کاربرد هومون اتیلن در باغبانی
مقدمه
از مدتها پیش معلوم شد بد که گاز اتیلن در بافتهای گیاهی ساخته میشود و موجب فعل و انفعالات رشدی معین و همچنین واکنشهای فیزیولوژیکی در گیاه میشود و معلوم شده است که این گازها همه صفات خاص یک هورمون را دار است. اتیلن در درجه حرارتهای معمولی به صورت گاز است در نتیجه خواص معینی را از خود نشان میدهد که در هورمونهای دیگر دیده نمیشود. اتیلن همچنین ممکن است از گیاه خارج شود و رشد گیاهان به مجاور را تحت تاثیر قرار دهد.
|
| |
|
ماهیت شیمیایی اتیلن |
ساختمان اتیلن به صورت یک ترکیب دو کربنه با یک بند دو گانه میباشد. (CH2=CH2) |
|
مراکز عمده ساخته شدن اتیلن |
برخلاف هورمونهای گیاهی دیگر که در نقاط خاصی تولید میشود این هورمون به صورت موضعی در هر نقطهای از گیاه ممکن است تولید شود. |
|
نحوه انتقال اتیلن |
حرکت اتیلن در داخل بافتها به صورت انتشار گاز میباشد. |
کاربرد اتیلن در باغبانی
رسیدن میوه ریزش آن
با بزرگ شدن میوه ساخته شدن اتیلن شدت مییابد و مقداری گاز اتیلن آزاد میشود بکار بردن اتیلن روی میوههای خرمالو - موز و طالبی که هنوز به حد کامل نرسیدهاند رسیدن میوهها را تسریع میکند. در گردو و فندق استفاده از این هورمون باعث ترکیدن پوست و تسریع در شکاف خوردن پوست میوهها میشود. در صورتی که ده روز قبل از برداشت میوههای سیب و گلابی ، گیلاس ، آلو و هلو از هورمون اتیلن استفاده شود باعث تحریک ریزش میوه میشود. لازم به یادآوری است که وقتی از اتیلن در باغ استفاده میشود میوه از دم جدا شده یعنی دم میوه روی درخت باقی میماند که این خود در صنعت کمپوت سازی از نظر اقتصادی با ارزش است.
افزایش کیفیت و کمیت محصول
استفاده از اتیلن روی محصولات مختلف میزان محصولات و بازارپسندی آنها را افزایش میدهد. از جمله گوجه فرنگی که استفاده از این هورمون از مرحله گرده افشانی تا زمانیکه میوه سبز و بالغ میشود باعث افزایش محصول میشود. اتیلن باعث رنگ پذیری بهتر گوجه فرنگی ، مرکبات ، هلو ، انگور ، گیلاس ، آلبالو و آلو میشود. اتیلن در مورد خیار باعث تولید بیشتر گل ماده و افزایش عملکرد میشود و در مورد سیب و انجیر یک تا دو هفته قبل از برداشت باعث رسیدن کامل و رنگ پذیری بهتر آنها میشود.
همزمان رسیدن محصول افزایش کارایی برداشت
با استفاده از این هورمون میتوان میوه را به سهولت برداشت کرد و کارایی برداشت مکانیزه را افزایش داد که این امر در برداشت میوههای آجیلی مثل گردو حائز اهمیت است.
گل انگیزی و نمو جوانههای گل
هورمون اتیلن باعث نمو جوانههای گل در آناناس و سیب و انبه میشود.
به تاخیر انداختن باز شدن جوانههای گل
اگر در اوایل پاییز این هورمون مصرف شود در میوههای هسته دار مانند هلو و گیلاس ، شکفتن جوانهها در آنها به تاخیر میافتد و در نتیجه در مقابل سرماهای بهاره محفوظ میمانند.
کنترل جوانه زنی بذر و غدهها و پیازها
این امر بسته به مقدار را اتیلن مصرفی دارد بطوریکه اگر غلظت اتیلن مصرفی در مواد نامبرده شدن در مقدار کم استفاده شده در مقدار کم استفاده شود باعث تحریک جوانه زنی و اگر با غلظت بالا استفاده شود مانع از جوانه زنی خواهد شد
.
جایگزین طول روز
این هورمون میتواند جایگزین طول روز بلند شود مثلا در پیاز خوراکی که در شرایط روز بلند (12-6) ساعت پیاز تشکیل میدهد استفاده از این هورمون میتواند آنرا در شرایط روز کوتاهی وادار به تشکیل پیاز کرد.
هرس شیمیایی
از این هورمون میتوان به عنوان یک ماده شیمیایی هرس کننده استفاده کرد مثلا استفاده از این هورمون در اوایل تابستان بد روی آلوی ایتالیایی میتوان هرس شیمیایی انجام داد و یا برای کوتاه نگه داشتن چمنها که مانع از رشد چمن و هم مانع از تولید بذر آن میشود
.
تنک کردن
در تنک کردن شاخ و برگهای سیب زمینی (وادار کردن به ریزش شاخه و برگها) کاربرد دار که موجب زود برداشت کردن محصول میشود.
سایر
· باعث افزایش میزان شیرابه درختان کائوچو میشود که در صنعت لاستیک سازی اهمیت دارد.
· زود به بار نشاندن درختان میوه که با کوتاه کردن دوره نونهالی (صغیری) انجام میشود.
· اتیلن باعث افزایش میزان مقاومت محصولات انباری در انبار میشود.
· اتیلن باعث افزایش تعداد شاخههای گل دهنده در گل داوری میشود.
