خانواده آکانتاسه Acantaceae
فيتونيا
فيتونيا از ديگر گياهان بسيار زيباي برگي اين خانواده است. ساقههايش عموماً به حالت رونده و کوتاه رشد ميکنند و برگهاي سبز با رگ بالهاي صورتي دارد و منظرهاي زيبا بوجود ميآورد. تکثير اين گياه بوسيله ساقههاي ظريف آن در بسترهاي بسيار سبک صورت ميگيرد. براي پرورش فيتونيا در منزل بهتر است از خاکي باPH اسيدي استفاده کنيد. خاکهاي قليايي براي نگهداري اين گياه خيلي مناسب نيستند.
جكوبينا Jacobina
گياه ديگر اين خانواده مشعلي يا جکوبينا است که بخش زينتي آن در حقيقت براکتههاي زرد و گاهي صورتي آن ميباشد. اين گياه برگهاي سبز روشن و ساقه بسيار حساس دارد و نسبت به شرايط محيطي مخصوصاً خشکي محيط و بعضي از آفات گلخانهاي فوقالعاده حساس است. تکثير آن بوسيله قلمههاي ساقه انجام ميشود.
هيپو اِستس
آخرين گياه اين خانواده، هيپو اِستس است که برگهاي سبز زيبا با نقطههاي صورتي دارد. اين گياه نسبتاً کم رشد نياز به يک خاک بسيار سبک و غني از مواد آلي با PH 5/6 تا 8/6 دارد و در جاهايي با نور متوسط در منزل يا گلخانه قابل نگهداري است. تكثير بوسيله قلمههاي سبز صورت ميگيرد.
آماري ليداسه Amarilidaceae
گياهان خانواده آماري ليداسه با نام فارسي آماري ليس جزء گياهان پيازي و Cut flower به حساب ميآيند. پيازهاي اين گياه به سرما حساس هستند و در طبقه بندي پيازها جزء دستهاي قرار دارند که در هواي سرد زمستان بوسيله پوششي از خاک محافظت ميشوند. عموماً اين پيازها را از خاک خارج ميکنند و به انبار مناسبي براي نگهداري منتقل ميکنند.
گياه آماري ليس، گلهاي بسيار درشت به رنگهاي مختلف دارد و به دو صورت گلداني به منظور استفاده در نوروز و کات فلاور جهت کشت در مزارع وسيع کشت و کار ميشود.
کشت آماري ليس به روش گلداني به اين صورت است که پيازهاي کاملاً درشت و مناسب از نظر گل دهي را انتخاب ميکنند. سپس 45 تا 50 روز قبل از زمان عرضه به بازار در خاکي با بافت متوسط کشت ميشوند. بعد آنها را در گلخانههاي نسبتاً گرم و پرنور قرار ميدهند (درجه حرارت مناسب براي رشد و نمو آماري ليس بين 15 تا 20 درجه سانتيگراد است). در اين حالت ابتدا برگهاي اوليه ظاهر ميشوند سپس يک ساقه گل دهنده از کنار پياز شروع به رشد و نمو ميکند. رشد رويشي اين دوره مربوط به اندوخته غذايي و يا حفظ ذخيره غذايي براي پيازها و توليد پيازچههاي جديد است. بعد از رشد پيازچهها به اندازه کافي در حدود اوايل فصل پاييز تعداد دفعات آبياري و مقدار آبياري را کم ميکنيم، بطوريکه گياه وارد مرحله خزان شود. بعد از زرد شدن شاخ و برگهاي گياه همه آنها را قطع ميکنيم و دو هفتهاي در هواي آزاد به همان حالتي که در پوشش گلدان است باقي ميماند و سپس به انبار منتقل ميشود.
قبل از انتقال گياه به انبار مرحله جداکردن پيازچهها و مرتب كردن آنها است. پيازها را بر اساس اندازه محيطي آنها درجه بندي ميکنيم. كه به 3 تا 4 اندازه قسمت ميشوند. بعد از شست و شو و ضد عفوني به کمک يک قارچ کش معمولي آنها را خشک و در انبار نگهداري ميکنيم.
نکته مهم در خصوص گياهان پيازي نگهداري شونده در انبار، درجه حرارت مناسب انبار است. درجه حرارت انبار نقش مهمي در گل دهي پيازها براي فصل بعدي دارد، و مناسبترين درجه حرارت براي انبار كردن پيازهاي آماري ليس 7 تا 10 درجه سانتيگراد است.
كليويا Clivia
کليويا يا خورشيدي گياه ديگري از خانواده آماري ليداسه است که برگهايي شبيه به گياه آماري ليس دارد، با اين تفاوت که رنگ برگها در كليويا کمي تيره تر و رگبرگها برجسته تر بنظر ميرسند. اين گياه بر خلاف آماري ليس تمام دوره رشدي خود را در گلخانه بسر ميبرد و گياهي است که داراي ارزش اقتصادي بوده و در فصل زمستان گل دهي دارد.
بر خلاف گل آماري ليس که گلهاي دوتايي يا چهارتايي دارد در خورشيدي گلچهها کوچکتر بوده و به تعداد 12 تا 24 گلچه در ارقام مختلف بشکل يک چتر بر روي ساقه گل دهنده ديده ميشوند. تکثير کليويا بوسيله تقسيم بوته و به کمک ريزومهاي قطور آن صورت ميگيرد.
همانتوس
گياه ديگر خانواده آماري ليداسه، همانتوس است. اين گياه بسيار زيبا، برگهاي چين خورده دارد. ساقه گياه و ساقه گل دهنده نقش و خطوط رنگين و زيبايي دارند و از اين نظر در بين گياهان زينتي جزء خصوصيات منحصر به فردشان به حساب ميآيد. گلهاي اين گياه در روي ساقه نسبتاً بلند و به شکل توپ به رنگهاي مختلف ظاهر ميشود.
همانتوس نياز به استراحت تابستانه دارد. در تمام فصل تابستان بايد از ميزان آبياري پيازهاي آن بکاهيم تا دوره استراحتش طي شود.
گل نرگس
گياه ديگر اين خانواده گل نرگس است. نرگسهاي بومي ايران در استان فارس و در بخشهايي از استان خوزستان ميرويند.
گل نرگس بعنوان يک پياز مقاوم دائمي براي کشت و کار در هواي آزاد بسيار مناسب است، چون در تمام مدت سال ميتواند در هواي آزاد باقي بماند و رنگ برگها منظره خاصي به آن محوطه ميدهد. تکثير اين گياه در پاييز بوسيله تقسيم پياز ميباشد.
گل مريم Polliantes tuberousa
آخرين گياه خانواده آماري ليداسه، گل مريم يا بوليانتس توبروزا است. اين گياه بسيار زيبا با دمبرگهاي بلند و گلچههاي سفيد، بسيار معطر ميباشد. پيازهاي اين گل جزء پيازهاي فوقالعاده حساس به سرما هستند و بهترين زمان براي تکثير آن موقعي است كه خطر سرما رفع شده باشد.
پيازهاي گل مريم نسبتاً ريز و کوچک بوده و جداکردن آن از خاک همواره مشکل است و بايد با دقت کافي صورت گيرد.