم‌گیری آن مشارکت کنند)، و

د . مشتریان، فروشندگان، صاحبان حق امتياز، توزیع‌کنندگان یا نمايندگيهایی که واحد تجاری حجم قابل ملاحظه‌ای از معاملات تجاری خود را با آنها انجام می‌دهد، هرگاه رابطه صرفاً به واسطه وابستگی اقتصادی حاصل شده باشد.

 

افشا

13 . ماده 129 اصلاحیه قانون تجارت در مورد شرکتهای سهامی مقرر می‌دارد که هیئت مدیره شرکت، گزارشی درخصوص معاملات با برخی اشخاص وابسته به اولین مجمع عمومی عادی صاحبان سهام ارائه کند. اگرچه افشای اطلاعات در مورد معاملات با اشخاص وابسته طبق این استاندارد دربرگیرنده اقلام با اهمیت معاملات مشمول ماده 129 است، لیکن گزارش کامل معاملات یاد شده، طبق قانون ضرورت دارد. اطلاعات لازم طبق ماده 129 در يادداشت توضيحي مستقلي از يادداشت مربوط به معاملات با اشخاص وابسته يا به صورت پيوست صورتهاي مالي افشا مي‌شود.

14 . طبق‌ فصل‌ دوم مفاهيم‌ نظري‌ گزارشگري‌ مالي‌، اطلاعاتي‌ با اهميت‌ تلقي‌ مي‌شود كه‌ بتواند برتصميمات‌ اقتصادي‌ استفاده‌كنندگان‌ كه‌ برمبناي‌ صورتهاي‌ مالي‌ اتخاذ مي‌شود، تأثير بگذارد. اعمال‌ كيفيت‌ اهميت‌ در زمينه‌ معاملات‌ با اشخاص‌ وابسته‌، مستلزم‌ دقت‌ خاص‌ است‌. در قضاوت‌ نسبت‌ به‌ اهميت‌ معاملات‌ با اشخاص‌ وابسته‌، نه‌تنها اهميت‌ آنها براي‌ واحد تجاري‌ گزارشگر، بلكه‌ اهميت‌ آنها در رابطه‌ با شخص‌ وابسته‌ طرف‌ معامله‌ نيز بايد در موارد زير مدنظر قرار گيرد :

الف. هنگامي‌ كه‌ شخص‌ وابسته‌ طرف‌ معامله‌ از مديران اصلي واحد تجاري باشد، يا

ب‌ . هرگاه‌ شخص‌ وابسته‌ طرف‌ معامله‌ از خويشاوندان‌ نزديك‌ شخص مورد اشاره‌ در
بند ” الف‌“ باشد، يا

ج ‌. چنانچه‌ شخص‌ وابسته‌ طرف‌ معامله‌، واحد تجاري‌ تحت‌ كنترل‌ اشخاص مورد اشاره‌ در بندهاي‌ ” الف‌“ يا ” ب‌“ باشد.

 

15  . روابط بین واحدهای تجاري اصلی و فرعی باید صرف‌ نظر از انجام يا عدم انجام معامله بين آنهـا افشا شـود. واحد تجاری باید نام واحد تجاري اصلی و در صورت متفاوت بودن، کنترل‌کننده نهايي را افشا کند. چنانچه هيچ‌يک از واحدهاي تجاري اصلي و کنترل کننده نهايي، صورتهاي مالي براي استفاده عمومي تهيه نکنند، نام واحد تجاري اصلي بعدي که اين کار را انجام مي‌دهد بايد افشا شود.

16 . برای اینکه استفاده‌کنندگان صورتهای مالی، اثر روابط با اشخاص وابسته را بر واحد تجاری گزارشگر تشخیص دهند، رابطه با اشخاص وابسته در صورت وجود کنترل، صرف‌نظر از انجام یا عدم انجام معامله بین آنها افشا می‌شود. اين افشا، علاوه‌بر الزامات افشا طبق استاندارد حسابداري شماره 18 با عنوان صورتهای مالی تلفیقی و حسابداری سرمایه‌گذاری در واحدهای تجاری فرعی مي‌باشد.

17 . منظور از واحد تجاري اصلي بعدي در بند 15، نخستين واحد تجاري در گروه، بعد از واحد تجاري اصلي است که صورتهاي مالي تلفيقي براي استفاده عمومي تهيه مي‌کند.

18  . در صورت انجام معاملات بين اشخاص وابسته، به منظور درک اثر بالقوه رابطه با شخص وابسته بر صورتهاي مالي، واحد تجاري بايد ماهيت اين رابطه را همراه با اطلاعاتي درباره معاملات و مانده حسابهاي فيمابين افشا کند. حداقل افشا بايد شامل موارد زير باشد:

الف. مبلغ معاملات،

ب . مانده حسابهای فيمابين، نحوه تسويه و نرخ سود تضمين شده،

ج . جزئیات هرگونه تضمين ارائه شده یا دریافت شده،

د . ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول مربوط به مانده حسابهاي فيمابين، و

ﻫ . هزینه مطالبات سوخت شده و  مشکوک‌الوصول طي دوره ناشي از معاملات با اشخاص وابسته.

19  . الزامات افشاي بند 18 بايد براي هريک از طبقات زير انجام شود:

الف. واحد تجاري اصلی،

ب . واحدهای تجاری داراي کنترل مشترک یا نفوذ قابل ملاحظه بر واحد تجاری،

ج . واحدهای تجاری فرعي،

د . واحدهاي تجاري وابسته،

ﻫ . مشارکتهاي خاصي که واحد تجاري در آن شريک خاص است،

و . مديران اصلي واحد تجاري يا واحد تجاري اصلي آن، و

ز . ساير اشخاص وابسته.

 

20 . افشاي مبالغ پرداختنی به اشخاص وابسته و مبالغ دریافتنی از آنان برحسب طبقات مشخص شده در بند 19، بسط الزامات افشاي مندرج در استاندارد حسابداري شماره1 با عنوان نحوه ارائه صورتهای مالی در‌مورد ارائه اطلاعات در ترازنامه یا در یادداشتهای توضیحی است. اين طبقه‌بندي، اطلاعات جامع‌تري را درباره مانده‌ حسابهاي فيمابين و نیز معاملات با اشخاص وابسته فراهم مي‌سازد.

21 . موارد زير نمونه‌هايي از معاملاتي است‌که اگر با اشخاص وابسته انجام شود افشا می‌گردد:

الف. خرید یا فروش کالا،

ب . خرید یا فروش داراییهای غيرجاري،

ج . ارائه یا دریافت خدمات،

د . اجاره‌ها،

ﻫ . انتقال پروژه‌هاي تحقيق و توسعه،

و . انتقالات ناشي از قرارداد حق امتياز،

ز . تأمین منابع مالي اعم از کوتاه مدت و بلند مدت،

ح . تأمين تضمين‌ها و وثايق، و

ط . تسویه بدهیها از طرف واحد تجاری یا توسط واحد تجاری از طرف شخص دیگر.

 

22 . معاملات با اشخاص وابسته اساساً در دوره‌اي افشا مي‌شود که صورتهاي مالي واحد تجاري تحت تأثير آنها قرار گرفته است. با اين حال، در راستاي ارائه اطلاعات مفيد، افشاي اطلاعات در مورد انعقاد قراردادهايي که عمدتاً صورتهاي مالي دوره‌هاي آتي را تحت تأثير قرار خواهد داد، در دوره انعقاد اين گونه قراردادها، ضرورت مي‌يابد.

 

23  . افشای اينکه شرایط معاملات با اشخاص وابسته با شرایط حاکم‌ بر ساير معاملات انجام شده در روال عادي داد و ستدهاي واحد تجاري (معاملات حقيقي) يکسان است بايد تنها زماني صورت ‌گيرد که این امر قابل اثبات باشد. در صورت وجود تفاوت با اهميت بين شرايط معاملات با اشخاص وابسته و شرايط حاکم بر معاملات حقيقي، موارد افتراق بايد افشا شود.

24  . اقلام با ماهیت مشابه باید به صورت مجموع افشا شود، مگر اینکه درک اثرات معاملات با اشخاص وابسته بر صورتهای مالی واحد تجاری مستلزم افشای آنها به‌صورت جداگانه باشد.

 

تاریخ اجرا

25  . الزامات اين استاندارد در مورد کليه صورتهاي مالي که دوره مالي آنها از تاريخ 1/1/1386  و بعد از آن شروع مي‌شود، لازم‌الاجراست.

 

مطابقت با استانداردهاي بين‌المللي حسابداري

26 . با اجراي الزامات اين استاندارد، مفاد استاندارد بين‌المللي حسابداري شماره 24 با عنوان افشای اطلاعات اشخاص وابسته ویرایش 31 مارس 2004، به استثناي موارد زير نيز رعايت مي‌شود :

الف . افشاي حقوق و مزاياي مديران، و

ب . واحدهاي تجاري تحت کنترل دولت، به استثناي واحدهايي که اوراق سهام يا اوراق مشارکت آنها به عموم عرضه شده يا در جريان عرضه عمومي است، درخصوص معاملات با ساير واحدهاي تجاري که مستقيماً و نه از طريق واحد تجاري گزارشگر تحت کنترل دولت مي‌باشد.

استاندارد حسابداري شماره 12

افشاي اطلاعات اشخاص وابسته

(تجديد نظر شده 1386)

 

پيوست

مباني نتيجه‌گيري

 

اين مباني نتيجه‌گيري بخشي از الزامات استاندارد حسابداري شماره 12 نيست.

1  . افشاي حقوق و مزاياي مديران اصلي باتوجه به تأثير آن بر راهبرد تجاري، طبق استانداردهاي بين‌المللي الزامي شده است. اما اکثريت اعضاي کميته با توجه به شرايط اقتصادي و اجتماعي حاکم بر اداره واحدهاي تجاري در کشور، افشاي حقوق و مزاياي مديران اصلي را الزامي ندانستند.

2  . طبق استاندارد قبلي، واحدهاي تجاري اصلي که صورتهاي مالي جداگانه خود را همراه صورتهاي مالي تلفيقي منتشر مي‌کردند مشمول استاندارد نبودند. باتوجه به تأثير روابط بين واحد تجاري اصلي و واحدهاي فرعي آن، افشاي اطلاعات در مورد معاملات با اشخاص وابسته و مانده‌هاي فيمابين براي آگاهي از ميزان حمايتهاي اشخاص وابسته بسيار اساسي است. لذا در صورتهاي مالي جداگانه واحدهاي تجاري اصلي، الزامات اين استاندارد بايد رعايت شود.

3  . براساس استاندارد بين‌المللي حسابداري شماره 24، واحدهاي تجاري تحت کنترل دولت در مورد تمام معاملات با ساير واحدهاي دولتي بايد الزامات استاندارد مزبور را رعايت کنند. در ايران واحدهاي تجاري تحت کنترل دولت بسيار گسترده است و از سوي ديگر واحدهاي تجاري دولتي ملزمند کالاها و خدمات خود را با اولويت بخش دولتي تهيه کنند. بنابراين حجم زيادي از معاملات اين گونه واحدها با واحدهاي تحت کنترل دولت است. افشاي اطلاعات مربوط به اين گونه معاملات به عنوان اطلاعات اشخاص وابسته باعث افزايش زياد حجم اطلاعات صورتهاي مالي مي‌شود که از سودمندي قابل توجهي برخوردار نيست. لذا، واحدهاي تجاري تحت کنترل دولت، به استثناي واحدهايي که اوراق سهام يا اوراق مشارکت آنها به عموم عرضه شده يا درجريان عرضه عمومي مي‌باشد، درخصوص معاملات با ساير واحدهاي تجاري که مستقيماً و نه از طريق واحد تجاري گزارشگر تحت کنترل دولت مي‌باشند از شمول اين استاندارد خارج شده است.

 

استاندارد حسابداری شماره 5

رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه

(تجدیدنظر شده 1384)

 

فهرست مندرجات

 

 

شماره بند

¾ پیشگفتار                              (3) – (1)

¾ استاندارد حسابداری شماره 5  ” رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه“

هدف                                     1

دامنه کاربرد                            2

تعاریف                               5  -  3

شناخت و اندازه‌گیری                   11 -  6

-        رویدادهای تعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه 7  -  6

-        رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه 9  -  8

-        سود سهام                           11 - 10

تداوم فعالیت                         13 - 12

افشا                                 19 - 14

-        تاریخ تأیید صورتهای مالی              15 - 14

-        به روز کردن افشا درباره شرایط موجود در تاریخ ترازنامه  17 - 16

-        رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه 19 - 18

تاریخ اجرا                             20

مطابقت با استانداردهای بین‌المللی حسابداری 21

پیوست :  مبانی نتیجه‌گیری

پیشگفتار

 

(1) استاندارد حسابداری شماره 5 با عنوان رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه که در تاریخ تيرماه 1385 توسط مجمع عمومی سازمان حسابرسی تصویب شده است جایگزین استاندارد حسابداری شماره 5 باعنوان رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه مصوب 1379 می‌شود و الزامات آن در‌مورد صورتهای مالی که دوره مالی آنها از تاریخ 1/1/1385 و بعد ازآن شروع می‌شود، لازم‌الاجراست.

دلیل تجدیدنظر در استاندارد

(2) این تجدیدنظر با هدف هماهنگی بیشتر با استانداردهای بین‌المللی حسابداری و بهبود استاندارد قبلی، انجام شده است.

تغییر اصلی

(3) تغییر اصلی نسبت به استاندارد قبلی، مربوط به سود سهام پیشنهادی است که در بندهای 10 و 11 ارائه شده است. براساس الزامات مندرج در این بندها، سود سهام مصوب بعد از تاریخ ترازنامه یا سود سهام پیشنهادی، به‌عنوان بدهی در تاریخ ترازنامه شناسایی نمی‌شود.

 

 

 

 

این استاندارد باید با توجه به ” مقدمه‌ای بر استانداردهای حسابداری“

مطالعه و بکار گرفته شود.

هدف

1  . هدف این استاندارد تعیین الزامات زیر است:

الف . مواردی که صورتهای مالی بابت رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه تعدیل می‌شود، و

ب . افشای اطلاعات درباره رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه تا تاریخ تأیید صورتهای مالی.

همچنین طبق این استاندارد اگر رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه بیانگر نامناسب بودن بکارگیری فرض تداوم فعالیت باشد، واحد تجاری نباید صورتهای مالی خود را برمبنای تداوم فعالیت تهیه کند.

دامنه کاربرد

2   . این استاندارد باید برای گزارشگری مالی رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه بکار گرفته شود.

تعاریف

3   . اصطلاحات ذیل در این استاندارد با معانی مشخص زیر بکار رفته است :

رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه :  رویدادهای مطلوب و نامطلوبی است که بین تاریخ ترازنامه و تاریخ تأیید صورتهای مالی رخ می‌دهد. این رویدادها را می‌توان به دو گروه طبقه‌بندی کرد :

الف.  رویدادهای تعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه :  رویدادهایی که شواهدی در‌ ‌مورد شرایط موجود در تاریخ ترازنامه فراهم می‌کند، و

ب . رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه : رویدادهایی که بیانگر شرایط ایجاد شده بعد از تاریخ ترازنامه است.

    تاریخ تأیید صورتهای مالی :   تاریخی است که مدیریت، صورتهای مالی را به‌طور رسمی و برای آخرین بار به‌منظور انتشار، تأیید می‌کند. تاریخ تأیید صورتهای مالی تلفیقی، تاریخی است که صورتهای مالی یاد شده توسط مدیریت واحد تجاری اصلی به‌منظور انتشار تأیید می‌شود.

4  . فرایند تأییدصورتهای مالی به‌منظور انتشار باتوجه به ساختار مدیریت، الزامات قانونی و روشهای تهیه و نهایی‌کردن صورتهای مالی، متفاوت می‌باشد.

5  . در اغلب موارد، واحدهای تجاری ملزمند صورتهای مالی خود را بعد از انتشار، به تصویب مجمع عمومی یا سایر ارکان صلاحیتدار برسانند. در چنین مواردی، تاریخ تأیید صورتهای مالی، تاریخ تأیید برای انتشار اولیه است، نه تاریخی که در آن صورتهای مالی توسط ارکان یاد شده تصویب شده است.

شناخت و اندازه‌گیری

رویدادهای تعدیلی بعد ازتاریخ ترازنامه

6   . واحد تجاری باید به‌منظور انعکاس رویدادهای تعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه، مبالغ شناسایی شده در صورتهای مالی خود را  تعدیل کند.

7  . موارد زیر نمونه‌هایی از رویدادهای تعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه است که واحد تجاری را ملزم می‌کند تا مبالغ شناسایی شده در صورتهای مالی را تعدیل یا اقلامی را شناسایی کند که قبلاً شناسایی نشده است :

الف . حل و فصل یک دعوای حقوقی بعد از تاریخ ترازنامه‌که وجود تعهد فعلی واحد تجاری در تاریخ ترازنامه را تأیید می‌کند. واحد تجاری هرنوع ذخیره شناسایی شده قبلی مربوط را طبق استاندارد حسابداری شماره 4 باعنوان ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی تعدیل می‌کند. واحد تجاری نباید تنها به افشای بدهی احتمالی ناشی از حل و فصل دعوای حقوقی فوق اکتفا کند، زیرا حل و فصل دعوای یاد شده شواهد اضافی مبنی‌بر لزوم تعدیل ذخیره را در تاریخ ترازنامه تأیید می‌کند.

ب . اطلاعات دریافتی بعد از تاریخ ترازنامه بیانگر آن باشد که ارزش یک دارایی در تاریخ ترازنامه کاهش یافته‌ یا‌ مبلغ زیان‌کاهش ارزش شناسایی شده قبلی برای آن دارایی نیازمند تعدیل است، برای مثال :

- ورشکستگی یک مشتری که بعد از تاریخ ترازنامه رخ می‌دهد، معمولاً مؤید وجود زیان در‌مورد یک حساب دریافتنی تجاری در تاریخ ترازنامه است و واحد تجاری لازم است مبلغ دفتری حسابهای دریافتنی تجاری را تعدیل کند، و

- فروش موجودی کالا بعد از تاریخ ترازنامه ممکن است شواهدی درباره خالص ارزش فروش آنها در تاریخ ترازنامه فراهم کند.

ج . مشخص شدن بهای تمام شده داراییهای خریداری شده یا عواید حاصل از فروش داراییها بعد از تاریخ ترازنامه، چنانچه معاملات قبل از تاریخ ترازنامه انجام شده باشد،

د . تعیین مبلغ پرداختهای مربوط به مشارکت در سود یا پاداش بعد از تاریخ ترازنامه،
در صورتی که واحد تجاری در تاریخ ترازنامه تعهد فعلی قانونی یا عرفی برای چنین پرداختهایی، درنتیجه رویدادهای قبل از تاریخ مذکور، داشته باشد،

ﻫ . تصویب سود سهام توسط مجمع عمومی شرکتهای فرعی و وابسته برای دوره یا دوره‌‌های قبل از تاریخ ترازنامه شرکت اصلی یا همزمان با آن،

و . دریافت وجه یا مشخص شدن مبلغ قابل وصول بابت ادعاهای خسارت از شرکتهای بیمه که در تاریخ ترازنامه در مرحله مذاکره بوده است، و

ز  . کشف موارد تقلب یا اشتباهی که حاکی از نادرست بودن صورتهای مالی است.

رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه

8   . واحد تجاری نباید به‌منظور انعکاس رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه، مبالغ شناسایی شده در صورتهای مالی خود را  تعدیل کند.

9  . نمونه‌ای از رویداد غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه، کاهش ارزش بازار سرمایه‌گذاریها بین تاریخ ترازنامه و تاریخ تأیید صورتهای مالی است. کاهش ارزش بازار معمولاً به وضعیت سرمایه‌گذاریها در تاریخ ترازنامه مربوط نمی‌شود، بلکه منعکس‌کننده وضعیتهایی است که پس از تاریخ ترازنامه ایجاد شده است. بنابراین، واحد تجاری مبالغ شناسایی شده از بابت سرمایه‌گذاریها را در صورتهای مالی خود تعدیل نمی‌کند. همچنین، واحد تجاری مبالغ افشا شده در‌مورد سرمایه‌گذاریها را در تاریخ ترازنامه به‌روز نمی‌کند، اگرچه ممکن است براساس الزامات مندرج در بند 19 اطلاعات بیشتری افشا کند.

سود سهام

10  . واحد تجاری نباید سود سهام مصوب بعد از تاریخ ترازنامه یا سود سهام پیشنهادی را به‌عنوان بدهی در تاریخ ترازنامه شناسایی کند.

11 . با توجه به اینکه طبق اصلاحیه قانون تجارت تصویب سود سهام از اختیارات مجمع عمومی صاحبان سهام است لذا پیشنهاد تقسیم سود توسط هیئت مدیره به‌عنوان بدهی در تاریخ ترازنامه شناسایی نمی‌شود، زیرا با توجه به استاندارد حسابداری شماره 4 با عنوان ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی در تاریخ ترازنامه تعهد فعلی وجود ندارد. پیشنهاد هیئت مدیره در‌مورد تقسیم سود، در یادداشتهای توضیحی صورتهای مالی افشا می‌شود.

تداوم فعالیت

12   .     چنانچه بعد از تاریخ ترازنامه، انحلال واحد تجاری یا توقف فعالیتهای آن توسط ارکان صلاحیتدار اعلام شود، یا  اینکه واحد تجاری عملاً  ناگزیر به انجام این امر گردد، صورتهای مالی نباید برمبنای تداوم فعالیت تهیه شود.

13 . روند نامطلوب نتایج عملیات و وضعیت مالی بعد از تاریخ ترازنامه ممکن است مبین لزوم بررسی درخصوص مناسب بودن کاربرد فرض تداوم فعالیت باشد. چنانچه فرض تداوم فعالیت مصداق نداشته باشد، آثار آن چنان فراگیر است که این استاندارد به‌جای تعدیل مبالغ شناسایی شده، تغییری اساسی در مبنای حسابداری مورد عمل را الزامی می‌کند.

افشا

تاریخ تأييد صورتهای مالی

14  . واحد تجاری باید تاریخ تأیید صورتهای مالی و اسامی تأییدکنندگان آن را افشا کند.

15 . آگاهی از تاریخ تأیید‌صورتهای مالی برای استفاده‌کنندگان اهمیت دارد، زیرا صورتهای مالی رویدادهای بعد از آن تاریخ را منعکس نمی‌کند.

به روز کردن افشا درباره شرایط موجود در تاریخ ترازنامه

16  . چنانچه واحد تجاری بعد از تاریخ ترازنامه اطلاعاتی درباره شرایط موجود در تاریخ ترازنامه کسب کند، باید موارد افشای مربوط به این شرایط را باتوجه به اطلاعات جدید به‌ روز کند.

17 . در برخی موارد ضرورت دارد که واحد تجاری براساس اطلاعات دریافتی بعد از تاریخ ترازنامه، موارد افشا در صورتهای مالی خود را به‌روز کند، حتی اگر اطلاعات مزبور بر مبالغ شناسایی شده در صورتهای مالی واحد تجاری تأثیر نداشته باشد. به‌عنوان مثال، چنانچه بعد از تاریخ ترازنامه شواهدی درخصوص بدهی احتمالی موجود در تاریخ ترازنامه فراهم شود، لازم است موارد افشا به روز شود. علاوه‌بر بررسی لزوم شناسایی یا تغییر ذخیره براساس استاندارد حسابداری شماره 4 با عنوان ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی، واحد تجاری ملزم است موارد افشا درباره بدهی احتمالی را باتوجه به شواهد مذکور، به‌روز ‌کند.

رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه

18  . واحد تجاری باید اطلاعات زیر را برای هر گروه با اهمیت از رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه افشا کند :

الف .       ماهیت رویداد، و

ب . براوردی از اثر مالی آن، یا بیان اینکه انجام چنین براوردی امکان پذیر نیست.

19 . چنانچه رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه با اهمیت باشد، عدم افشای آنها می‌تواند برتصمیمات اقتصادی استفاده‌کنندگان که برمبنای صورتهای مالی اتخاذ می‌شود، تأثیر بگذارد. موارد زیر نمونه‌هایی از رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه است که عموماً منجر به افشا می‌شود :

الف. موارد عمده ترکیب تجاری بعد از تاریخ ترازنامه (استاندارد حسابداری شماره 19 با عنوان ترکیبهای تجاری افشای موارد خاصی را الزامی می‌کند) یا واگذاری یک ‌واحد فرعی،

ب . اعلام برنامه‌ای برای توقف عملیات،

ج . موارد عمده خرید و واگذاری داراییها یا مصادره داراییها توسط دولت،

د . وارد شدن خسارت به تأسیسات و تجهیزات اصلی تولید براثر آتش‌سوزی بعد از تاریخ ترازنامه،

ﻫ . اعلام یا شروع اجرای تجدید ساختار عمده (به استاندارد حسابداری شماره 4 با عنوان ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی مراجعه شود)،

و . تغییرات عمده در سرمایه و ترکیب سهامداران واحد تجاری بعد از تاریخ ترازنامه،

ز . تغییرات عمده غیرمتعارف در قیمت داراییها یا نرخ ارز بعد از تاریخ ترازنامه،

ح . تغییرات در نرخهای مالیاتی یا قوانین مالیاتی وضع شده یا اعلام شده بعد از تاریخ ترازنامه، در صورتی که به دوره‌های مالی گذشته تسری نداشته باشد،

ط . ایجاد تعهدات یا بدهیهای احتمالی عمده، برای مثال از طریق صدور ضمانت‌نامه، و

ی . دعوای حقوقی عمده که صرفاً ناشی از رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه باشد.

تاریخ اجرا

20  . الزامات این استاندارد در‌مورد صورتهای مالی که دوره مالی آنها از تاریخ  1/1/1385 و بعد از آن شروع می‌شود، لازم‌الاجرا ست.

مطابقت با استانداردهای بین‌المللی حسابداری

21  . با اجرای الزامات این استاندارد، مفاد استاندارد بین‌المللی حسابداری شماره 10 با عنوان رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه (31 مارس 2004) نیز رعایت می‌شود.

پیوست

مبانی نتیجه‌گیری

این پیوست بخشی از استاندارد حسابداری شماره 5  محسوب نمی‌شود.

 

1  . براساس استاندارد حسابداری قبلی، شرکتها مجاز بودند سود سهام پیشنهادی را به عنوان بدهی شناسایی کنند. در استاندارد جدید، شناسایی سود سهام پیشنهادی به عنوان بدهی در تاریخ ترازنامه منع شده است زیرا تصویب سود سهام از اختیارات مجمع عمومی صاحبان سهام است و درنتیجه در تاریخ ترازنامه ” تعهد فعلی“ و به تبع آن بدهی وجود ندارد. ضمناً  این روش هماهنگ با استانداردهای بین‌المللی حسابداری است.

2  . تعدادی از اعضای کمیته اعتقاد دارند باتوجه به الزام اصلاحیه قانون تجارت مبنی‌بر تقسیم  10 درصد سود و همچنین سیاست گذشته شرکت در مورد تقسیم سود و مشخص بودن پیشنهاد هیئت مدیره در مورد تقسیم سود، می‌توان بدهی شرکت را از این بابت به طور برآوردی تعیین و شناسایی کرد.

3  . در مرحله نظرخواهی پیش‌نویس استاندارد نیز در همین ارتباط نظراتی ارائه شده بود و مجددا   ً  موضوع مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت و نهایتاً  اکثریت اعضای کمیته با شناسایی نکردن بدهی بابت سود سهام پیشنهادی موافقت کردند.

4  . در این استاندارد تصویب سود سهام توسط مجمع عمومی شرکتهای فرعی و وابسته برای دوره یا دوره‌های قبل از تاریخ ترازنامه شرکت اصلی یا همزمان با آن، در شرکت اصلی به عنوان رویداد تعدیلی تلقی می‌شود. دلایل اصلی این روش، وجود کنترل یا نفوذ قابل ملاحظه شرکت سرمایه‌گذار در تصمیم‌گیری نسبت به تخصیص سود شرکت سرمایه‌پذیر (حتی در موارد موقتی بودن کنترل یا نفوذ قابل ملاحظه) و نیز تأکید بر سود شرکت اصلی طبق صورتهای مالی جداگانه در تصمیم‌گیری مربوط به تقسیم سود توسط مجمع عمومی صاحبان سهام است. با این روش سود شرکت اصلی طبق صورتهای مالی جداگانه به سود طبق صورتهای مالی تلفیقی نزدیکتر می‌شود.

بودجه بندي پيشنهادي استاندارد مهارت حسابداري عمومي مقدماتي در سال تحصيلي 89-1388

بودجه بندي پيشنهادي استاندارد مهارت حسابداري عمومي مقدماتي در سال تحصيلي 89-1388

 

 

رديف	عنوان توانايي	زمان آموزشي			آزمون پاياني	زمان تدريس
		نظري	عملي	جمع	تعداد سؤال تئوري
1	توانايي بررسي عملكرد مالي مؤسسات	8	2	10	5	مهر
2	توانايي ثبت و گزارش حساب‌ها	5	3	8	3	آبان
3	توانايي تهيه گزارش‌هاي مالي نهاي (صورت‌هاي مالي)	5	6	11	4	آذر
4	توانايي ثبت حساب‌هاي خاص مؤسسات بازرگاني	8	9	17	5	دي
5	توانايي ثبت اسناد تجاري	3	4	7	2	بهمن
6	توانايي انجام عمليات حسابداري مربوط به تنخواه گردان،  صندوق و بانك	5	9	14	3	بهمن
7	توانايي اصلاح حساب‌ها	6	9	15	4	بهمن
8	توانايي بستن حساب‌ها در پايان دوره مالي و افتتاح حساب‌ها	2	3	5	2	اسفند
9	توانايي تشخيص مفروضات و اصول حسابداري و اهميت آن‌ها در حسابداري	6	3	9	4	اسفند
10	توانايي به كارگيري رايانه در حسابداري	6	11	17	4	فروردين
11	توانايي به كارگيري نرم افزار Excel در عمليات حسابداري	6	11	17	4	ارديبهشت
جمع		60	70	130	40

 

بودجه بندي پيشنهادي استاندارد مهارت رايانه كار حسابداري مالي در سال تحصيلي 89-1388

 

 

رديف	عنوان توانايي	زمان آموزشي			آزمون پاياني	زمان تدريس
		نظري	عملي	جمع	تعداد سؤال تئوري
1	توانايي شناخت مفاهيم و تعاريف و محيط حسابداري	18	ـــ	18	12	مهر
2	توانايي شناخت رويدادهاي مالي دفاتر حسابداري	8	8	16	6	آبان
3	توانايي انجام تعديلات و استنتاج صورت‌هاي نهايي مالي طبقه‌بندي شده	8	8	16	6	آذر
4	توانايي انجام حسابداري خريد و روش كالا	8	9	16	6	دي و بهمن
5	توانايي انجام حسابداري موجود كالا و استهلاك	10	9	19	7	اسفند
6	توانايي روش بحث تفصيلي دارايي‌‌ها و اسناد تجاري معين	4	6	10	3	فروردين و ارديبهشت
جمع		56	40	96	40

 

بودجه بندي پيشنهادي استاندارد مهارت كمك انبار داراي در سال تحصيلي 89-1388

 

 

رديف	عنوان توانايي	زمان آموزشي			آزمون پاياني	زمان تدريس
		نظري	عملي	جمع	تعداد سؤال تئوري
1	توانايي كنترل كالاي ورودي و مطابقت آن با مشخصات كالا	6	8	14	4	مهر
2	توانايي جلوگيري از تخريب كالا با روش‌هاي مختلف	6	14	20	4	مهر
3	توانايي كنترل و نظارت در جابه‌جا كردن كالا	2	4	6	1	مهر
4	توانايي نظارت و كنترل تخليه و بارگيري كالا	2	4	6	1	آبان
5	توانايي نظارت در قرار دادن كالا در جاي مناسب	4	8	12	3	آبان
6	توانايي انبار گرداني	8	16	24	5	آبان
7	توانايي دادن اطلاعات به واحد سفارشات	4	6	10	3	آذر
8	توانايي تحويل و تحول كالاي اماني	2	4	6	1	آذر
9	توانايي دريافت كالا	2	4	6	2	دي
10	توانايي قرار دادن كالا براساس سيستم انبار مربوطه	4	10	14	3	بهمن
11	توانايي انبار كردن قطعات اسقاطي و فرسوده	2	4	6	1	بهمن
12	توانايي كنترل و نظارت بر نظافت انبار	2	2	4	1	اسفند
13	توانايي بر قراري ارتباط با واحدهاي مختلف	4	6	10	3	اسفند
14	توانايي تهيه گزارش	2	4	6	1	فروردين
15	توانايي ترسيم نمودارهاي عملياتي	4	8	12	3	فرودين
16	توانايي اجراي مقررات و آئين نامه‌هاي شغلي	2	4	6	1	ارديبهشت
17	توانايي پيشگيري از حوادث و رعايت اصول و نكارت ايمني و بهداشتي و حفاظتي كار	4	8	12	3	ارديبهشت
جمع		60	114	174	40

 

بودجه بندي پيشنهادي استاندارد مهارت حسابداري عمومي تكميلي سال تحصيلي 90-1389

 

 

رديف	عنوان توانايي	زمان آموزشي			آزمون پاياني	زمان تدريس
		نظري	عملي	جمع	تعداد سؤال تئوري
1	توانايي تشخيص و كاربرد مفاهيم نظري حسابداري	2	1	3	1	مهر
2	توانايي انجام عمليات مربوط به مطالبات	3	4	7	2	مهر
3	توانايي انجام عمليات مربوط به سفارشات و پيش پرداخت‌ها	6	9	15	4	آبان
4	توانايي انجام عمليات مربوط به موجودي‌ها	8	15	23	5	آبان
5	توانايي انجام عمليات مربوط به دارائي‌هاي ثابت مشهور	10	12	22	8	آذر
6	توانايي انجام عمليات مربوط به دارايي‌هاي ثابت نامشهود	4	4	8	3	دي
7	توانايي انجام عمليات مربوط به ساير دارايي‌ها	1	3	4	1	بهمن
8	توانايي تشخيص مفاهيم سرمايه گذاري	5	4	9	3	اسفند
9	توانايي انجام عمليات مربوط به بدهي‌ها و تعهدات	6	12	18	4	فروردين
10	توانايي تهيه و تنظيم صورت‌هاي مالي	6	15	21	4	ارديبهشت
11	توانايي تجزيه و تحليل صورت‌هاي مالي و تهيه نسبت‌هاي مالي	8	12	20	5	ارديبهشت
جمع		59	91	150	40

 

مظلوميت حسابدارِي

 

    اگر شما درباره موضوعات مختلفي كه در حيطه دانشگاههاي ما تدريس مي شود ، جستجوي مختصر در اينترنت بكنيد؛ شك نكنيد كه مظلومتر از رشته حسابداري پيدا نميكنيد. من باب مثال:
1- هنوز ما سايت جامع و كاملي در مورد حسابداري به زبان فارسي نداريم ، مثلا سايت سازمان حسابرسي ماههاي ماه است كه به روز نشده است.سايت انجمن حسابداران خبره هم بيشتر سايت تبليغي با امكانات بسيار محدود است.
2- ليست كتب منتشره سازمان حسابرسي كه كاملترين و معتبرترين كتابهاي اين رشته را چاپ مي نمايد در هيچ سايت و حتي مجله ايي پيدا نمي شود.
  
در اولين همايش دانشجويي رشته حسابداري , دكتر ثقفي ( دبير انجمن حسابداران خبره ايران) در مورد رشته حسابداري در ايران مقاله ايي تحت عنوان "تحولات اخير حسابداري" ارائه فرمودند كه با وجود تمام كمي و كاستيها پيشرفت اين رشته را خوب ارزيابي فرمودند , خلاصه ايي از اين سخنراني را حضورتان تقديم مي نماييم:

   سه عامل اساسي موجب تغيير و تحولات تجاري كنوني شده است : 1- پيشرفت تكنولوژي
2- جهاني شدن 3- تمركز بازار اوراق بهادار اين تحولات باعث تغييراتي در زمينه گزارشگري حسابداري شده است كه مي توان به موارد زير اشاره کرد:
1- ارزان شدن جمع أوري اطلاعات 2- افزايش رقابت براي تهيه اطلاعات به روز
   درنتيجه اين تحولات رشته حسابداري در دانشگاهها و بازار كار دست خوش تغييراتي در آموزش و نحوه رفتارحرفه اي شغل   حسابداري شده است . تحول در نحوه آموزش حسابداري در ايران (دانشگاهي ) به سه شكل زير ديده مي شود :
1- طريقه تامين دانشجو
2- ظرفيت دانشگاهها
3- تقاضا براي استخدام

تحولات در زمينه پذيرش دانشجو :                 
   اولين دانشگاهي كه در مقطع كارشناسي ارشد پذيرش داشت, دانشگاه شركت نفت بود ولي اكنون10دانشگاه دولتي و 12 واحد دانشگاهي , دانشگاه آزاد پذيرش دانشجو دارند . در مقطع كارشناسي نيز با حضور دانشگاههاي پيام نور و آزاد پذيرش دانشجو بسيار مناسب است بطوري كه پذيرش ساليانه دانشگاه پيام نود براي اين رشته حدود5000نفر مي باشد . ودر كل پذيرش ساليانه از طريق دانشگاههاي تهران , تربيت مدرس و علامه طباطبايي در دوره دكترا دانشجو مي پذيرند ظرفيت پذبرش دانشجو در دوره دكترا چيزي در حدود 12-10 نفر مي باشد و اين تعداد كم يكي از نقاط ضعف در زمينه آموزشي اين رشته است بطوري كه در كل 28-27 نفر داراي مدرك دكترا حسابداري در كشور مي باشند
در زمينه چاپ و نشر كتب درسي نيز تحولات چشم گيري صورت گرفته است كه مي توان نشريه هاي مناسب و به روز سازمان حسابرسي را نام برد . سازماني نيز تحت عنوان سازمان مطالعه و تدوين كتب درسي كه زير نظر شوراي انقلاب فرهنگي و زير مجموعه وزارت علوم است , در زمينه كتب درسي اين رشته فعاليت مي نمايد كه البته نسبت به سازمان حسابرسي موفقيت كمتري كسب كرده است . درسالهاي اخير نيز دانشگاهها اقدام به انتشار كتب درسي مي كنند كه در اين زمينه دانشگاه تهران و پيام نور مناسب تر از ساير دانشگاهها ارزيابي مي شوند.

-مدیریت

Self-Management

 

in

 

Organization

 

Preface:

Developing a work environment and supervisory culture that promotes self-management helps employees meet new challenges and take responsibility for their professional development. Self-managing employees also provide benefits for managers:

• The need for disciplinary intervention is minimized, so human resources professionals have more time for coaching and relationship-building.
• Managers have more time to focus on strategic planning and execution.

 What are some traits of self-managing employees?

Self-managing employees are employees who can:

• Seek out guidance as needed.
• Set personal goals and monitor their own progress.
• Solve problems creatively.
• Develop new skills on their own.
• Tackle increasingly complex tasks.  

Self-management vs. micromanagement

Unfortunately, not only do many organizations fail to cultivate self-managing employees, but they also fall into the micromanagement trap. From a human resources perspective, the result is a staff that comprises dependent employees who defer to management for even minor decisions and wait for explicit instructions before undertaking new tasks. From a strategic standpoint, the outcome can be devastating: an organization so weighed down by procedures that it stagnates.

Organizations that value self-management, by contrast, intelligently their own human capital for innovation, leadership, and growth.

 Change supervisors' attitudes

The first step in creating a self-management culture within your organization requires a shift in the attitudes of supervisors. To create an organizational culture in which self-management can thrive, supervisors in your organization should view their role as one of coaching rather than directing.

Directing:

Too often, supervisors perceive their primary job function as one of issuing directives rather than coaching supportively. The impact on employee relations is almost always negative, because this attitude communicates mistrust or, worse, disrespect.

Coaching:

The reality is that most people want to excel at their work, and they can, if they're given opportunities to make decisions, exercise judgment, and build on experience with the help of an encouraging coach.

Unlike a traditional manager, a coach views employees as the ultimate sources of knowledge about their own roles. After all, the person who works daily on a project tends to be intimately acquainted with the details of the work. It makes sense that the employee's perspective and insight should be valued and consulted. At the same time, the employee's supervisor has more experience and expertise, which is also valuable, and should be available to the employee as a resource. 

Set expectations for employees

Self-disciplined employees aren't cultivated overnight. Staff members who have been accustomed to close supervision aren't always prepared to manage themselves. Just as supervisors may need to adopt new attitudes toward those that they manage, your employees may also need to adjust their own views.

Employees need to think of themselves as significant contributors to your organization's long-term goals. Only those who understand the overall objectives and their roles within these will be willing to assume the responsibilities and rewards of self-management.

Setting clear expectations yields positive payoffs for organizations, including:

• Employees can monitor their own progress   When clear expectations are defined for each role, employees can understand exactly what's expected of them. Too often, employees are assigned tasks that have no defined or measurable objectives. When expectations are clear, employees can monitor their own progress and establish new goals as milestones are met. When employees' expectations aren't clear, self-management can't take root.
• Employees can be held accountable   Accountability depends on clear expectations. No self-managing employee will exercise error-free judgment all the time. When mistakes arise, it's important that the employee assume responsibility. This is more likely to occur if expectations have been established from the outset.
• Employees feel ownership for their actions   Ideally, setting expectations should be a collaborative exercise between employees and their managers so that both parties agree to a common set of goals. This kind of collaboration gives employees a sense of ownership, which leads to willingness to assume responsibility for errors and learn from mistakes.  

Reward autonomy

As your organization makes the shift to a self-management culture, its disciplinary and incentive systems should be evaluated. Many organizations send conflicting messages about self-management by punishing initiative and rewarding rule-based behavior. What are your systems communicating?

If your organization has historically focused more on disciplining employees than rewarding them, you will need to establish ways to recognize and applaud self-managing employees. As a positive behavior to be modeled, self-management is a workplace value that should be encouraged, and employees who take initiative should be celebrated and rewarded.

Just how self-managing employees are rewarded will differ from organization to organization. Be sure that your organization:

• Acknowledges self-managing employees among their peers   Don't make the mistake of recognizing self-managing employees only in private reviews
• Openly praises and attributes new ideas or methods generated by self-managing employees   Many organizations will happily implement innovative new systems but fail to appropriately credit those whose creativity led to the innovation.
• Rewards self-managing employees in ways that are meaningful to them   One employee may value a leadership role, while another may prefer training opportunities. Still another employee may appreciate time off. To be effective, rewards need to reflect the preferences of the employee. Make sure that your rewards are genuine incentives.

 

Cultivate a culture of self-management

Self-managing employees require less oversight, so they improve productivity by reducing the need for continuous supervision. But that's just the beginning. By seeking out opportunities for growth and professional development, self-managing employees foster an environment of creative problem-solving, innovation, and personal accountability that strengthens the organization's strategic advantage. Although you can't train your employees to manage themselves, you can cultivate an environment conducive to self-management through support, recognition, and rewards for employees who take initiative and exhibit self-discipline.

 

About the author   Michele Shauf, Ph.D., is a business consultant specializing in organizational change, strategic communications, and training.

مديريت ريسك در مبادلات الكترونيك

*مديريت ريسك در مبادلات الكترونيك

 

تجارت الكترونيك

تجارت الكترونيك واژه اي است كه امروزه در مقالات و متون بازرگاني و تجاري و رسانه هاي عمومي بسيار به گوش مي رسد. اين پديده نوين، به دو علت نوپا بودن و كاربردها و زمينه هاي بسيار متنوع فعاليت، نزد مراجع گوناگون تعاريف مختلفي دارد. همچنين، تجارت الكترونيك پديده اي چند رشته اي است كه از طرفي با پيشرفته ترين مفاهيم فناوري اطلاعات و از سوي ديگر با مباحثي مثل بازاريابي و فروش، مباحث مالي، و اقتصاد ي و حقوقي، پيوستگي دارد. از اين رو، تعابير متفاوتي از آن بدست مي آيد.

برخي فكر مي كنند، تجارت الكترونيك به معني انجام امور تجاري بدون استفاده از اسناد و مدارك كاغذي است، برخي ديگر، تبليغات از طريق اينترنت و حتي خود اينترنت را مترادف با تجارت الكترونیک ميدانند،‌برخي تصور مي كنند تجارت الكترونيك سفارش دادن كالاها و خدمات و خريد آنها به وسيله رايانه مي باشد. همه ديدگاه هاي مذكور، بخشي از مفهوم تجارت الكترونيك را، پوشش مي دهند، اما كامل نيستند.

سازمان ها و موسسات علمي و تحقيقاتي و مراكز تجاري معتبر جهاني و پژوهشگران فعال در زمينه تجارت الكترونيك، چندين تعريف از تجارت الكترونيك را ارائه كرده اند:

·        تعريف لينژوليندكوئيست:

تجارت الكترونیک به معناي مبادله محصولات و خدمات در مقابل پول، با توانايي هاي اينترنت است.

·  كالاكوتا و وينسون. دو پژوهشگر مشهور تجارت الكترونيك در كتاب خود به نام (مرزهاي تجارت الكترونيك)، اين تجارت را اين چنین تعريف مي كنند: (تجارت الكترونيك واژه معادلي براي خريد و فروش محصولات، خدمات و اطلاعات، به وسيله زيرساخت هاي شبكه اي است).

·  گروه كاري فناوري زيرساخت هاي اطلاعاتي و كاربرد آن يك تعريف كاربردي از تجارت الكترونيك ارائه مي كند: (تجارت الكترونيك، ارتباطات، مديريت داده ها و خدمات ايمني را يكپارچه مي سازد، تا كاربران تجاري در سازمان هاي گوناگون، بتوانند به صورت خودكار، اطلاعات را مبادله كنند).

ولاديمير زواس در مقاله خود به نام: (ساختار و آثار كلان تجارت الكترونيك)، بيان مي كند: (تجارت الكترونیک به معني اطلاع رساني، تبليغات و خريد و فروش كالا و خدمات و حفظ و برقراري روابط تجاري از طريق سيستم هاي مخابراتي وابزارهاي پردازش داده ها است).

ويژگي اصلي همه اين فعاليت ها، تسهيل فرآيندهاي تجاري، حذف فرآيندهاي غير ضروري در انجام امور بازرگاني و كاهش هزينه ها از طريق بهبود و افزايش هماهنگي، كاهش هزينه هاي اداري، به ويژه هزينه مكاتبات و كاغذبازي و بهبود دسترسي به بازار  و افزايش تنوع براي مشتريان به صورت عام است. مهمترين ويژگي تجارت الكترونيك از ديدگاه بازاريابي، برقراري ارتباط سازمان يا فرد با كل مخاطبان و سازگار ساختن محصولات و خدمات با نيازهاي فرد – فرد آنها است. نتيجه اين عمل، رقابت شديد، تنوع عرضه كنندگان ومحصولات و خدمات آنها و در نتيجه، كاهش هزينه ها و افزايش رضايتمندي مشتريان است. نكته مهمي كه بايد به آن توجه داشت، اين است كه درموضوع تجارت الكترونيك، بحث فناوري و دانش فني مطرح نيست ، هدف اين بحث، شناخت الگوهاي جديد تجارت و ارتباطات موجود در محيط الكترونيك مجموعه اي از: فناوري هاي مخابرات، پردازش و ذخيره داده ها در ارتباط با بازارها، سازمان ها، مشتريان، واسطه ها و سيستمهاي پرداخت الكترونيك مي باشد.

چارچوب تجارت الكترونيك از سه سطح زيرساخت، خدمات و محصولات تشكيل شده است:

زيرساخت سخت افزار، نرم افزار، پايگاه داده اي و ارتباطي را شامل مي شود، كه براي انجام وظيفه در قالب ارايه خدمات از طريق اينترنت، پشتيباني EDI و ساير اشكال پيام گذاري و پيام گيري از طريق اينترنت يا ساير شبكه ها به كار مي روند.

خدمات شامل پيام گذاري و پيام گيري و و دامنه گسترده اي از توانايي هاي لازم براي پيدا كردن و ارائه اطلاعات (در صورت نياز در قالب تجاري آن) و جستجو براي شركاي تجاري بالقوه و همچنين، مذاكره و توافق در مورد مبادلات تجاري مي باشد.

محصولات پيش بيني و تدارك مستقيم كالاها و خدمات تجاري وابسته به اطلاعات براي مشتريان و شركاي تجاري، همكاري وسهيم شدن در اطلاعات داخل و خارج سازمان و سازمان دهي محيط بازاري الكترونيك به صورت انجام امور بازرگاني با گرايش به مصرف كننده نهايي (خريد از راه دور، عمليات بانكي، دلالي سهام، تبليغات)، تجارت ميان شركت ها يا فعاليت هاي بازرگاني عمده، امور تجاري درون سازمان ها، شكل مي گيرد.

 

بانكداري الكترونيك

همان طوري كه گفته شد،‌عمليات بانكي يكي از مهمترين كاربردهاي عملي تجارت الكترونيك بوده و مبادله الكترونيك داده هاي مالي، يكي از فناوري هاي جديد در صنعت مبادله داده ها – انتقال الكترونيك داده هاي مالي (FEDI) است. مبادله الكترونيك داده هاي مالي دربردارنده انتقال رايانه به رايانه دستور پرداخت و جزئيات و جمع اقلام با استفاده از استانداردهاي بين المللي پيام است.

در حال حاضر، علاوه بر موارد فوق، ابزارهاي مالي و ابزارهاي پرداخت الكترونيك، بخش بسيار مهمي از ابزارهاي پشتيباني كننده تجارت الكترونيك به شمار مي آيند. به طور كلي، مي توان ابزارهاي الكترونيك پشتيبان مالي را به دو گروه ابزارهاي پرداخت و ابزارهاي انتقال تقسيم كرد.

ابزارهاي پرداخت: ابزارهايي هستندكه براي براي پرداخت وجوه كالاها و خدمات به وسيله كاربران نهايي و مصرف كنندگان استفاده مي شوند. از آن جمله: كارت هاي اعتباري، كارت هاي هوشمند، چك الكترونيك، پول الكترونيك و غيره مي باشد. در حال حاضر اين ابزارها در حال گسترش هستند و در برخي موارد نيز به صورت آزمايشي به كار گرفته شده اند. از نكات مهم اين ابزارها،توجه به امنيت انتقال اطلاعات مالي و حفظ اطلاعات خصوصي افراد است.

گروه دوم: ابزارهاي انتقال وجوه هستند.كاربرد اين ابزارها براي انتقال وجوه عمده ميان بانك ها يا ساير شركت ها است. قدمت اين ابزارها بسيار بيشتر از ابزارهاي پرداخت است و ايمني بالاتري نيز دارند. از جمله نمونه اين ابزارها، مي توان از انتقال وجوه ميان بانكها، انتقال الكترونيكي داده هاي مالي (FEDI) و انتقال وجوه به صورت الكترونيك (EFT) نام برد.

 

تجارت الكترونيك و ريسك هاي بانكي

همانند ديگر شيوه هاي انجام كسب و كار تجارت، پذيرش پرداخت و يا انتقال و استفاده از كارت اعتباري از طريق اينترنت، ريسك هايي را در بر خواهد داشت و اين بسيار مهم است كه چنين ضررهاي احتمالي را درك و پيش بيني كرده و سيستم خود را در مسيري سازماندهي نمايند كه آنها را به حداقل رساند و در ضمن، سهميه اي را براي بدهي و ضررهاي احتمالي درنظر داشته باشند.

ماهيت فعاليت بانكها به گونه اي است كه اگر چه‌، ظاهراً علامتي از بحران ويا ورشكستگي از خود نشان نمي دهند، ولي مي توانند بحران هاي پنهان را به حالت هاي گوناگون با خود حمل نمايند و اين بحران ها، مسؤولين نهادهاي نظارتي و اجرايي سيستم هاي مالي را بر آن داشت تا مديريت ريسك نهادهاي مالي و بخصوص بانكها را با جديت بيشتر و كارشناسانه تر مورد توجه قرار دهند.این نگراني تا حدی اهميت پيدا كرده است كه بانك تسويه حساب بين المللي و كميته بال، برآن شده اند تا آيين نامه ها و دستورالعمل هاي خاصي را براي اعمال مديريت ريسك در بانكها و ديگر نهادهاي مالي تهيه و به اجرا درآورند.

در واقع، طبق تعاريف موجود، ريسك يا خطر، احتمال محقق نشدن پيش بيني هاي آينده مي باشد. هر عاملي كه موجب محقق نشدن پيش بيني هاي آينده شود را تحت عنوان (عامل ريسك) تعريف مي كنيم. احتمال محقق نشدن پيش بيني مالي، ريسك مالي را افزايش مي دهد و هر عاملي كه باعث ايجاد اين عدم قاطعيت در پيش بيني ها شود را (عامل ريسك مالي) مي ناميم.

بانكها به علت اهميت بسزايي كه در يك نظام اقتصادي دارند، در اين زمينه، مورد توجه خاص قرار گرفته اند و براساس استانداردهاي موجود، ريسك موجود در سيستم بانكي به اجزاء  زير تقسيم بندي مي شود:

·        ريسك اعتباري

·        ريسك نقدينگي

·        ريسك بازار، شامل

·        ريسك نوسانات نرخ بهره و تورم

·        ريسك نوسانات نرخ ارز

·        ريسك نوسانات قيمت ها

·        ريسك سرمايه

·        ريسك عملياتي و تسويه حساب

·        ريسك حقوقي

 

مديريت ريسك در سيستم پرداخت هاي الكترونيكي

مديريت ريسك، بنا به تعريف ICICI، يكي از مهمترين اركان بنيادي سيستمهاي مالي در قرن بيست و يكم مي باشد. بخش مديريت ريسك در هر سازمان،‌ ارائه بهترين عملكرد و بهينه سازي استفاده از سرمايه، به حداكثر رساندن ارزش دارايي هاي سهامداران را بعنوان هدف اصلي خود مطرح مي نمايد و با استفاده از تدابير متناسب و راه كارهاي به موقع،ریسک های اساسی ، یعنی ریسک اعتباری ، ريسك بازار و ريسك عملياتي و تسويه حسابها را پوشش مي دهد.

از اين جهت، آشنايي با انواع روش ها و وظايف مديريت ريسك هاي مختلف از اهميت بسزايي در توسعه فعاليتهاي نوین بانكداري برخوردار مي باشد. در اين مقاله مديريت پنج گروه از ريسك هاي موجود و مبتلا به سيستم هاي بانكي را شامل ريسك هاي اعتباري، بازار، عملياتي و تسويه حسابها، سرمايه و حقوق مورد اشاره قرار مي گيرد.

مديريت ريسك اعتباري

ريسك اعتباري به عنوان احتمال زيان ناشي از مبادلات از لحاظ نوع كيفيت كالا،موارد مبادله، اطمينان و اعتبار طرفين مي باشد. لذا بر اين اساس، سازمان دهي و پوشش آن به عهده بخشي تحت عنوان مديريت ريسك اعتباري است، كه وظيفه آن، ارزيابي ريسك از مرحله قرارداد اسناد مورد معامله تا مرحله انتقال و اجرا در تركيب دارايي ها است. تحليل گران حرفه اي درآن بخش ، از كليه قسمت هاي كار – بخصوص قسمت هاي اساسي آن – يك ديد كلي ارائه مي نمايند كه اين ديدگاه ها، مهمترين ورودي براي برنامه ريز پردازشگر محسوب مي شود. در بخش برنامه ريزي پردازش مطالعات دقيق و جزئي تري بر روي نمونه هاي از پيش تعيين شده، در رابطه با انواع و اقسام وام ها و اعتبارات به انجام مي رسد. همچنين، نرخ بهره مربوط به هر وام با درنظر گرفتن ريسك ها و خطرات ممكن، تعيين مي گردد. براي مثال بخش مديريت ريسك در كشور هندوستان در زمينه توليد نرم افزارهاي تجاري ، از جمله كشورهاي پيش تاز در بازار جهاني است و وظايف اين بخش به شرح ذيل مي باشد:

·        بازبيني واقعيت هاي داده هاي اعتباري و اصالت اعتبار و اطلاع رساني

·        ارزيابي اعتبار و ارزش مؤسسات و شركت ها

·        ريسك هاي پيش بيني شده (نمونه ها) و نرخ گذاري وام ها (ارزيابي)

·        بازبيني بخش هاي صنعتي

·        بازبيني كلي صنايع، گروه هاي دست اندكار و شركت ها

·        حصول اطمينان از خطرات و پيگيري ساختاري سيستم هاي مشخص، مانند: CAS

·  طراحي و پردازش هاي اعتباري مخصوص و تدابير امنيتي عملياتي و اجرايي تا چگونگي روش ها و رويه هاي عملياتي

·  خبررساني و آگاه سازي مستند سهام (اعلام ريسك ها و خطرهاي موجود در زمينه سهام)

·        متدلوژي سنجش ريسك سهام

·        سيستم اطلاعاتي ريسك اعتبار

·        توجه متمركز و مستمرد رمورد ساختار معاملات تجاري

·  قيمت گذاري توليدات جديدي كه امنيت هرچه بيشتر و بهينه آنها را تامين كند، و اطلاع رساني در اين زمينه

·        كنترل وخبر رساني با هدف تامين امنيت اعتبار

طي سال هاي گذشته، اين بخش (مديريت ريسك اعتباري) در جهت دادن به پردازش هاي امور اعتباري (تصحيح جهت) و در برگيري نقاط قوت و ابتكاري در تعيين نقاط كنترلي در مسير جابه جايي اعتبار، با به حداكثر رساندن پاسخگويي به خواسته مشتريان وافزايش سود و سرمايه فعاليت هاي تحت كنترل خود بسيار موفق عمل نموده است. به طو ركلي، بخش مربوطه ضمن تامين خواسته مشتريان، با پوشش آگاهي دادن از ريسك ها، و ارائه موارد كنترلي، علاوه بر پوشش و ايمن سازي سرمايه. پوشش افزايش سود ايشان را نيز به همراه داشته و ارائه اطلاعات در حداقل زمان ممكن وبه موقع نيز از جمله موارد مديريت ريسك در اين زمينه بوده است. ضمن كمك به واحدهاي تجاري استراتژيكي در ارتباطات متقابل و پياپي و ارائه اطلاعات در كوتاه ترين زمان ممكن، بخش مديريت ريسك يك سيستم كامل اطلاع رساني را پياده كرده است كه به همين نام خوانده مي شود. علاوه بر اين موارد، اين بخش اقدام به طراحي يك سيستم اينترنتي بر پايه شبكه، جهت ارائه اطلاعات در همه زمينه هاي اعتباري و تركيب دارايي ها نموده است.

 

مديريت ريسك بازار

به معناي پوشش سازماني و كاهش احتمال خطرات و زيان هاي ناشي از معاملات و قيمت انها، نرخ هاي تبديل و درجه كلاهبرداري و اغفال شدن مشتريان و مؤسسات مالي در بازار مي باشد.

موسسه مالي ICICI، خدمات مربوط به اين بخش را به شرح ذيل معرفي مي نمايد:

·        ريسك نرخ بهره (ريسك ناشي از مبادلات و معاملات، از نظر نرخ بهره)

·        ريسك نرخ ارز (مبادلاتي كه در بازار ارز صورت مي پذيرد)

·        ريسك تعديلات (خطراتي كه ناشي از تعديل نرخ ها حاصل مي گردد)

·  ريسك جاري (ريسك ناشي از عوامل بازار، در مواقعي كه اقدام به تخريب بازار فروش يك كالا مي‌كنند)

بخش مديريت ريسك بازار، وظيفه ارزيابي، آزمايش و تاييد ريسك هاي اعلام شده بازار شامل: ريسك نرخ بهره، ريسك نرخ ارز، ريسك تعديلات و ريسك جاري را عهده دار است و همچنين، توليد حصولات جديد پردازشي (نرم افزار) در مقياس بالا و ارزيابي ساير توليدات را انجام مي دهد.

 

مديريت ريسك عملياتي

عبارت است از پوشش زيان هاي منتج از شكست تدابير امنيتي و كنترل ها، اشتباهات نيروي انساني، قراردادها و تسهيلات

مؤسسه مالي ICICI – همانند ساير مؤسسات بزرگ مالي – مخاطراتي را در مورد ريسك هاي عملياتي معرفي مي كند، به اين ترتيب كه شامل ذخيره گيري براي زيان هاي احتمالي و پوشش ريسك هاي ناشي از عدم آگاهي و يا عدم صحت اطلاعات، ارتباطات، انتقال پردازش ها و سيستم هاي ماهواره اي است. از جمله وظايف مشمول اين بخش از مديريت ريسك مي توان به تمركز كنترلي د رعمليات متقابل اشاره نمود. اين كنترل به اين منظور است كه هيچ خدشه اي بر اطلاعات وارد نشود و اين، به جهت عدم دسترسي اشخاص سوء استفاده كننده مي باشد، و موارد ديگر آن. به شرح زير است:

ارائه برنامه به منظور صدور مجوز كسب اطلاعات در زمينه ريسك، بازكردن عمليات اجرايي خزانه با پوشش قوي بازرسي – مميزي، استفاده از كامپيوتر مجهز به تكنيك هاي كنترلي (با مجوز رمز)، سيستم هاي اطلاعاتي بازرسي،  از ديگر وظايف محوله به اين بخش مي باشد.

 

مديريت ريسك سرمايه

درحال حاضر، هيات نظارت بر نظام بانكداي بين المللي – وابسته به كميته بال – براي مديريت كردن ريسك سرمايه، استانداردهاي كفايت سرمايه را با در نظر گرفتن ريسك هاي موجود در فعاليت بانك ها، تعريف، تنظيم و به اعضاء ابلاغ نموده است. در اين استانداردها، دارايي هاي بانك كه ريسك فعاليت ها را دربردارند، به گروه ريسك هاي مختلف تقسيم بندي شده است و به هر يك از اين گروه ها، ضريب ريسك صفر درصد تا صد درصد داده شده است. در رابطه با گروه دارايي هايي كه ضريب ريسك صد در صد دارند، بايد معادل 8 درصد از حجم مانده آنها به عنوان سرمايه ذخيره كنار گذاشته شود. به عنوان مثال، تسهيلات اعطاء شده به حجم 100 ميليون دلار، با ضريب ريسك صد درصد، بايد 8 ميليون دلار سرمايه بانك رابه عنوان ذخيره يا پوشش سرمايه اي لحاظ نمايد. به همين ترتيب، با استفاده از ضرايب و حجم دارايي هاي مختلف در هر گروه، مقدار سرمايه كافي (كفايت سرمايه) براي پوشش دادن ريسك هاي مختلف، تعيين و مديريت مي شود (براي آشنايي بيشتر با جزئيات اين استانداردها، به گزارشات كميته بال مراجعه شود). در حال حاضر ، مرسوم ترين روش براي مديريت كردن ريسك سرمايه، استفاده از استانداردهاي كفايت سرمايه كميته بال مي باشد. بانك هاي بين المللي به صورت ميان دوره اي و سالانه – از طريق محاسبات مختلف – سعي در حفظ سرمايه كافي نموده و گزارشات لازم را به نهادهاي نظارتي و سهام داران ارائه مي نمايند. روش هاي نوين ديگر دركنار استانداردهاي كميته بال مورد استفاده قرار مي گيرند، از جمله روش ارزش در خطر، روشي موسوم به سرمايه در خطر را با استفاده از مدل هاي آماري ابزار مديريت ريسك سرمايه، دقيق تر نموده است. این روش، احتمال كاهش و افت سرمايه به حد زير استانداردهاي كميته بال را براي يك دوره مشخص، قابل محاسبه و مديريت كردن مي نمايد.

سپرده گذاران در بانك هاي اسلامي، همانند سهامداران در ريسك و سود دريافتي حاصل از سرمايه گذاري ها شريك مي باشند. ريسك سرمايه بانك هاي اسلامي به علت انتقال ريسك، سوخت و معوق شدن تسهيلات اعطاء شده به سپرده گذاران، نسبتا كاهش مي يابد. ريسك سرمايه بانكهاي دولتي به علت حمايت و مصونيت هاي نسبي در مقابل ورشكستگي و بحرانهاي مالي، تا حد زيادي كاهش مي يابد.

 

مديريت ريسك حقوقي

ارائه تسهيلات مالي و جذب منابع به صورت سپرده ها، از جمله فعاليت هاي مهم نظام بانكي تلقي مي شود. اين فعاليت ها در قالب قراردادها و طبق قوانين و مقررات جاري كشورها صورت مي پذيرد. در صورت ضعف در طراحي قراردادهاي بانكها، به صورتي كه حق و حقوق بانك هاو مشتريان در حالت هاي مختلف به صورت عادلانه لحاظ نگردد،‌ريسك حقوقي بانكها بالا مي رود. اين ريسك مي تواند باعث ضرر و زيان هاي بسيار سنگينين گردد. در بعضي موارد، اين زيان ها به ورشكستگي بانك ها منجر گرديد ه است.

ريسك حقوقي در حالت هاي زير خود را نشان مي دهد:

·  عادلانه نبودن و طراحي ناصحيح قراردادهاي تسهيلات اعطايي و سپرده پذيري

·        عدم توانايي در اجراي مفاد قراردادها .

 براي مديريت كردن ريسك حقوقي از روشهاي زير ميتوان استفاده نمود:

·        تشكيل واحد و تيم حقوقي تمام  وقت و با تجربه در بانك

·  طراحي حقوقي قراردادها به صورت كلي و موردي براي حفظ حق و حقوق طرفين

·        هماهنگي هاي لازم با نظام هاي حقوقي و قضايي كشور

در بانكداري اسلامي، به علت اهميت غير ربوي بودن قراردادها،  توجه خاص به مديريت ريسك بسيار مهم تلقي ميشود.

دربانكهاي غير دولتي به علت نوآوري هاي مالي و مورد به مورد بودن قراردادها، توجه به اين ريسك اهميت زيادي مي يابد.

 

فهرست مآخذ:

·        فارسي:

1-     مجموعه مقالات سيزدهمين همايش بانكداري اسلامي (1381)، مديريت ريسك در بانكداري اسلامي، موسسه عالي بانكداري ايران – تهران

2-                        انگليسي

1-      hans Peter. ERL, Master Thesis (2002). The Emergence of Electronic Commerce, Technical University of Munich/ Germany.

2-      Zwass, Veladimir (2002). Structure and Macro – Lwvwl Impact of Electronic Commerce from  Technical Infrastructure to Electronic Market place.

3-      Carlson, john (2001), internet Banling, Market development & Regular Issues.

4-      What is E – Banking,

5-      Johnson, Graham (2002), risk Management Principles for Electronic