باغبانی

باغبانی فعالیت، هنر و یا پیشه رویاندن گیاهان است. باغبانی پیرامون خانه و مسکن افراد و در محلی به نام باغ یا باغچه صورت می‌گیرد. باغ‌ها بیشتر چسبیده به یا در نزدیکی مناطق مسکونی جای دارد، و یا در پیرامون شهرها و روستاها. باغچه‌ها نیز در حیاط خانه‌ها یا کنار خیابانها ساخته می‌شوند، ولی ممکن است گاه در بالای پشت بامها، پیش‌سراها، ایوانک‌ها، گلشته‌ها (فلاورباکس‌ها) یا نورخانها (پاسیوها) هم ساخته‌شوند.

منبع:حسین‌دوست، محمد. فرهنگ ریشه‌شناسی زبان فارسی (جلد اوّل). زیر نظر بهمن سرکارتی. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، نشر آثار، ۱۳۸۳،

کاربرد هومون اتیلن در باغبانی

 

 

مقدمه

 

از مدتها پیش معلوم شد بد که گاز اتیلن در بافتهای گیاهی ساخته می‌شود و موجب فعل و انفعالات رشدی معین و همچنین واکنشهای فیزیولوژیکی در گیاه می‌شود و معلوم شده است که این گازها همه صفات خاص یک هورمون را دار است. اتیلن در درجه حرارتهای معمولی به صورت گاز است در نتیجه خواص معینی را از خود نشان می‌دهد که در هورمون‌های دیگر دیده نمی‌شود. اتیلن همچنین ممکن است از گیاه خارج شود و رشد گیاهان به مجاور را تحت تاثیر قرار دهد.

ماهیت شیمیایی اتیلن	ساختمان اتیلن به صورت یک ترکیب دو کربنه با یک بند دو گانه می‌باشد. (CH2=CH2)
مراکز عمده ساخته شدن اتیلن	برخلاف هورمون‌های گیاهی دیگر که در نقاط خاصی تولید می‌شود این هورمون به صورت موضعی در هر نقطه‌ای از گیاه ممکن است تولید شود.
نحوه انتقال اتیلن	حرکت اتیلن در داخل بافتها به صورت انتشار گاز می‌باشد.

 

کاربرد اتیلن در باغبانی

 

رسیدن میوه ریزش آن

 

با بزرگ شدن میوه ساخته شدن اتیلن شدت می‌یابد و مقداری گاز اتیلن آزاد می‌شود بکار بردن اتیلن روی میوه‌های خرمالو - موز و طالبی که هنوز به حد کامل نرسیده‌اند رسیدن میوه‌ها را تسریع می‌کند. در گردو و فندق استفاده از این هورمون باعث ترکیدن پوست و تسریع در شکاف خوردن پوست میوه‌ها می‌شود. در صورتی که ده روز قبل از برداشت میوه‌های سیب و گلابی ، گیلاس ، آلو و هلو از هورمون اتیلن استفاده شود باعث تحریک ریزش میوه می‌شود. لازم به یادآوری است که وقتی از اتیلن در باغ استفاده می‌شود میوه از دم جدا شده یعنی دم میوه روی درخت باقی می‌ماند که این خود در صنعت کمپوت سازی از نظر اقتصادی با ارزش است.

 

افزایش کیفیت و کمیت محصول

 

استفاده از اتیلن روی محصولات مختلف میزان محصولات و بازارپسندی آنها را افزایش می‌دهد. از جمله گوجه فرنگی که استفاده از‌ این هورمون از مرحله گرده افشانی تا زمانیکه میوه سبز و بالغ می‌شود باعث افزایش محصول می‌شود. اتیلن باعث رنگ پذیری بهتر گوجه فرنگی ، مرکبات ، هلو ، انگور ، گیلاس ، آلبالو و آلو می‌شود. اتیلن در مورد خیار باعث تولید بیشتر گل ماده و افزایش عملکرد می‌شود و در مورد سیب و انجیر یک تا دو هفته قبل از برداشت باعث رسیدن کامل و رنگ پذیری بهتر آنها می‌شود.

 

همزمان رسیدن محصول افزایش کارایی برداشت

 

با استفاده از این هورمون می‌توان میوه را به سهولت برداشت کرد و کارایی برداشت مکانیزه را افزایش داد که این امر در برداشت میوه‌های آجیلی مثل گردو حائز اهمیت است.

 

گل انگیزی و نمو جوانه‌های گل

 

هورمون اتیلن باعث نمو جوانه‌های گل در آناناس و سیب و انبه می‌شود.

 

به تاخیر انداختن باز شدن جوانه‌های گل

 

اگر در اوایل پاییز این هورمون مصرف شود در میوه‌های هسته دار مانند هلو و گیلاس ، شکفتن جوانه‌ها در آنها به تاخیر می‌افتد و در نتیجه در مقابل سرماهای بهاره محفوظ می‌مانند.

 

کنترل جوانه زنی بذر و غده‌ها و پیازها

 

این امر بسته به مقدار را اتیلن مصرفی دارد بطوریکه اگر غلظت اتیلن مصرفی در مواد نامبرده شدن در مقدار کم استفاده شده در مقدار کم استفاده شود باعث تحریک جوانه زنی و اگر با غلظت بالا استفاده شود مانع از جوانه زنی خواهد شد

.

جایگزین طول روز

 

این هورمون می‌تواند جایگزین طول روز بلند شود مثلا در پیاز خوراکی که در شرایط روز بلند (12-6) ساعت پیاز تشکیل می‌دهد استفاده از این هورمون می‌تواند آنرا در شرایط روز کوتاهی وادار به تشکیل پیاز کرد.

 

هرس شیمیایی

 

از این هورمون می‌توان به عنوان یک ماده شیمیایی هرس کننده استفاده کرد مثلا استفاده از این هورمون در اوایل تابستان بد روی آلوی ایتالیایی می‌توان هرس شیمیایی انجام داد و یا برای کوتاه نگه داشتن چمن‌ها که مانع از رشد چمن و هم مانع از تولید بذر آن می‌شود

.

تنک کردن

 

در تنک کردن شاخ و برگهای سیب زمینی (وادار کردن به ریزش شاخه و برگها) کاربرد دار که موجب زود برداشت کردن محصول می‌شود.

 

سایر

 

·         باعث افزایش میزان شیرابه درختان کائوچو می‌شود که در صنعت لاستیک سازی اهمیت دارد.

·         زود به بار نشاندن درختان میوه که با کوتاه کردن دوره نونهالی (صغیری) انجام می‌شود.

·         اتیلن باعث افزایش میزان مقاومت محصولات انباری در انبار می‌شود.

·         اتیلن باعث افزایش تعداد شاخه‌های گل دهنده در گل داوری می‌شود.

 

 

 

کاربرد هورمون سایتوکیتین در باغبانی

 

 

مقدمه

 

اولین بار دانشمندی به نام میلر موفق شد از اسپرم شاه ماهی اولین انگیزنده تقسیم سلولی را جدا کند که آنرا کینیتین نام نهاد. بعدها معلوم شد که این ماده مصنوعی است و در گیاه وجود ندارد و اولین ماده طبیعی استخراج شده از گیاه از بذور نارس ذرت بدست آمد که زآیتن نام گرفت و بعد به این ماده و دیگر مواد مشابه سایتوکینین نام گذاشتند و بالاخره بتدریج بوجود سایتوکنین در تخمدان میوه جات و ریشه‌های پی‌بردند. نقش اصلی همه سایتوکنین‌ها در کنترل تقسیم سلولی است.

 

توضیحاتی در مورد سایتوکینین
ماهیت شیمیایی سایتوکینین	همه سایتوکینین‌ها در ساختمان اساسی خود حلقه پورین (دو حلقه) دارند.
مراکز عمده ساخته شدن سایتوکینین	این هورمون به طور عمده در مریستم انتهای ریشه- گل آذین‌ها- میوه‌های در حال رشد ساخته می‌شود.
نحوه انتقال سایتوکینین	سایتوکینین‌های ساخته شده در نوک ریشه‌ها توسط شیره خام و سایتوکینی‌های ساخته شده در بخش بالایی گیاه توسط آوندهای آبکشی به سمت پایین انتقال می‌یابد.

 

نقش سایتوکینین‌ها در گیاه

 

·         هورمون سایتوکینین تقسیم سلولی را در گیاه تحریک می‌کند.

·         سایتوکینین‌ها در طویل شدن سلول و بزرگ شدن آن و رشد تاثیر می‌گذارد.

·    تشکیل ریشه: سایتوکینین با غلظت زیاد از تشکیل ریشه جلوگیری می‌کند و با غلظت خیلی کم به تشکیل ریشه کمک می‌کند.

·         پیری و دیررسی: این هورمون پیری را در برگها به تاخیر می‌اندازد و از ریزش گلها و برگها و میوه‌ها جلوگیری می‌کند.

·         پارتنوکارپی (میوه بدون دانه): این هورمون در ایجاد پارتنوکارپی میوه موثر است مانند انجیر.

·         تاثیر در گلدهی: سایتوکینین موجب افزایش گلدهی در گیاهان روز کوتاه در شرایط روز بلند و بر عکس می‌شود.

 

کاربرد سایتوکینین‌ها در باغبانی

 

·         افزایش شاخه زایی: استفاده از این هورمون در اوایل تابستان می‌تواند باعث شاخه زایی شود.

·    افزایش طول میوه‌های سیب: اگر سیبها با این هورمون از 10 روز بعد از اینکه گلها باز شدند هورمون پاشی شوند طول میوه‌های سیب درازتر خواهد شد.

·         افزایش جوانه زنی بذرها :اگر بذرها یک روز در محلول سایتوکینین خیس بخورند جوانه زنی افزایش می‌یابد.

·         افزایش گیاهانی مانند گل داوودی و گل میخک از طریق کشت بافت به کمک این هورمون انجام می‌گیرد.

·    استفاده از هورمون سایتوکینین موجب افزایش طول عمر گلهای بریده و سبزیهای برگی در مرحله بعد از برداشت می‌شود.

·    کاهش ریشه دهی : محلول پاشی با سایتوکینین بر روی برگها نسبت رشد ریشه به شاخه را کاهش می‌دهد در حالی که کاربرد آن روی ریشه این نسبت رشد را افزایش می‌دهد.

·         با محلول پاشی سایتوکینین می‌توان شاخه دهی با زاویه باز را بوجود آورد.

·    سرمادهی ریشه‌های درختانی که در معرض سرما قرار نگرفته‌اند : مصرف سایتوکینین می‌تواند جایگزین سرمای مورد نیاز درختانی باشد که ریشه‌هایشان در معرض سرما قرار نگرفته‌اند.

·         سایتوکینین رشد اولیه تخمدان را در میوه‌ها باعث می‌شود.

·         سایتوکینین‌ها در افزایش پر پشت کردن گیاهان در برابر گرما موثر هستند.

·         ریزش میوه‌ها در نهالهای جابجا شده به علت کمبود سایتوکینین است.

·    از سایتوکینین‌ها برای بوجود آوردن جوانه‌های اتفاقی روی شاخه‌های درختان میوه و همچنین تبدیل پیچک به خوشه در درخت انگور استفاده می‌شود.

·         سایتوکینین دوره نونهالی(صغیری) را در نهالهای درختان میوه کوتاه می‌کند.

o   سایتوکینین‌ها فعالیت جوانه‌های جانبی را در شاخه‌ها افزایش داده و موجب ایجاد شاخه‌های فرعی در درختان میوه شده و غالبیت جوانه انتهایی را می‌شکند و موجب کاهش رشد طولی شاخه می‌شود.

·    هورمون سایتوکینین رقابت بین رشد مریستم انتهایی شاخه و رشد میوه را می‌شکند و باعث رشد بهتر میوه‌های می‌شود

·    شکستن دوره خواب بذور: انواع مختلف سایتوکینین‌ها در شکستن دوره خواب تعدادی از بذرهایی که به نور هم حساس نیستند، موثر هستند.

·    هورمون سایتوکینین در حرکت بخشیدن مواد غذایی موثر است بطوری که این ماده به عضوهای مانند میوه‌ها و برگها و غده‌های جوان که خود تولید کننده هورمون هستند، انتقال می‌یابد.

 

 

کاربرد هورمون جیبرلین در باغبانی

 

 

کاربرد هورمون جیبرلین در باغبانی

 

مقدمه

 

بیماری باکان یا بیماری غشای احمق برنج برای اولین بار توسط ژاپنی‌ها کشف شد که ناشی از آلودگی گیاه برنج به قارچ جیبریلا فوجیکوری است که گیاه آفت زده خیلی بلندتر از گیاه سالم بود. بعدها ماده‌ای از عصاره این قارچ بدست آمد که جیبرلین نامیده می‌شد. تا به حال بیش از 50 نوع جیبرلین شناخته شده است که همگی از نظر شیمیایی به هم نزدیک هستند. جیبرلین‌ها گروه مشخصی از هورمونهای گیاهی هستند که معروفترین و مهمترین آنها CA₃ می‌باشد.

 

ماهیت شیمیایی جیبرلین

 

ساختمان همه جیبرلین‌ها چهار حلقه است که بهم پیوند شده‌اند و حلقه جیبرلین نامیده می‌شود. ملکول هر جیبرلین از 19 تا 20 کربن و 28-22 هیدروژن و از 9-4 اتم اکسیژن ساخته شده است.

 

مراکز عمده ساخته شدن جیبرلین

 

نواحی عمده ساخته شدن جیبرلین‌ها در گیاهان برگهای جوان ، میوه‌ها و نوک ریشه می‌باشد.

 

نحوه انتقال جیبرلین

 

انتقال این هورمون کاملا آزادانه در آوندهای آبکشی و چوبی صورت می‌گیرد و تبادل بین این دو سیستم‌هادی ممکن است از طریق اشعه آوند چوبی و اشعه آوند آبکشی انجام گیرد.

نقش جیبرلین‌ها در گیاه
طویل شدن سلول‌ها	پاشیدن جیبرلین روی گیاه باعث افزایش طول ساقه می‌شود. طویل شدن ساقه در درجه اول نتیجه طویل شدن نواحی بین گره‌ها است هر چند تقسیم سلولی نیز تا حدودی ممکن است در این امر دخیل باشد.
گلدهی	بعضی درختان میوه فقط در روزهای بلند گل می‌دهند و بیشتر گونه‌ها هم تحت اثر جیبرلین در روزهای کوتاه وادار به گلدهی می‌شوند.
پارتنوکاپی	جیبرلین در بسیاری از میوه‌ها ایجاد میوه پارتنوکارپ (میوه بدون دانه) می‌کند.
طویل شدن ریشه	جیبرلین در بعضی گونه‌های درختان میوه به طویل شدن ریشه کمک می‌کند.
رشد برگ	طول موجهای کوتاهی از نور قرمز در رشد برگ موثر است. جیبرلین می‌تواند در رشد برگ جایگزین نور قرمز شود.
سبز کردن بذوره	بذر برخی از گیاهان بعد از جذب آب برای اینکه سبز شود لازم است که قبلا در مقابل نور قرار گیرد جیبرلین در آن مورد می‌تواند جایگزین نور قرمز قرار بگیرد و باعث سبز شدن بذور گردد.

 

کاربرد جیبرلین در باغبانی

 

مهمترین کاربرد این هورمون برای افزایش میزان محصول انگور است

 

·         اگر هورمون پاشی قبل از عمل لقاح یعنی 10 روز قبل از ریزش گلبرگها صورت گیرد باعث از بین رفتن مادگی و تولید حبه‌های بدون هسته می‌شود. این عمل با ریزش تعدادی از حبه‌ها همراه است بنابراین در انگور یاقوتی که خوشه متراکم دارد باعث تنک شدن خوشه (ریزش گلهای خوشه) و بالا رفتن کیفیت محصول می‌شود چون حبه‌های باقی مانده فضای زیادی برای رشد دارند.

·         افزایش محصول انگور زمانی است که هورمون پاشی بعد از انجام عمل لقاح و تشکیل حبه انجام می‌گیرد که باعث درشت شدن حبه‌ها می‌شود.

 

بزرگی و درشتی میوه

 

برای تولید میوه‌های درشت‌تر و بهتر و برای جلوگیری از ترک ناشی از باران در گیلاس از جیبرلین سه هفته قبل از برداشت روی این محصول هورمون پاشی می‌شود.

 

کیفیت میوه

 

برای کیفیت میوه آلوده 5 - 4 هفته قبل از برداشت هورمون پاشی روی این میوه صورت می‌گیرد.

 

به عقب انداختن رسیدن میوه‌ها

 

میوه‌هایی مثل خرمالو که اگر پس از رسیدن چیده نشوند به سرعت نرم وفا سد می‌شوند و یا پرتقال و لیمو زمانی روی درخت می‌رسند که عرضه به بازار زیاد و قیمت پایین است. چنین میوه‌هایی را اگر موقعی هنوز سبز هستند یعنی حدود یکماه قبل از رسیدن با محولهایی از جیبرلین محلول پاشی کنند در این صورت مدت نسبتا طولانی میوه سبز روی درخت باقی می‌ماند. در یکماه قبل از رسیدن با محلولهایی از جیبرلین محلول پاشی دوباره به حلت سبز بر می‌گردند.

 

دیر برداشت کردن میوه‌ها

 

در مورد گیلاس سه هفته قبل از برداشت و برای گلابی چهار هفته قبل از برداشت محلول پاشی می‌کنند.

 

پا بلند کردن گیاهان پا کوتاه

 

برای انجام این کار از این هورمون استفاده می‌شود که با بلند شدن میان گره‌ها این امر ممکن است.

 

سایر کاربردها

 

·         برای وادار کردن گیاهان روز بلند (گیاهانی که در روزهای بلند و طولانی گلدهی می‌کنند) به گلدهی در شرایط روز کوتاهی (گیاهانی که در روزهای کوتاه گلدهی می‌کنند) از این هورمون استفاده می‌شود.

·         برای کاهش اثر ویروس زرد در میوه آلبالو 15-10 روز پس از ریزش گلبرگها استفاده می‌شود.

·         برای اصلاح شکل و اندازه میوه سیب در زمان اولین ریزش گلبرگها استفاده می‌شود.

·         برای افزایش تولید گل رز در خیار گلخانه‌ای از هورمون حیبرلین استفاده می‌کنند.

·         برای افزایش جوانه زنی بذرهای سیب ، گلابی ، فندق ، گیلاس قبل از جوانه زنی از هورمون جیبرلین استفاده می‌شود.

·         جیبرلین در انگور باعث افزایش اندازه حبه‌ها می‌شود و در سیب و گلابی باعث دراز شدن اندازه این میوه‌ها می‌شود.

 

 

 

کاربرد هورمون اکسین در باغبانی

 

 

 

مقدمه

 

هورمون به موادی اطلاق می‌شود که در بخشی از بدن موجود زنده ساخته شده و پس از انتقال اثراتی در دیگر قسمتهای موجود به جای می‌‌گذارد و در تراکم‌های بسیار کم فعالند. هورمونهای گیاهی در بافتهای مریستمی و یا جوان ساخته می‌‌شوند و بعد از انتقال یافتن اثر خود را در بافتهای که تا حدودی از محل سازنده دور است بجای می‌‌گذارند. تاکنون پنج گروه هورمون شناخته شده که همه آنها در کشاورزی بخصوص در باغبانی دارای کاربردهای گسترده‌ای هستند که عبارتند از: اکسین ، جیبرلین ، سیتوکینین ، اتیلن ، اسید آبسیزیک.

ماهیت اکسین

 

اکسینها ، گروهی از هورمونهای گیاهی هستند که باعث طویل شدن سلولهای گیاهی می‌گردند. این مواد طیف گسترده‌ای را از نظر واکنشهای رشد و نموی را در گیاهان سبب می‌شوند. واژه اکسین یک اصطلاح عمومی است و به تعدادی از مواد طبیعی گفته می‌شود که فراوان‌ترین و مهمترین اکسین در گیاهان ، اندول استیک اسید (IAA) می‌باشد.

مهمترین اثراتی که به اکسین نسبت داده شده است عبارتند از: بزرگ شدن سلول گیاهی ، طویل شدن ساقه گیاه ، تولید ریشه ، تولید آوندهای چوبی ، افزایش رشد جوانه راسی ، جلوگیری از رشد جوانه جانبی ،‌تشکیل میوه ، بزرگ شدن میوه ، تشکیل گرهک در ریشه گیاهانی که دارای باکتریهای تثبیت کننده نیتروژن هستند ، جلوگیری از ریزش برگ ، بیوسنتز پروتئین و RNA و اثرات دیگر.

 

 

ادامه نوشته

کاربرد بازدارنده‌های هورمونی در باغبانی

 

 

مقدمه

 

بازدانرده‌های هورمونی دسته دیگری از هورمونهای گیاهی هستند که بدلیل خاصیت بازدارندگی اکثرا برای کنترل شیمیایی علفهای هرز استفاده می‌شود. بازدارنده‌های هورمونی به دو دسته طبعی و مصنوعی تقسیم می‌شوند. گروه طبیعی تنها شامل اسیدآبسیزیک است که در تمام گیاهان وجود دارد و گروه مصنوعی خود به چها گروه مواد بازدارنده رشد - مواد کند کننده رشد- مورفکتین و مواد شاخه زا را تقسیم می‌شوند.

 

مواد باز دارنده رشد

 

این مواد از رشد گیاهان بطور کلی جلوگیری می‌کنند و باعث مرگ گیاهان می‌شوند که علف کش‌ها جز این گروه هستند علاوه بر این ماده مالئیک هیدرازید هم جز این گروه است که در غلظتهای کم از رشد پیاز و سیب زمینی در انبار جلوگیری می‌کند ولی در غلظتهای بالا به عنوان علف کش است.

 

مواد کند کننده رشد

 

مواد تشکیل دهنده این گروه بدون اینکه تغییری در ظاهر گیاه و یا تعداد برگها و شاخه‌ها بوجود آوردند از رشد گیاه می‌کاهد. مهمترین کاربرد آنها در هرس و به گل نشاندن گیاهان و مقاومت گیاهان در برابر خشکی است.

 

مورفکتین‌ها

 

این مواد به عنوان علف کش و نیز در گل انگیزی و ریزش میوه‌ها و شاخه زایی هم کاربرد دارند.

·         مواد شاخه زا: این مواد تحت عنوان مواد هرس کننده شناخته شده‌اند و برای هرس در باغات میوه از این مواد هم استفاده می‌شود.

 

اسید آبسیزیک و توضیحاتی در مورد آن
اسید آبسیزیک	این هورمون بطور گسترده در گیاهان وجود دارد و این بازدارنده هورمونی حدود صد مرتبه از سایر بازدارنده‌ها قویتر است. وقتی که گیاه تحت تاثیر کمودهای نظیر آب ، اکسیژن و مواد غذایی قرار گیرد میزان این هورمون به سرعت بالا می‌رود و زمانیکه کمبود مربوط به رف شود مقداری آن در طول یکی دو روز به حالت عادی بر می‌گردد.
ماهیت شیمیایی اسیدابسیزیک	اسیدآبسیزیک در ساختمان خود حلقه پیریمیدین (یک حلقه) دارد و یک اسید آلی است.
مراکز عمده ساخته شدن اسیدآبسیزیک	محل ساخته شدن این هورمون جای خاصی در گیاه نسبت و تمام اندامهای می‌توانند بر حسب نیاز به تولید این ماده بپردازد.
نحوه انتقال اسیدآبسیزیک در گیاه	انتقال این هورمون در ‌آوندها صورت می‌گیرد.

کاربردهای هورمون اسیدابسیزیک در باغبانی
کمک به ریزش	این بازدارنده هورمونی باعث تحریک ریزش و پیری برگ و میوه می‌شود.
جلوگیری از سبز شدن بذر	اسیدآبسیزیک از سبز شدن تعداد زیادی از بذرها جلوگیری کرده و یا سبز شدن آنها را به تاخیر می‌اندازد و نیز به علت همین ماده است که بذر و در داخل میوه جوانه نمی‌زنند.
کند شدن رشد و ایجاد پیری	اسیدابسیزیک رشد انوع زیادی از بافتها و اندام‌های گیاهای از جمله به ساقه‌ها و ریشه‌ها را کند می‌سازد و اثر دیگر آن مربوط به پیری اندامهای گیاهی است چون این هورمون تجزیه کلروفیل را تسریع می‌کند.
تسریع در تشکیل ریشه	در برخی از گونه‌های ریشه را بهبود می‌بخشد.
اثر روی گلدهی	در برخی از گیاهان روز کوتاه به گلدهی کمک می‌کند که ممکن است ناشی از کند سازی رشد باشد که خود ان می‌تواند برای گل دادن مساعد باشد.
	در طولانی کردن دوره خواب بذور و جوانه‌ها و کوتاه داشتن قد گیاهان چوبی از این هورمون استفاده می‌کنند.
	استفاهده از این هورمون باعث کنترل بسته شدن روزنه‌های گیاه می‌شود که بدین وسیله در هنگام کم آبی مانع از دست رفتن آب گیاه می‌شود.
	دخالت در تشکیل غده: در گیاهانی که در روزهای کوتاه غده‌های خود را گسترش می‌دهند عامل موثر در تحریک رشد غده‌ها هورمون اسیدآبسیزیک می‌باشد.

 

 

رشته باغبانی

 

 

 

مقدمه

رشته باغبانی یکی از مهمترین رشته های کشاورزی است که داوطلب گروه آزمایشی علوم تجربی می تواند آن را انتخاب کند. با توجه به افزایش روز افزون جمعیت و احتیاج غذایی آنها، رشته باغبانی با تولید حدود 40% مواد غذایی، نقش مهمی در تأمین مواد غذایی مورد نیاز بشر دارد. تخصصی شدن پرورش گیاهان و درختان میوه نیاز به استفاده بهینه از ابزار و امکانات و همچنین استعدادهای جوان دارد. به منظور تربیت نیروی متخصص، در آزمون سراسری، رشته مهندسی باغبانی برای تربیت متخصص در زمینه های تولید محصولات باغبانی، شامل درختان میوه ، سبزیها، درختان زینتی، گل کاری و طراحی فضای سبز ارائه می گردد.

1- مهندسی باغبانی
تعریف و هدف

مهندسی باغبانی یکی از رشته های اصلی مجموعه کشاورزی است که در سطح کارشناسی در بسیاری از دانشکده های کشاورزی دانشگاههای معتبر کشور ارائه می گردد. هدف از ارائه این رشته تربیت نیروهای زبده ای است که بتوانند در زمینه های مختلف پرورش و تولید محصولات باغی، سبزی و صیفی، گلهای زینتی، طراحی فضاهای سبز و... فعالیت نمایند.

اهمیت و جایگاه در جامعه

اساسی ترین نیاز هر فرد، تأمین نیاز غذایی اوست. با توجه به محدود بودن زمین و آب برای جوامع رو به رشد، باید حداکثر محصول را از زمینهای زیر کشت به دست آورد. محصولات باغبانی در دنیا، علاوه بر تأمین بخشی از غذای مورد نیاز بشر، در تأمین سلامتی انسان جایگاه ویژه ای دارد. تولید گلها و گیاهان زینتی سبب انبساط و شادی روح انسان و تقویت سلامت روانی افراد می شود. با توجه به وابستگی کشورمان به صادرات نفت، تولید محصولات باغبانی می تواند یکی از مهمترین منابع ارزی کشور باشد و جایگزین درآمد نفت شود. در حال حاضر نیز این بخش یکی از مهمترین منابع ارز آوری کشور محسوب می گردد. با توجه به این مطالب، جذب فارغ التحصیلان این رشته در وزارت کشاورزی و سازمانهای وابسته و همچنین بخشهای خصوصی نظیر شرکتهای سهامی زراعی و... اهمیت قابل ملاحظه دارد و نیاز خاص به این رشته را- حتی در مقایسه با سایر رشته های کشاورزی- به وضوح نشان می دهد.

 

ادامه نوشته

تکنیسین امور باغبانی

 

 

 

معرفی

متصدیان این شغل تحت نظارت کلی عهده دار اجرای امور باغبانی در زمینه های عملیات فنی و خدمات باغبانی و توسعه، اصلاح و احیاء باغات و گلخانه می باشند

نمونه وظایف

·         بازدید از باغات، گلخانه ها و نظارت بر اجرای برنامه های تعیین شده و انجام عملیات فنی و مکانیزاسیون و اصلاح و احیاء باغات مربوط.

·         جمع آوری آمار و اطلاعات مورد نیاز کارشناسان در زمینه های مختلف امور باغبانی و آماربرداری از درختان مثمر و غیرمثمر باغی و طبقه بندی اطللاعات جمع آوری شده.

·         انتخاب درختان میوه و گلها و گیاهان زینتی مناسب با شرایط محیطی منطقه.

·         کمک در انجام و اجرای برنامه های مربوط به اصلاح، احیاء و توسعه باغات و گلخانه ها و جلوگیری از تخریب باغات.

·         کمک در تهیه و توزیع بروشورها و راهنمایی باغداری در امر باغبانی مکانیزهاسیون کاشت و داشت و برداشت و نگهداری محصولات باغبانی.

·         ایجاد باغات نمونه نمایشی در نقاط مستعد بمنظور نشان دادن طرز کشت و داشت و برداشت میوه جات، گل و گیاهان زینتی.

بازار کار

متقاضیان تصدی این شغل پس از فراغت از تحصیل می توانند در:

·         وزارت جهاد کشاورزی

اشتغال یابند.


شرایط احراز

·         گواهینامه فوق در رشته باغبانی و یا یکی از رشته های امور زراعی، تکنولوژی جنگلداری، تکنولوژی آبیاری، تکنولوژی تولیدات گیاهی، زراعت و طی دوره آموزشی مربوط.

·         گواهینامه پایان تحصیلات دوره کامل متوسطه در یکی از رشته های کشاورزی، زراعت، امور زارعی و باغی، علوم تجربی، ریاضی و طی دوره آموزشی مربوط.

 

 

منبع : دانشنامه رشد         ایجاد شده توسط: سمیرا_عقیلی

 

 

تاسیسات و ساختمانهای باغبانی

 

 

 

مقدمه

ایجاد محل‌های تحت کنترل و پوشیده به منظور نگهداری و پرورش گیاهان باغی مخصوصا برای مناطقی که خطر عوامل نامساعد جوی وجود دارد الزامی‌است. این موضوع اهدافی را به دنبال دارد که مهمتر از همه می‌توان تولید خارج از فصل یا پیش رس کردن بسیاری از محصولات و بدست آوردن محصولات در غیر موطن اصلی را نام برد. خوشبختانه در کشور ما با وجود تنوع آب و هوایی اهمیت ساختمانهای باغبانی آنچنانکه برای دیگر ممالک مطرح است، آشکار نیست با این وجود در چند سال اخیر حداقل در بخش گلکاری پیشرفتهای چشمگیری ملاحظه می‌شود و بر همین مبنا تاسیسات مختلفی بوجود آمده است که مهمترین آنها به شرح زیراند:

خزانه هوای آزاد

خزانه هوای آزاد عبارتست از کرت یا باغچه‌ای به اندازه‌های مختلف که دارای خاک اصلاح شده و با زهکشی مناسب می‌باشد که ابتدا بذور در آن کاشته شده و پس از رشد کافی نشاهای حاصله به محل کشت اصلی انتقال می‌یابند. از خزانه برای بدست آوردن پایه‌های پیوندی در خصوص درختان میوه استفاده می‌شود.

شاسی سرد

شاسی سرد ساده ترین وسیله برای حفاظت گیاهان حساس به سرما است. ساده ترین شاسی سرد جعبه چهارگوشی است که ارتفاع دیواره جلوئی آن کوتاهتر از دیواره عقبی است این جعبه بدون ته بوده و روی آن با شیشه یا پلاستیک پوشیده می‌شود. از شاسی‌های سرد برای بدست آوردن نشاء و برای مقاوم کردن قلمه‌هایی که در گلخانه ریشه دار شده اند استفاده می‌شود.

شاسی گرم

شاسی گرم مانند شاسی سرد است با این تفاوت که در آن وسیله‌ای برای تامین حرارت استفاده می‌شود. منبع حرارتی شاسی‌های مدرن امروزی از سیستم آب گرم و یا جریان هوای گرم و یا کابلهای حرارتی تامین می‌شود.

تونل پلاستیک

امروزه با بهره گیری از تونل‌های پلاستیک اقدام به کشت و بدست آوردن محصولات غیر فصل می‌کنند. نکته مهم در ساختن تونل‌های پلاستیک ، دقت در مقاومت لوله‌های بکار گرفته شده تحت عنوان اسکلت و مقاومت پلاستیک در برابر عوامل نامساعد جوی است.

گلخانه

گلخانه فضای محدود مسدودی است که عوامل موجود در اطراف گیاهان داخل آن قابل کنترل بوده و با کنترل شدت و مدت تاثیر فاکتورهای محیطی (حرارت - رطوبت - تهویه - نور) می‌توان محصولاتی را در غیر فصل و یا در غیر از موطن اصلی تولید و عرضه نمود.

انواع گلخانه‌ها از نظر ساختمان

گلخانه یکطرفه

دیواره شمالی این گلخانه از مصالح ساختمانی و دیواره‌های شرقی و غربی تا نصف یا تماما از آجر و دیواره جنوبی آن تا نصف یا تماما پنجره خواهد بود. باید سعی کرد نور بطور عمود به گلخانه یکطرفه بتابد.

گلخانه نیمه دو طرفه

در این نوع ، سقف از دو طرف شیبدار است و دیوراه شمالی آن بلندتر از دیواره جنوبی است.

گلخانه دو طرفه

جهت این گلخانه شمالی - جنوبی است و ارتفاع دیواره‌های جانبی در تمام جهات با هم مساوی است. سقف گلخانه از دو طرف هم شیب و هم اندازه است.

گلخانه دو جداره

در مواقعی که به دمای ثابت و رطوبت اشباع نیاز است از این نوع گلخانه استفاده می‌شود. پوشش این گلخانه دو لایه شیشه‌ای است که به فاصله 5 سانتیمتر از هم قرار گرفته‌اند.

انواع گلخانه‌ها از نظر حرارتی

گلخانه‌های سرد

دمای این گلخانه‌ها بین 10 - 6 درجه سانتیگراد است و برای نگهداری نخل‌های زینتی - یاس - رازقی - کاغذی - کاکتوس‌ها و مرکبات ساخته می‌شوند.

گلخانه معتدل

دمای این گلخانه بین 15 - 14 درجه سانتیگراد است و برای نگهداری بگونیا - فیلودندرون و … استفاده می‌شوند.

گلخانه گرم

دمای این گلخانه‌ها بین 25 - 18 درجه سانتیگراد است و برای نگهداری و پرورش گیاهان گرمسیری استفاده می‌شود.

گلخانه گرم و مرطوب

از این نوع گلخانه‌ها برای ازدیاد بذر گیاهان گرمسیری و پیوند انواع درختان در زمستان و گاهی جهت ریشه‌دار کردن قلمه‌ها استفاده می‌شود. کف این نوع گلخانه‌ها به اندازه 100 - 75 سانتیمتر پائین‌تر از زمین قرار دارد تا تغییرات حرارتی محیط خارج اثر کمتری به آن داشته باشد.

ارتباط با سایر علوم

·         اکولوژی: به مطالعه چگونگی سازش گیاهان با محیط و ارتباط آنها با یکدیگر می‌پردازد.

·          

·         مورفولوژی: تنوع ریختی گیاهان مطالعه می‌شود. به عبارتی مطالعه ریختی گیاهان باعث می‌شود تا بدانیم که با شرایط متفاوت در زیستگاههای مختلف سازگاری این گیاهان چگونه صورت می‌گیرد.

 

منبع : دانشنامه رشد               ایجاد شده توسط: حسین خادم

 

گلخانه

 

 

 

 

کشت گلخانه ای

 

مقدمه

 

هر یک از گیاهان برای داشتن رشد مطلوب نیاز به شرایط خاصی از نظر شدت نور ، دمای روزانه ، دمای شبانه ، میزان رطوبت نسبی هوا و رطوبت خاک دارند . برای تولید و پرورش تجاری گیاهان با کیفیت بالا و در تمام طول سال باید شرایط محیطی مطلوب به همراه کنترل عوامل خسارت زا نظیر باد ، طوفان های ویرانگر ، سرما و یخبندان و ..... از طریق ساختمانی بنام گلخانه هستیم که به عنوان محیط کنترل شده مطرح می گردد و با توجه به نیاز روزافزون بازار ، چه از نظر تولید گل و گیاهان زینتی و چه از نظر سبزیجات و صیفی جات خارج از فصل این روش تولید امروزه به یکی از سود آورترین بخشهای کشاورزی تبدیل شده است که البته سرمایه گذاری اولیه فراوانی را نیز طلب می کند . با توجه به سرمایه گذاری زیادی که در این زمینه صورت می گیرد فقدان مدیریت صحیح در احداث گلخانه ، انتخاب مکان ، نوع گلخانه و پوشش آن باعث عدم بهره وری مناسب از سرمایه و امکانات خواهد شد .

تعریف گلخانه

 

گلخانه یاGreen house به فضای محدودی اطلاق می­شود که قابلیت کنترل شرایط محیطی مناسب را برای رشد گیاهان از نواحی مختلف در طی فصول مختلف یک سال داشته باشد. طبق این تعریف از جمله عملکرد گلخانه، فراهم کردن شرایط محیطی لازم و مورد نیاز محصولی معین است.گل­خانه­ها بر حسب اینکه چه نوع مصالح ساختمانی در آن‌ها بکار برده شده است به نوع ثابت و متحرک تقسیم‌بندی می شوند.گلخانه­های ثابت، به گل­خانه­هایی گفته می‌شود که مصالح ساختمانی بکار رفته در آن‌ها از جنس پایدار و با دوام باشد. پس باید سالیان سال از آن‌ها استفاده کرد.

محل احداث گلخانه

 

یکی از اولین تصمیماتی که باید اتخاذ شود، این است که گلخانه به صورت یک واحد جداگانه، در تماس باساختمان های موجود و یا بصورت بخشی از ساختمانهای جدید ساخته شود. گلخانه های متصل به هم معمولاً هزینه های ساخت و گرمایش کمتری داشته و دسترسی آسانتری دارند، اما گیاهان نورکمتری دریافت می کنند. گلخانه های متصل به هم باید رو به جنوب ساخته شوند. یک گلخانه مستقل می تواند در محلی دورتر از ساختمانهای موجود ساخته شود. گیاهان در چنین گلخانه ای نور خورشید را از همه جهات دریافت می کنند. این گلخانه ها از لحاظ ساخت و سیستم حرارتی بسیار گران هستند و هزینه های فوق العاده ای برای خطوط آب و برق لازم دارند. یک گلخانه می تواند در هراندازه ای ساخته شود اما کوچکترین گلخانه ای که می توان در نظر گرفت چیزی در حدود 200 فوت مربع است (18.4 متر مربع ). گلخانه های کوچکتر به نسبت از لحاظ ساخت و عملکرد بسیار گران هستند .
مسائلی که باید برای احداث گلخانه در نظر داشت عبارتند از:

·         دسترسی به راههای حمل و نقل که با احداث هر چه نزدیکتر به راههای اصلی این مشکل به حداقل می رسد .

·         نوع سوخت مصرفی در گلخانه؛در مناطقی که امکان دسترسی به گاز طبیعی وجود دارد می توان با کاربرد این سوخت ارزان هزینه ها را به مقدار زیادی در تولید فصل سرما کاهش داد .

·         دسترسی به منابع آب با کیفیت و کمیت مناسب .

·         اثرات محیطی؛ جایی که دائماً دارای آب و هوای نامساعد ، بارانهای شدید ، سایه ناشی از واقع شدن در دامنه شمالی کوههای بلند و یا درختان سربه فلک کشیده می باشد مناسب احداث گلخانه نیست . شدت نور یکی از عوامل تعیین کننده محسوب می گردد .

·         نوع محصولی که در برنامه تولید قرارمی گیرد . با توجه به اینکه گرایشها به سمت تولید اختصاصی محصولات است و دستور کار تولید پس از مطالعه ابتدایی بازار داخلی و خارجی مشخص می گردد قبل از احداث ، ابتدا بایستی تعیین کنند که چه محصولی تولید شود سپس تصمیم به احداث گلخانه در منطقه و اقلیمی مناسب آن محصول بگیرید . *در نظر داشتن قوانین مربوط به زمین محدوده های شهری و احداث و بهره برداری از گلخانه ها و ....

·         محل احداث بایستی حتی الامکان مسطح باشد چرا که در صورت ناهمواری و شیبدار بودن ، ایجاد یک گلخانه بزرگ با مشکلات و هزینه های زیادی برای تسطیح همراه خواهد بود .

 

ادامه ..... 

 

ادامه نوشته

آمار

 

زیتون

موج - از زمان شروع طرح زیتون از سال 72 تا پایان سال 84 تعداد استانهای زیتون خیز کشور از 3 استان به 24 استان افزایش یافت. میزان تولید دانه زیتون  از 13 هزار تن در سال 72 به 61 هزار تن در سال 84 افزایش یافت، ضمن آن که سطح زیرکشت زیتون از 4 هزارو 500 هکتار به 100 هزار هکتار رسیده است. تعداد کل  درختان زیتون  کشت شده در سال 72،  یک میلیون و 125 هزار اصله میباشد که این تعداد در سال 84 به بیش از 26 میلیون و 138 هزار و 475 اصله افزایش یافته است.

ظرفیت واحدهای روغن کشی زیتون از 12 هزار و 700 تن دانه زیتون در سال 72 به 47 هزارو 750 تن در سال گذشته رسیده است. تعداد واحدهای روغن کشی زیتون، از 6 واحد در 3 استان به 26 واحد در 6 استان افزایش یافته است.

پیش بینی میزان تولید دانه زیتون در سال جاری 66 هزار تن است که مطمئناً میزان تولید، 20 درصد بیشتر از میزان پیش بینی شده خواهد بود. برنامه توسعه باغات زیتون 10 ساله است که در پایان برنامه،  سطح زیرکشت باغات زیتون به 600 هزار هکتار افزایش خواهد یافت.   

 

تقسیم بندی گیاهان زینتی

 

گیاهان زینتی را به پنج دسته تقسیم می کنیم.

1-     گیاهان پیازی  مثل گلایول , سنبل ...

2-     گیاهان شاخه بریده مانند پرنده بهشتی , آنتوریوم ..

3-     گیاهان برگ زینتی مثل کرتون , دیفن باخیا

4-     گیاهان گلدانی که شامل اکثر گیاهان آپارتمانیست

5-     درختان و درختچه های زینتی مانند زرشک , بداغ , بید مجنون , بون سایها

آلاله

 

آلاله (Ranunculus acer L) گیاهی دائمی از تیره آلاله است.

تیره آلاله شامل گیاهانی غالبا علفی و یا به ندرت چوبی است. آرایش قطعات گل در این گیاهان مارپیچی یا نیم چرخه‌ای است. گلپوش ساده با کاسبرگهای گلبرگ مانند یا مضاعف و گلبرگهایی غالبا دارای نوشجای است. پرچمها بسیار متعدد دارای نظم مارپیچی و همچنین برچه‌های آزاد و فراوان هستند. میوه خشک و به صورت فندق یا برگه و محتوی دانه‌هایی سرشار از آلبومن است. تیره آلاله متعلق به راسته آلاله (Ranales) شامل 32 جنس و تقریبا 1200 گونه است. این تیره متعلق به رده دو لپه‌ایها است. تیره آلاله در واقع یکی از تیره‌های بزرگ نهاندانگان است و گیاهان آن بیشتر در نواحی معتدل و سرد و یا در نقاط کوهستانی نیمکره شمالی می‌روند. تعدادی از گونه‌های این تیره در آسیا ، اروپا و آمریکا انتشار دارند. همه آنها کم و بیش گونه‌های مجاور و نزدیک هم هستند و اصالت ساختار گل در این گونه‌ها ، حاکی از پیوند و خویشاوندی آنهاست. در ایران نیز تیره آلاله ، گونه‌های متعددی دارد. صفات اساسی و بارز

·         استقرار قطعات گل به صورت مارپیچی ، حلقوی- مارپیچی یا نیمه حلقوی روی نهنجی برجسته و بلند به نام تالاموس.

·                     آزاد بودن برچه‌ها (جدا برچه‌ای)

·         کثرت تعداد پرچمها با آرایش مارپیچی روی نهنج و همچنین گرایش شدید پرچمهای بیرونی در جهت تغییر شکل به ناپرچمیها و یا تبدیل آنها به نوشجای‌ها.

·                     دارا بودن دانه‌هایی با جنین کوچک ، راست و محصور در محوری آلبومین آبدار یا گوشتی.

ادامه نوشته

باغبانی

 

 دانش و فن بررسی و پژوهش در میوه‌شناسی، سبزی‌شناسی، گل‌شناسی، فضای سبز پارک‌ها و بوستان‌ها و محیط زیست و همچنین استفاده از محصولات باغبانی در صنایع غذایی است.

در کشور ما پرورش نهال ها، کشت درختان میوه مثل گردو، بادام، پسته، زردآلو، هلو، انار، انجیر، خرما، سیب، و گلابی از عهد باستان در سرزمین ایران معمول بوده است.

میوه‌های مناطق مختلف ایران مانند پسته دامغان، گلابی نطنز، طالبی سمسوری، انار ساوه و فردوس خراسان، زردآلوی آذربایجان، خربزه اصفهان، هندوانه شریف آبادی، زعفران و زرشک خراسان، خرمای خوزستان و کرمان وبم، انگور ارومیه و قزوین و دیم شیراز شهرت زیادی دارد. پرورش گل محمدی برای گلاب‌گیری در قمصر کاشان رواج دارد و منطقه بزرگ محلات زیر پوشش پرورش انواع و اقسام گلهای زینتی قرارگرفته است.