گیاهان عجیب - کلم بروکلی رومانسکو

 

کلم بروکلی رومانسکو: این گیاه یک زیرگونه از کلم معمولی است که ظاهرش مقداری عجیب است.

گل حشره خوار آفریقایی Hydnora Africana

 

گل حشره خوار آفریقایی Hydnora Africana

گل حشره خوار آفریقایی که در بیابانهای جنوب آفریقا می روید .

گیاهان عجیب - رافلزیا

 

رافلزیا: این گیاه که یک نوع انگل است نه تنها ظاهر بسیارعجیبی دارد بلکه بوی بسیار متعفنی و غیر قابل باوری از خود ساطع می کند که بسیار وحشتناک است.

گیاهان عجیب - فرفیون گوشتی

فرفیون گوشتی: یک زیرگونه سمی از کاکتوسهاست که ظاهرش شبیه یک توپ است.

گیاهان عجیب - میوه هیولایی

 

 

میوه هیولایی : علاوه بر شکل عجیب این کاکتوس قادر است یک میوه غیر عادی بسیار خوشمزه که طعمی مخلوط از توت فرنگی و گلابی دارد تولید کند.

عجایب گیاهان - گلی شبیه میمون با بوی پرتقال!

گلهای میمون ارکیده در جنگلهای اکوادور و پرو پراکنده شده است.این گل در ارتفاعات هزار تا دوهزار متری کوه ها می روید مشخص نیست که چه زمانی کشف و شناخته شده است،
 نام علمی این گل دراکولا سیمیا (Dracula simia) است اما به دلیلی شباهتی که به صورت میمون دارد با نام میمون ارکیده (Monkey Orchid) نیز شناخته می شود. این گل به خاطر داشتن گلبرگهای دراز و کشیده به شخصیت دراکولای ترسناک هم شبیه است و شبیه دندانهای این شخصیت مشهور است.

این گل نادر در سال 1978 نامگذاری شده و بیش از 120 گونه آن را عمدتاً می توان در اکوادور یافت.
گل میمون ارکیده طی تمام فصول سال، در بالای کوهها رشد و تکثیر پیدا می کند و بوی آن شبیه بوی پرتقال است.

عجایب گیاهان - درخت اژدها

درخت اژدها

 این درخت با رویش عجیب شاخه هایش که مانند یک چتر بر فراز تنه قرار می گیرد ظاهری زیبا دارد و نوع خاص برگهای آن باعث می شود تا با هدایت آب باران به سمت ریشه ها بتواند در محیط های کمیاب رشد کند. شاید علت نامگذاری این گیاه شیره قرمز رنگی باشد که از تنه آن تراوش می کند رنگی مانند خون دارد. از این شیره که خاصیت دارویی دارد برای بخور دادن، درمان تومور ها و همچنین به عنوان خمیر دندان استفاده می شود.

..

 

شاخه های انگشت مانند این درخت بسیار زیباست اما در دل این شاخه های زیبا شیره ای سفید رنگ وجود دارد که بسیار سمی و خطرناک است، این شیره سمی می تواند باعث تاول، کوری و حتی مرگ شود. خاصیت سمی این گیاه باعث شده تا از آن برای ساخت محافظ و دور کردن حیوانات استفاده شود و جالب است که تنها حیوان که سم این گیاه روی آن تاثیری ندارد کرگدن است. از سم این گیاه برای از بین بردن حشرات نیز استفاده می شود.

عجایب گیاهان - سیبا پانتاندرا

سیبا پانتاندرا

سیبا پانتاندرا که به شاه آمازون معروف است می تواند سالانه 4 متر رشد کند و به ارتفاع بیش از 60 متر برسد. این درخت تنومند و مرتفع دارای میوه های با بافت مانند پنبه است که هشت مرتبه از آن سبک تر می باشد و از میوه این درخت در ساخت جلیقه های نجات، عایق حرارتی و ... استفاده می شود. همچنین  میوه و تنه این درخت دارای خواص درمانی زیادی می باشد و در منطقه آمازون از آن برای درمان اسهال خونی، آسم، تب و .... استفاده می شود.

 

...

 

عجایب گیاهان - ایدریا کولومناریس

ایدریا کولومناریس

 

..

ایدریا کولومناریس یکی از عجیب ترین گیاهان روی زمین می باشد، این درخت مانند درخت های معمولی دارای شاخه نیست  و تنها شاخه های فراوان و کوچکی دارد که ظاهری غیر طبیعی و البته زیبا به آن می دهد این درخت در نواحی گرمسیر و صحرا ها رشد می کنند و در فصول بارندگی برگهای کوچکش سبز می شود. این درخت عجیب می تواند تا 15 متر رشد کند و با پیچ و تاب خوردن اشکال عجیبی به خود بگیرد.

.. ..

عجايب گياهان - درخت ژینکو

درخت ژینکو

این درخت عجیب که هزار سال سال عمر می کند دارای ظاهری زیبا نیز هست و غیر اززیبایی و عمر طولانی دارای خواص درمانی  زیادی مثل درمان آلزایمر می باشد ژینکو در کوههای چین رشد می کند.

آفات درخت گردو

آفات  درخت گردو

مبارزه با آفات و بیماریهای گردو به علت بزرگ بودن درختان مشکل است زیرا سمپاشی تمام درخت به سختی انجام میشود کاشت درختان پیوندی استفاده از پایه های پاکوتاه ، تربیت و هرس و انتخاب ارقامی که بطور جانبی محصول میدهند موجب کاهش اندازه درخت شده و سمپاشی برداشت میوه را آسانتر می کند. تدابیر بهداشتی شامل برداشت میوه را آسانتر می کند تدابیر بهداشتی شامل کاشت درختان سالم ، جلوگیری از انتقال آفات و بیماریها از طریق ادوات هرس و سایر وسایل کشاورزی ، هرس برگها و شاخه های بیمار وسوزاندن آنها است. بیماریهای گردو : بیماریهای لکه برگی گردو – بیماریهای آنتراکنوز – بیماری بلاریت گردو –شانکرگردو (خشکیدگی سرشاخه) ، شانکر عمیق پوست گردو – پوسیدگی ریشه و طوقه (ناشی از فیتوفتورا) – پوسیدگی ریشه و طوقه (ناشی از قارچ آرمیلاریا) بیماریهای ویروسی گردو مهمترین آنها شامل بیماری خط سیاه – بیماری موزائیک گردو آفات گردو : کرم سیب – مگس پوست خوار میوه گردو ، شپشک، گردو، ابریشم باف ناجور – شته گردو – سوسک شاخک بلند – پروانه فری. آفات انباری شامل شپشه آرد و شپشه دندانه دار از آفات انباری شایع هستند که می توان با سموم کازی مثل متیل بروماید آنها راکنترل نمود.

دامنه انتشار :

در جنگلهای شمالی از آستارا تا گلی داغ از جلگه و ساحل تا ارتفاع 1500 متری از سطح دریا انتشار دارد بطور پراکنده یا کم و بیش انبوه در جنگلهای دیده میشود.و نیز در جنگلهای غرب و در راه سنندج به مریوان بطور خودرو دیده میشود. و در خیلی از نقاط کشور باغات اصلاح شده آن وجود دارد

عجايب گياهان - گل مرده

 

یکی از عجیب ترین و شاید منحصر به فرد ترین گیاهان دنیا گل مرده باشد. این گل بسیار برزگ است و در نگاه اول شاید بسیار زیبا باشد اما بوی بسیار بدی می دهد که باعث شده از آن به نام گل مرده یاد شود. این گل در سراسر دنیا رشد می کند و  نیاز به مراقبت های ویژه ندارد. شاید بوی این گل برای انسان بسیار بد باشد اما می تواند حشرات و موجودات مختلفی را به خودش جذب کند.

عجايب گياهان - نیلوفرهای پهناور

احتمالا تا به حال نیلوفرهای آبی را دیده اید و متوجه شده اید که این گیاهان خیلی بزرگ نیستند و اندازه آن ها شاید از یک دست بزرگتر نشود اما در مقابل آن "Victoria amazonica" نیلوفر آبی بسیار بزرگی است که می تواند وزن انسان ها 80 کیلویی را نیز تحمل کند و غرق نشود. ریشه این گیاه به تنهایی بیش از 10 متر طول دارد و همچنین قطر آن نیز نزدیک به 5 متر است.گل های این نیلوفر آبی نیز بسیار جالب هستند چرا که در شب اول رویش سفید ولی روز بعد صورتی می شوند.

عجايب گياهان - کم مصرف ترین گیاه

وقتی صحبت از گیاهان سخت وش می شود شاید به فکر کاکتوس بیافتاید که در دل کویر زندگی می کند اما "Welwitschia" گیاهی است که در طول سال می تواند تنها با 5 سانتی متر آب روزگار خودش را بگذراند. او آب سالانه مورد نیاز خودش را از باران و البته رطوبت های هوا دریافت می کند. نکته جالب در مورد این گیاه این است که عمر آن با این میزان مصرف کم نزدیک به 2000 سال است.

عجايب گياهان - ریز گیاه های شناور

این گیاه ها که "Wolffia angusta" بسیار کوچک هستند به صورتی که تعداد بسیار زیادی از آن ها را می توانیم در نوک یک سزن جای دهید. همچنین محققان کشف کرده اند که با تعداد زیادی از این گیاهان می تواندداخل حرف "O" را پر کرد. این گیاه به صورت خودرو بر روی آب ها به وجود می آید و آن قدر ریز است که شاید بعد از خوردن آب هم متوجه حضور آن ها در بدنتان نشوید.

عجايب گياهان - کاکتوس سنگی

یکی از عجیب ترین گیاهانی که بیشتر در مناطق خشک و بی آب می روید گل سنگ است. این گل از هر زاویه ای شباهت بسیار زیادی به سنگ دارد و شاید اگر دقت نداشته نکنید آن را واقعا با یک تکه سنگ اشتباه بگیرید. این گل در رنگ های خاکستری، قهوه ای و خاکی وجود دارد و تشخیص آن از یک سنگ واقعی بسیار سخت است.

خواص گیاه دارویی زیره سبز

زیره سبز

 

 

نام های دیگر: سنوت، کمون و …

خواص: از زیره سبز علاوه بر معطر ساختن نان، می توان در موارد زیر استفاده نمود:
تشنج، تقویت معده، زیاد کردن ادرار و عرق، تأخیر وقوع عادت ماهانه، نفخ، ترشحات مهبلی، گاز روده و …

خواص گیاه دارویی زنجبیل شامی

زنجبیل شامی

 

نام های دیگر: راسن، جناح رومی

خواص: از زنجبیل شامی در موارد زیر استفاده درمانی به عمل می آید:
زیاد کردن ادرار و عرق، کم اشتهایی، بیماری های عفونی، بیماری های دستگاه تنفسی، سرفه، بیماری های دستگاه هاضمه، بیماری های دستگاه ادراری، آب آوردن انساج، نقرس و …

عجايب گياهان - گل پشه خوار

گل پشه خوار

 

این گیاه یا گل را شاید در انیمیشن های مختلف دیده باشید اما باید بدانید که در واقعیت نیز وجود دارد. این گل حشرات مختلف را به سمت خود جذب می کند و سپس وقتی این حشرات به موهای داخل گل نزدیک می شوند دهان آن بسته شده و اسید خاصی در داخل گل ترشح میشود. این اسید کاری می کند تا حشره در طی 12 ساعت هضم شده و گل نیز سیر می شود و منتظر حشره بعدی می ماند.

عجايب گياهان - گیاه سخن گو

 

 

گیاه سخن گو

گونه‌اي تاك در جنگل‌هاي كوبا با انتشار پژواك صوتي قوي از برگ‌هاي بشقابي شكل خود براي جذب خفاش‌هاي شهدخوار و انجام فرآيند گرده‌افشاني‌اش استفاده مي‌كند.

عجايب گياهان - گل قهر

عجايب گياهان - گل قهر

 

اگر به این گیاه دست بزنی چیز عجیبی را می‌بینی؛ این که ظرف مدت چند ثانیه، برگهای گیاه پژمرده می‌شوند. اما ناراحت نباش! به محض این که گل احساس کرد خطری تهدیدش نمی‌کند، برگهایش باز شده و مثل روز اولش می‌شود. در واقع، این عمل یک جور مبارزه است تا حیوانهای علف‌خوار آن را نخورند. البته وقتی که هوا تاریک می‌شود، برای صرفه‌جویی در مصرف آب خودش را جمع می‌کند تا سطح تماس کمتری با هوا داشته باشد. پس می‌توان اسمش را گذاشت: نازک نارنجی صرفه جو!

عجايب گياهان - گیاه سنگی!

گیاه سنگی!

 

 

این گیاهان ریز هستند و ریگی شکل؛ اگر گل نداده باشند، ممکن است فکر کنید خرده سنگ‌اند، ولی وقتی به آنها دست بزنید می‌بینید نرم و توپر هستند. محل زندگی این گیاهان صحرا و منطقه های گرم است. حیوانها علاقه زیادی به خوردن آنها دارند، چرا که آبدار هستند و خوردن آنها به رفع تشنگی کمک می‌کند. البته اگر حیوانی بتواند میان ریگزار این ریزهای خوشمزه را تشخیص بدهد!

عجايب گياهان -

عجايب

 
كهنسال ترين درخت

درختهاي كاجي كه در نوادا و كاليفرنيا وجود دارند از قديمي ترين گياهان زنده ميباشند . يكي از اين درختان كه هنوز هم زنده است 4600 سال عمر دارد

عميق ترين ريشه

يك درخت انجبر وحشي در نواحي غارهاي اكودر شرق ترانسوال شناسايي شده است كه ريشه هاي آن به عمق 120متري زمين نفوذ كرده اند.اين درخت داراي عميق ترين ريشه اي است كه تا كنون شناسايي شده است.

سريعترين رشد

سريعترين رشد مربوط به يك زنبق بومي جزاير سيلي(انگلستان)ميباشد كه ظرف 14 روز 65/3 متر رشد ميكند

عظيم ترين درختان

درختي به نام سكويا كه در پارك ملي سكويا واقع در ايلت كاليفرنيا امريكا قرار داردعظيم ترين موجود زنده روي زمين است

قطور ترين درخت

درختي به نام آربل كه يك نوع سرو ميباشد با ارتفاع 41 متر و قطر 8/35 متر قطور ترين درخت شناخته شده است.

بزرگترين گل

بزرگترين گل مربوط به گياه عجيبي به نام زنبق بدبو ميباشد كه در حدود 90 سانتي متر است.گلهاي اين گياه نارنجي و قهوه اي با لكه هاي سفيد رنگ هستند.

بزرگترين برگ

يك نوع نخل معروف به رافيا كه در ماداگاسكار ميرويد داراي بزرگترين برگ است.برگ اين گياه بطور متوسط 22/1 متر طول دارد و از الياف آن براي سبد و حصيربافي و همچنين متصل كردن چوبها به يكديگر استفاده ميشود

سمي ترين قارچ جهان

قارچ فنجان مرگ سمي ترين قارچ جهان است.تكه وچكي از اين قارچ ميتواند انسان و يا هر موجود ديگري را بكشد.معمولا اين سم بعد از 50 ساعت عمل ميكند

بزرگترين كاكتوس ها

بزرگترين كاكتوس دنيا در آمريكا در ايالت آريزونا روييده است كه در سال 1978 ارتفاعش 24 متر گزارش شده است.

عجایب گیاهان 1 -آیا گیاهان جیغ میزنند؟

آیا گیاهان جیغ میزنند؟

دانشمندان متوجه شده اند هنگامی که حشرات به گیاهان هجوم می برند ، جیغ شیمیایی پخش میکنند و به شکارچیان آگاهی میدهند تا آفتهای مهاجم را از بین ببرند.

پژوهشگران اداره کشاورزی امریکا در گینرویل فلوریدا به دستگاه دفاعی پیشرفته ای در گیاه ذرت پی برده اند که وقتی کرم پروانه برگهای آن را می جوند زنبورها با علائم شیمیایی حاصل از گیاه مورد هجوم جذب آن میشوند و تخمهای خود را در لارو کرم میگذارند تا وقتی نوزاد زنبور از لارو تغذیه کند لارو از بین میرود.

جیــــغ شیمیایی کاملا" اختصاصی است و تنها پس از مخلوط شدن بزاق کرم پروانه با بخش خراب شده برگ تولید میشود اگر برگ به نحو دیگری بریده شود همان علامت شیمیایی تولید نمیشود ، گیاه سالم هم علامت نمیدهد به این ترتیب معلوم میشود زنبور چگونه کرم پروانه را در کشتزار بزرگ پیدا میکند.

لوبیا ، سویا ، گیاه پنبه و شاید خیلی از گیاهان دیگر از همین وسیله دفاعی بر ضد آفت بهره میگیرند یکی از کارشناسان میگوید با تقویت و بهبود این واکنش طبیعی در گیاهان ، شاید بتوانیم نیاز برای حشره کش ها را از بین ببریم یا کم کنیم که به محیط زیست زیان نرساند د مثلا" دانشمندان شاید بتوانند گیاهانی با خصلت ویژه با انتقال ژنهای خاص پرورش دهند که تولید این ماه شیمیایی را زیادتر کند

مزایای تاسیس گلخانه

از آن جايي كه ايران از جمله كشورهايي است كه در مناطق خشك و نيمه خشك جهان قرار دارد، همواره با معضل كمبود آب مواجه بوده است و همچنين بحران خشكسالي در سال هاي اخير، كشور را بيشتر از گذشته با اين معضل درگير نموده است. بنابراين براي ادامه ي حيات، تامين آب از نيازهاي ضروري كشاورزي اين كشور بوده و براي سازگاري با محيط، استفاده ي بهينه از منابع آب و خاك امري اجتناب ناپذير است. كمبود آب يكي از تنگناهاي توسعه اقتصادي در كشور مي باشد و هر گونه مساعدت در بهبود وضعيت اين عامل، مي تواند گامي در جهت توسعه اقتصادي بخصوص در مناطق روستايي باشد. افزايش جمعيت و به طبع آن تقاضا براي تهيه محصولات كشاورزي و همچنين فصلي بودن توليد محصولات سبب شده كه براي تامين نياز مردم راهكارهايي در نظر گرفته شود تا هم ميزان توليد افزايش يابد و هم امكان توليد محصولات در خارج از فصل ميسر باشد، از جمله اين راهكارها كشت محصولات (اعم از سبزي و ميوه) در گلخانه است، از اين طريق نه تنها توليد افزايش مي يابد، بلكه در هر فصلي مي توان نسبت به توليد اقدام نمود. استفاده از تكنيك هاي كنترل عوامل محيطي به ويژه در مناطقي كه شرايط جوي ناسازگار باشد، توانسته است ارزش بيشتري از خود نشان دهد. اساسا در شرايط طبيعي عوامل اصلي رشد گياه (آب و خاك) را تنها مي توان از طريق آبياري، وجين، كودپاشي و غيره تا حدودي مناسب رشد گياه ساخت، اما كنترل و تنظيم دماي محيط و همچنين نور، از دست كشاورز خارج بوده و دخل و تصرف در آنها ممكن نيست؛ در صورتي كه در كشت گلخانه اي مي توان اين دو عامل را كاملا كنترل و در جهت رشد مطلوب گياه تنظيم نمود.

    سال هاست كه اروپا كشت گلخانه اي را با توجيه اقتصادي و سودآوري فراوان انجام مي دهد. كشور ما با توجه به كمي بارندگي و زمين هاي حاصلخيز، خيل عظيم كارشناسان و فارغ التحصيلان بخش كشاورزي و از طرفي نزديكي به بازارهاي مصرف كشورهاي خليج فارس، مي تواند از ويژگي ارزاني خدمات (در كشور امارات از طريق ايجاد باران ساز و شيرين كردن آب دريا براي كشت گلخانه اي استفاده مي گردد) دانش فني مهندسين و توانمندي كشاورزان بهره برداري كرده و با ترويج اصول علمي و فني كشت گلخانه اي تغيير عمده اي در زندگي كشاورزان اين رشته به وجود آورد. از جمله محصولاتي كه توليد آنها در گلخانه ساده و بدون دردسر صورت مي گيرد مي توان به گوجه فرنگي، خيار، بادمجان، توت فرنگي، تربچه، فلفل و انواع مختلف سبزيجات داراي برگ اشاره نمود.

   

    انواع گلخانه

    گلخانه را بر حسب درجه حرارت و موارد استفاده طبقه بندي مي كنند. البته اين طبقه بندي نمي تواند جامع و كامل باشد. از نظر درجه حرارت گلخانه را به گلخانه سرد، گلخانه گرم و گرم و مرطوب و گلخانه نيمه گرم تقسيم مي كنند.

    گلخانه سرد داراي درجه حرارتي كمتر از گلخانه هاي گرم و نيمه گرم مي باشد و به منظور حفظ نباتاتي كه تحمل يخبندان زمستان را ندارند، مورد استفاده قرار مي گيرند حداقل درجه حرارت اين گلخانه 13-7 درجه و حداكثر آن 18-13 درجه در زمستان مي باشد. اما گلخانه هاي گرم و گرم و مرطوب مخصوص گياهان مناطق حاره مي باشد كه در تابستان به حرارتي معادل 38-30 درجه سانتيگراد در روز نياز دارد و در زمستان حرارت آن از 18 درجه سانتيگراد كمتر نمي باشد. در صورتي كه مقدار رطوبت گلخانه هاي گرم به حد اشباع برسد، آن را گلخانه گرم و مرطوب مي نامند.

    گلخانه هاي نيمه گرم: درجه حرارت در اين گلخانه ها حدود 21-18 درجه سانتيگراد در روزهاي زمستان مي باشد و اين نوع گلخانه ها براي نگهداري نباتاتي كه تا اندازه اي به سرماي زمستان حساس بوده و حرارت كمتر از 10 درجه سانتيگراد برايشان مضر مي باشد، استفاده مي شود.

    بر حسب نوع استفاده، گلخانه ها به دو دسته ثابت و متحرك تقسيم مي شوند.

    1- گلخانه هاي ثابت، دايمي هستند كه در ساختمان آنها از آهن و ساير مصالح استفاده مي گردد.

    2- گلخانه متحرك: اين گلخانه به منظور پيش رس كردن پاره اي از محصولات در نواحي سردسير مورد استفاده قرار مي گيرد و معمولا از پايه و تعداد معيني پنجره هاي شيشه اي شبيه شاسي و پلاستيك تشكيل شده اند.

    مزاياي كشت گلخانه اي (محصولات صيفي و سبزي)

    1ـ از آن جا كه محصولاتي كه از اين طريق توليد مي شوند به صورت نوبرانه به بازار عرضه مي شوند، بنابراين از قيمت قابل توجهي برخوردارند و درآمد بيشتري را نصيب توليدكنندگان مي كنند. اين امر زمينه ساز توسعه كشاورزي و به طبع آن توسعه اقتصادي مي گردد.

    2ـ ميزان عملكرد در كشت گلخانه اي نسبت به كشت روباز بالاتر است. اين امر كسب درآمد كافي براي كشاورزاني را كه داراي اراضي كوچك و مقدار محدودي آب مي باشند، مهيا مي سازد.

    3ـ به علت استفاده از سيستم آبياري تحت فشار در كشت گلخانه اي، در مصرف آب صرفه جويي مي گردد، سيستم آبياري قطره اي باعث افزايش بهره وري آب مصرفي و تا حدودي كاهش تبخير و ممانعت از رشد علف هاي هرز مي گردد؛ همچنين در نتيجه ي استفاده از آبياري قطره اي در نيروي كارگري نسبت به آبياري غرقابي صرفه جويي مي گردد.

    4 ـ محصولات به دست آمده از كشت در گلخانه به دليل كنترل عوامل موثر در توليد داراي كيفيت بالاتري مي باشند. كيفيت مطلوب محصول امكان صادرات به خارج از كشور را فراهم نموده و از اين طريق باعث افزايش صادرات غير نفتي مي گردد.

    5ـ امكان كنترل عوامل نامساعد جوي، بيماري ها و آفات در محيط گلخانه نسبت به فضاي آزاد آسان تر و راحت تر مي باشد.

    6ـ از مزاياي ديگر كشت گلخانه اي مي توان به اشتغال زايي اشاره نمود. در شرايط فعلي كه كشور ما با بحران بيكاري مواجه است، گسترش اين نوع كشت مي تواند در كاهش بيكاري موثر باشد.

شهرك گلخانه اي

 مجموعه اي از گلخانه ها هستند كه در يك فضاي مشترك متمركز مي باشند. اين شهرك ها داراي مزايا و معايبي هستند كه از جمله مزاياي شهرك هاي گلخانه اي عبارتند از:

    - كشت يكپارچه و هماهنگ و جلوگيري از خرد شدن مجدد اراضي، كاهش هزينه هاي توليد، بالا بردن توليد و در نتيجه افزايش درآمد كشاورزان.

    - استفاده ي مشترك از ماشين آلات و تسهيل در ارايه خدمات با توجه به افزايش سطح مكانيزاسيون در نتيجه صرفه جويي در منابع مالي.

    - ايجاد صنايع تبديلي و جلوگيري از گسترش مهاجرت.

    - تشويق كشاورزان به مشاركت در كارهاي دسته جمعي.

    معايب شهرك هاي گلخانه اي آن است كه به علت جمع شدن گلخانه ها داراي اثرات زيست محيطي مي باشند و باعث آلودگي محيط زيست مي گردند.

   

    نكات قابل توجه در كشت گلخانه اي (سبزي و صيفي جات)

    1ـ محل احداث گلخانه : در اين مورد بايستي دسترسي به راه هاي حمل و نقل، دسترسي به منابع آب با كميت و كيفيت مناسب مدنظر قرار گيرد. حتي الامكان محل احداث گلخانه مسطح باشد (ناهمواري و شيب دار بودن هزينه هاي گلخانه را چندين برابر مي كند)، دور بودن گلخانه از مسير بادهاي قوي و توفان هاي شديد زمستان در ذخيره انرژي حرارتي و دوام گلخانه تاثير به سزايي دارد. مناطق با خاك هاي عميق قابل زه كشي كه دور از سايه درختان و ساختمان هاي بلند هستند، مي توانند محل مناسبي براي احداث گلخانه باشد.

    2ـ جهت گلخانه: در ايران در صورتي كه جهت باد خيلي تعيين كننده نباشد، بايستي امتداد و طول گلخانه ها شمالي- جنوبي باشد؛ ولي روي هم رفته گلخانه بايد در جهتي ساخته شود كه عمود بر باد نباشد.

    3ـ چون گلخانه محيط كنترل شده اي است، معمولا رطوبت زيادي در داخل آن جمع مي شود؛ بنابراين بايد سيستم هاي لازم براي تهويه و خروج رطوبت اضافي در نظر گرفته شود.

    4ـ مساحت گلخانه هر چه بيشتر باشد، كنترل دما و تهويه در آن مشكل تر مي شود. تقسيم زمين به قطعات كوچك بين 300 تا 500 متر و ساختن گلخانه براي هر قطعه باعث كنترل دما و سهولت تهويه مي گردد.

    5 ـ در هنگام ساخت گلخانه توجه به شيب مناسب سقف و ارتفاع مختلف از زمين مفيد است. سقف بلند گلخانه باعث ايجاد فضا براي هواي مرطوب، داغ و آلوده گلخانه مي گردد. هواي مزبور در فضاي بالاي گلخانه جمع مي شود اين باعث خواهد شد كه هواي اطراف گياه كاسته شده، سالم تر بماند.

    6ـ همچنين در مديريت گلخانه انتخاب ارقام اصلاح شده هيبريد، انتخاب ارقام مقاوم به برخي از آفات و بيماري ها، استفاده از شيوه هاي نوين آبياري تحت فشار به منظور صرفه جويي حداكثر در مصرف آب، رعايت فواصل كشت، استفاده از نشاء مناسب، استفاده بيشتر از دي اكسيد كربن از طريق تامين مصنوعي آن، استفاده به موقع از سيستم گرم كننده و سردكننده در صورت نياز، در صورت توانايي استفاده از سيستم كامپيوتري براي تنظيم برنامه آبياري و كنترل شرايط جوي داخل گلخانه مفيد به نظر مي رسد.

   

    نتيجه گيري و پيشنهادات

    از جمله روش هاي نوين بهره برداري بهينه در واحد سطح، احداث گلخانه مي باشد. اين روش داراي مزايايي است كه از جمله آنها به افزايش عملكرد، ايجاد اشتغال، صرفه جويي در مصرف آب، كنترل عوامل نامساعد جوي، بيماري ها و آفات و توليد در خارج از فصل مي توان اشاره كرد. از آن جا كه كشور ما در طي سال هاي اخير با بحران خشكسالي مواجه بوده است، اين روش كشت يكي از مهمترين روش هاي كشاورزي براي صرفه جويي در مصرف آب محسوب مي شود و با توجه به اينكه راندمان آبياري در اين روش بالاي 90 درصد است، بهترين جايگزين براي روش هاي سنتي كشاورزي محسوب مي شود. با توجه به سرمايه گذاري زيادي كه در اين زمينه صورت مي گيرد، فقدان مديريت صحيح در احداث گلخانه، انتخاب مكان، نوع گلخانه و پوشش آن باعث عدم بهره وري مناسب تر سرمايه و امكانات خواهد شد.

    لذا به عنوان حسن ختام مقاله و با در نظر گرفتن حساسيت و اهميت كشت گلخانه اي در توسعه بخش كشاورزي، موارد زير پيشنهاد مي گردد:

    1ـ تشكيل اتحاديه هاي تعاوني گلخانه داران به منظور هماهنگي و دستيابي به آخرين تحولات و پيشرفت هاي اين نوع كشت موثر مي باشد كه مي تواند زمينه صادرات و حمل و نقل مطلوب و به موقع را مهيا سازد.

    2ـ اجراي سياست تضمين خريد و بيمه محصولات گلخانه اي كه زمينه را براي گسترش اين كشت فراهم مي آورد، مطالعه وضع گلخانه هاي خارجي و استفاده هايي كه گلخانه داران كشورهاي ديگر كه از نظر اقليم به پاي ما نمي رسند، مي برند، ضرورت حمايت مستقيم و حتي كمك هاي بلاعوض دولت را در اين امر لازم مي دارد.

    3ـ ايجاد مراكز آموزش و تحقيقات در زمينه توسعه كشت گلخانه اي.

کشت گلخانه ای

مقدمه

هر یک از گیاهان برای داشتن رشد مطلوب نیاز به شرایط خاصی از نظر شدت نور ، دمای روزانه ، دمای شبانه ، میزان رطوبت نسبی هوا و رطوبت خاک دارند . برای تولید و پرورش تجاری گیاهان با کیفیت بالا و در تمام طول سال باید شرایط محیطی مطلوب به همراه کنترل عوامل خسارت زا نظیر باد ، طوفان های ویرانگر ، سرما و یخبندان و ..... از طریق ساختمانی بنام گلخانه هستیم که به عنوان محیط کنترل شده مطرح می گردد و با توجه به نیاز روزافزون بازار ، چه از نظر تولید گل و گیاهان زینتی و چه از نظر سبزیجات و صیفی جات خارج از فصل این روش تولید امروزه به یکی از سود آورترین بخشهای کشاورزی تبدیل شده است که البته سرمایه گذاری اولیه فراوانی را نیز طلب می کند . با توجه به سرمایه گذاری زیادی که در این زمینه صورت می گیرد فقدان مدیریت صحیح در احداث گلخانه ، انتخاب مکان ، نوع گلخانه و پوشش آن باعث عدم بهره وری مناسب از سرمایه و امکانات خواهد شد .

تعریف گلخانه

گلخانه یاGreen house به فضای محدودی اطلاق میشود که قابلیت کنترل شرایط محیطی مناسب را برای رشد گیاهان از نواحی مختلف در طی فصول مختلف یک سال داشته باشد. طبق این تعریف از جمله عملکرد گلخانه، فراهم کردن شرایط محیطی لازم و مورد نیاز محصولی معین است.گلخانهها بر حسب اینکه چه نوع مصالح ساختمانی در آن‌ها بکار برده شده است به نوع ثابت و متحرک تقسیم‌بندی می شوند.گلخانههای ثابت، به گلخانههایی گفته می‌شود که مصالح ساختمانی بکار رفته در آن‌ها از جنس پایدار و با دوام باشد. پس باید سالیان سال از آن‌ها استفاده کرد.

محل احداث گلخانه

یکی از اولین تصمیماتی که باید اتخاذ شود، این است که گلخانه به صورت یک واحد جداگانه، در تماس باساختمان های موجود و یا بصورت بخشی از ساختمانهای جدید ساخته شود. گلخانه های متصل به هم معمولاً هزینه های ساخت و گرمایش کمتری داشته و دسترسی آسانتری دارند، اما گیاهان نورکمتری دریافت می کنند. گلخانه های متصل به هم باید رو به جنوب ساخته شوند. یک گلخانه مستقل می تواند در محلی دورتر از ساختمانهای موجود ساخته شود. گیاهان در چنین گلخانه ای نور خورشید را از همه جهات دریافت می کنند. این گلخانه ها از لحاظ ساخت و سیستم حرارتی بسیار گران هستند و هزینه های فوق العاده ای برای خطوط آب و برق لازم دارند. یک گلخانه می تواند در هراندازه ای ساخته شود اما کوچکترین گلخانه ای که می توان در نظر گرفت چیزی در حدود 200 فوت مربع است (18.4 متر مربع ). گلخانه های کوچکتر به نسبت از لحاظ ساخت و عملکرد بسیار گران هستند .

مسائلی که باید برای احداث گلخانه در نظر داشت عبارتند از:

دسترسی به راههای حمل و نقل که با احداث هر چه نزدیکتر به راههای اصلی این مشکل به حداقل می رسد .

نوع سوخت مصرفی در گلخانه؛در مناطقی که امکان دسترسی به گاز طبیعی وجود دارد می توان با کاربرد این سوخت ارزان هزینه ها را به مقدار زیادی در تولید فصل سرما کاهش داد .

دسترسی به منابع آب با کیفیت و کمیت مناسب .

اثرات محیطی؛ جایی که دائماً دارای آب و هوای نامساعد ، بارانهای شدید ، سایه ناشی از واقع شدن در دامنه شمالی کوههای بلند و یا درختان سربه فلک کشیده می باشد مناسب احداث گلخانه نیست . شدت نور یکی از عوامل تعیین کننده محسوب می گردد .

نوع محصولی که در برنامه تولید قرارمی گیرد . با توجه به اینکه گرایشها به سمت تولید اختصاصی محصولات است و دستور کار تولید پس از مطالعه ابتدایی بازار داخلی و خارجی مشخص می گردد قبل از احداث ، ابتدا بایستی تعیین کنند که چه محصولی تولید شود سپس تصمیم به احداث گلخانه در منطقه و اقلیمی مناسب آن محصول بگیرید . *در نظر داشتن قوانین مربوط به زمین محدوده های شهری و احداث و بهره برداری از گلخانه ها و ....

محل احداث بایستی حتی الامکان مسطح باشد چرا که در صورت ناهمواری و شیبدار بودن ، ایجاد یک گلخانه بزرگ با مشکلات و هزینه های زیادی برای تسطیح همراه خواهد بود .

جهت گلخانه ها

اسکلت گلخانه سایه ایجاد می کند و با توجه به زاویه تابش این سایه ها متفاوت است لزوم توجه به این امر بویژه در تولید زمستانه حائز اهمیت است چرا که تغییرات اندکی دردرصد نور رسیده به گیاهان می تواند نقش بسزایی در کمیت و کیفیت تولید داشته باشد .موقعیت گلخانه باید به صورتی باشد که بیشترین مقدار نور را دریافت نماید. اولین انتخاب برای موقعیت گلخانه به صورت نمای جنوبی یا جنوب شرقی می باشد. نور تمام روز بهترین شرایط را برای گیاه فراهم می کند. البته نور تابیده شده ازجانب شرق، به هنگام صبح، برای گیاهان کافی می باشد. نور صبح بیشترین مطلوبیت را داراست، زیرا که به گیاهان اجازه داده می شود که فرایند تولید غذا را زودتر آغاز نمایند.واین موضوع منجر به حداکثر رشد می شود. بالطبع انتخابهای بعدی، نمای جنوب غربی و نمای غربی می باشد؛ چرا که دریافت نور دیرتر صورت می گیرد. نمای شمالی کمترین مطلوبیت را دارد و فقط برای گیاهانی که نور کمی احتیاج دارند مناسب می باشد .

درختان برگ ریز مانند افرا و بلوط می توانند به طور مؤثری از نور شدید بعد ازظهر تابستانی با ایجاد سایه بکاهند. البته باید توجه داشت که درختان در هنگام صبح، بر روی گلخانه سایه نیاندازند. این درختان در زمستان اجازه می دهند که نور کافی به گلخانه برسد؛ چرا که در پاییز برگهای خود را از دست می دهند.

جریان هوا در گلخانه

گردش هوا در گلخانه ضروری است. وقتی که یک گیاه در معرض جریان هوای تازه درخارج از گلخانه باشد، هوای تازه در نزدیکی برگها تأمین شده و گیاه می تواند اکسیژن پس داده و از دی اکسید کربن تازه استفاده نماید. جریان هوا همچنین به پایین نگه داشتن رطوبت نسبی و کنترل دما در گلخانه کمک می نماید . گلخانه های تجاری به همه نیازمندی های اشاره شده در بالا و حتی بیشتر از آن وابسته اند. در یک گلخانه تجاری هدف اصلی سود دهی است؛ برای رسیدن به این هدف، گلخانه باید از لحاظ تأمین شرایط محیطی مطلوب کارآمد باشد. نور و دمای گلخانه باید به طور سخت و جدی کنترل شود. اخیراً کامپیوترها برای چنین کنترل هایی به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته اند. همچنین وجود گازهای سمی و گرد و غبار در گلخانه ممکن است یک مشکل جدی باشد. این گازها شامل مونو اکسید کربن، اکسید نیتروژن و دی اکسید نیتروژن می باشند؛ که ممکن است از وسایل حرارتی متصاعد شوند .

کنترل شرایط محیطی گلخانه

فعالیتهای شیمیایی صورت گرفته در فرآیند فتوسنتز گیاهان، مستقیماً متأثر از شرایط محیطی می باشد. فتوسنتز به عواملی مانند دما، شدت نور و وجود آب و مواد غذایی وابسته است. تنفس گیاه نسبت به دما ی محیطی متفاوت می باشد .محدوده دمایی توصیه شده برای بیشتر گیاهان گلخانه ای که منجر به بالاترین بازده فتوسنتزی می شود، چیزی بین 50 تا 85 درجه فارنهایت می باشد. بنابراین بدون توجه به اینکه گلخانه برای چه کاری مورد استفاده قرار می گیرد، باید محیط آن کنترل شده باشد؛ این کار برای سلامت گیاهان گلخانه ضروری می باشد.

درجه حرارت در گلخانه ها

تنظیم درجه حرارت در گلخانهها شرط اولیه برای رشد و نمو بسیاری از گیاهان است. نیاز گیاهان به درجه حرارت دامنههای مختلفی دارد. بعضی از گیاهان درجه حرارتهای بالاتری نیاز دارند مثل گیاهان مناطق گرمسیری. بعضی دیگر در درجه حرارتهای کمتر از 20 درجه سانتیگراد هم بخوبی رشد و نمو میکنند، مانند گیاهانی که از مناطق سردسیری منقل شده‌اند نظیر پامچال که در جنگل‌های شمال دیده می‌شود.

اما چگونگی تنظیم درجه حرارت در گلخانهها بستگی به سیستم گرمایی دارد. انواع بخاری‌ها یا سیستم‌های گازی و ... می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند. سیستم های حرارتی باید توان توزیع یکنواخت دما راداشته باشند و فاقد اثرات زیست محیطی باشند.

 

نیاز نوری گیاهان

همه گیاهان به یک اندازه به نور نیازمند نیستند. بعضی از گیاهان نیاز به نور فراوانی دارند و بعضی دیگر به نور کمتری نیاز دارند.گیاهان از نظر نیاز نوری به سه گروه تقسیم می شوند.

گیاهان روز بلندLDP: Long Day Plants برای به گل رفتن بین 10 تا 14 ساعت به نور نیاز دارند، مانند گیاهان فصلی تابستانه نظیر آحار، اطلسی، ناز و میمون.

گیاهان روز کوتاه SDP: Short Day Plants برای به گل رفتن نیاز نوری کمتر از 12 ساعت دارند. که در نقطه مقابل گیاهان روز بلند قرار می‌گیرند، مثل گل داودی.

گیاهان بی تفاوت به طول روز NDP: Neutral Day Plants برای نگهداری در منزل بسیار مناسب و مطلوب هستند. مثل گل حنا یا بگونیا که حساسیتی نسبت به طول روز ندارند و در تمام طول سال گل دارند.

آبیاری گلخانه ها

تأمین رطوبت یکی از پارامترهای مهم برای رشد و نمو گیاهان است، البته باید نیازهای رطوبتی گیاهان را بشناسیم. بعد از شناخت نیاز رطوبتی گیاهان، آن‌ها را در گلخانههای خاص خود جایگزین میکنیم یعنی همه گیاهان در یک نوع گلخانه نگهداری نمی‌شوند. در سطوح تخصصی و بزرگ، هر گلخانه برای یک محصول و یا تعدادی محصول مشابه با نیازهای یکسان در نظر گرفته می‌شود.انواع روش های آبیاری به طور خلاصه به شرح زیر است.

آبیاری سطحی(ثقلی) سیستم های آبیاری سطحی راندمان پایینی داشته و اتلاف آب در آن بالا است.در عین حال باعث شستشوی املاح افزایش رشد علف های هرز و بروز انواع بیماری های قارچی و انگلی و پوسیدگی می شود.این سیستم ها به صورت آبیاری کرتی و نواری اجرا می گردد.

آبیاری تحت فشار

1- آبیاری بارانی :هدف از آبیاری بارانی توزیع یکنواخت آب برای تمام گیاهان و کاهش دمای محیط و افزایش رطوبت است.راندمان مصرف آب 75در صد است.هزینه اولیه زیاد از معایب این سیستم است.

2- آبیاری قطره ای :در این روش آب،کودهای شیمیاییو سایر مواد مورد نیاز گیاه به صورت محلول توسط قطره چکان های نصب شده روی لوله های جانبی در اختیار گیاه قرار می گیرد.راندمان مصرف آب 90 در صد است و چون قطره چکان ها در کنار بوته یا ساقه گیاه قرار می گیرند امکان رشد و توسعه علف های هرز از بین می رود.

گاز کربنیک در گلخانه ها

کاربرد Co2 تقریباً معادل استفاده از مواد غذایی، کاربرد پیدا کرده است. در کشور ما که گیاهان از لحاظ نوری در وضعیت مناسبی قرار دارند می‌توان با بالا بردن مصرف Co2 راندمان محصول را نیز بالاتر برد.وجود Co2برای انجام عمل فتوسنتز ضروری است. این واکنش شیمیایی منجر به تولید محصول سبز میشود . در این واکنشCo2 عامل بسیار مهمی تلقی میشود.سالهای زیادی است که به منابع غنی سازی دی اکسید کربن در گلخانه ها، برای افزایش رشد و تولید گیاهان پی برده شده است. دی اکسید کربن یکی از ضروری ترین اجزاء فتوسنتز می باشد.فتوسنتز یک فرآیند شیمیایی است که انرژی نور خورشید را برای تبدیل دی اکسید کربن و آب به مواد قندی در گیاهان سبز مورد استفاده قرار می دهد؛ سپس این مواد قندی در خلال تنفس گیاه برای رشد آن مورد استفاده قرار می گیرند. اختلاف بین نرخ فتوسنتز و تنفس، مبنایی برای میزان انباشتگی ماده خشک در گیاهان می باشد. در تولید گلخانه ای، هدف همه پرورش دهندگان، افزایش ماده خشک و بهینه سازی اقتصادی محصولات می باشد. دی اکسید کربن با توجه به بهبود رشد گیاهان، باروری محصولات راافزایش می دهد. بعضی از مواردی که باروری محصولات به وسیله غنی سازی دی اکسید کربن افزایش داده می شود عبارتند از : گلدهی قبل از موعد ،بازده میوه دهی بالاتر،کاهش جوانه های ناقص در گلها،بهبود استحکام ساقه گیاه و اندازة گل.بنابراین پرورش دهندگان گل و گیاه باید دی اکسید کربن را به عنوان یک مادة مغذی در نظر بگیرند.

زهکشی گلخانه

از موارد مهمی که در احداث یک گلخانه توجه به زهکشی گلخانه است . در مناطقی با زمینهای دارای بافت سخت و با لایه تحت الارض غیر قابل نفوذ با قرار دادن لوله های سفالی منفذ دار زیربسترها و یا به طرق ابتکاری دیگر تمهیدات لازم را در جهت بهبود زهکشی می اندیشند

بادشکن

در مناطق باد خیز ردیفی از درختان و یا یک مانع طبیعی مثل تپه برای کاهش خسارت باد استفاده می شود . حداقل فاصله درختان از گلخانه در شرق و غرب بایستی حدود 5/2 برابر ارتفاع درختان باشد . این فاصله در قسمت جنوبی بیش از یک ارتفاع درختان است .

انواع پوششهای گلخانه ای

شیشه

تا قبل از سال 1950 فقط گلخانه های شیشه ای وجود داشت امروزه این گلخانه هاپرهزینه ترین نوع گلخانه محسوب می گردد .چون مصرف سوخت در این گلخانه ها بالاست ، نیاز به اسکلت های محکم دارند . بسته به پهنای گلخانه از اسکلتهای مختلفی می توان برای بنای آن استفاده نمود . در پهنای کمتر از 6 متر اسکلت چوبی بدون نیاز به ستونهای میانی قابل استفاده است . برای گلخانه هایی با پهنای تا حدود 12 متر اسکلت لوله ای بدون نیاز به ستون های عمودی وسط قابل کاربرد هستند ولی بایستی برای استحکام به قاب پنجره ها متصل شوند .

پوششهای پلاستیکی

پوششهای پلاستیکی می تواند از جنس پلی استر ، پلیوینل کلراید (P.V.C) پلی وینل فلوراید(P.V.F) باشد . از مزایای این پوششها عدم نیاز به اسکلتهای سنگین وکاهش هزینه گرم کردن تا حدود 40% نسبت به گلخانه های شیشه ای یک لایه است . امروزه گلخانه های پلاستیکی درصد بالایی از گلخانه های دنیا را به خود اختصاص می دهند . ولی در اروپای شرقی محبوبیت چندانی ندارد .عیب پوششهای پلاستیکی دوام کم آنهاست چرا که اشعه ماورای بنفش خورشید باعث شکنندگی و تیرگی پلاستیک می شود . اغلب پوششهای پلاستیکی از نوع پلیاتیلن بوده که معمولاً به ماده مفاوم کننده در مقابل UV( اشعه ماورای بنفش ) آمیخته شده اند که در این صورت طول عمر آنها تا حدود 3 سال قابل افزایش است . همچنین عیب دیگر این پوششها این است که در زمستان اگر هوای گلخانه سردتر بوده و با برخورد هوای مرطوب داخل گلخانه قطرات بخار آب بر روی آنها تشکژل می گردد که با پیوستن به هم بزرگ شده و با چکیدن قطرات بر سطح برگها باعث بالا رفتن رطوبت سطح برگ و ایجاد بیماری های قارچی می گردند و از طرفی با ریزش قطرات بر کف گلخانه ها باعث افزایش رطوبت بسترخاکها و کاهش میزان اکسیژن خاک می شوند . که تداوم این امر می تواند منجر به کاهش جذب عناصر غذایی و کاهش رشد عمومی گیاه شود . راه حل این مشکل استفاده از اسپری محلول مواد شوینده در آب است که بر روی سطح داخلی پوشش می پاشند که البته این مواد خیلی زود پاک می شوند . حسن این کار جلوگیری از بزرگ شدن قطرات است . امروزه در کشورهای پیشرفته پلی اتیلن و سایر پوششهای پلاستیک را به مواد نگهدارنده نور مادون قرمز (IR) آمیخته می کنند که تلفات دمای گلخانه را در شب 15 تا 25 درصد کاهش می دهند .

PVF نیز یکنوع پوشش پلاستیکی جدید است که تا ده سال دوام داشته و واکنش آن نسبت به نور و قیمت آن تقریباً معادل شیشه است . پوششهای دوبل پلاستیکی نیز کاهش هزینه سوخت تا یک سوم نقش موثری دارند . انجام پوششهای دولایه در اسکلت های سوله ای که ستون کمتری دارند راحت تر است . فاصله بین دولایه پایینی از 10-25/1 سانتی متر کمتر یا بیشتر نباشد.گلخانه های نیمه استوانه ای برای پوششهای دولایه ای مناسب می باشند .میزان کشیدگی پلاستیک بسیار مهم است . هنگامی که در یک روز سرد نصب شود می بایست آن را محکم کشید و در روز گرم کمتر کشیده شود با در هوای سرد منقبض و پاره نگردد . امروزه اکثر گلخانه های جدید در آمریکا چه به صورت دایم و یا موقت با پوششهای پلاستیکی ساخته می شوند.

 

سکوها و بسترهای کشت

سکو بخشی از فضای گلخانه است جایگاهی است برای قرار گرفتن گلدان ها یا کشت گیاهان در بستر های بالا تر از سطح زمین همانگونه که از نام آن پیدا است ، سکوها همواره در سطحی بالاتر از کف گلخانه ها قرار می گیرند . این عمل ضمن جلوگیری از گسترش عوامل آلوده کننده و بیماری زای گیاهی به تهویه بهتر و گرم شدن زودتر بستر کمک می کند . انتخاب شکل سکوها و مواد سازنده آنها به نوع گیاه ، گلخانه و سلیقه سازنده بستگی دارد . به طور کلی ویژگی های یک سکوی خوب عبارت است از:

الف _ از زهکشی مطلوبی برخوردار باشند .

ب_ پهنای آن طوری باشد که کارگران به آسانی به مرکز سکو دسترسی داشته باشند .

ج_ طوری نصب شده باشد که حداکثر نور را جذب کنند .

کارکردن با سکوها برای قرار دادن گلدان ها به کارگران این امکان را می دهد که بدون خم شدن کار خود را انجام دهند در صورتی که سکوها برای کشت گیاهان استفاده بهتر است 30-15 سانتیمتر عمق داشته و از زهکشی مناسبی برخوردار باشد . ارتفاع سکوها از سطح زمین می بایست به گونه ای باشد که اقدامات داشت با تسلط کارگر بر محصول امکانپذیر باشد که این امر به نوع محصول بستگی دارد . سکوها را می توان از جنس آلومینیوم ، ایرانیت ، الوار چوبی و یا مواد بتنی ساخت . آلومینیوم عمری طولانی دارد ولی گران قیمت است و چوب ارزان بوده ولی عمر کوتاهی دارد و احتمال پوسیدگی آن نیز زیاد است و همچنین عوامل بیماری زا نیز در آن نفوذ می کنند .

نحوه قرار گرفتن سکوها

بایستی سکوها را طوری نصب نمود که از حداکثر فضای گلخانه ای برای پرورش گیاهان استفاده شود . تعداد و عرض راهروها بستگی به نحوه استفاده از آنها و نوع محصول دارد .

ارتفاع سکوهای کشت 90-80 سانتیمتر است . پهنای سکوهای مجاور دیواره ها حدود 90سانتیمتر و پهنای سکوهای میانی که از دو طرف قابل دسترسی است حداکثر میبایست 180 سانتی متر باشد . سکوهای کشت گیاهان گلدانی نبایست دیواره داشته باشد و کف سکوها تا حد ممکن بایستی منفذدار باشد . تخته های چوبی سوراخدار به همراه تورسیمی محکم برای ساختن کف سکوها مناسبند .

در روش نوین به منظور استفاده موثر از حداکثر فضای گلخانه از سکوی متحرک استفاده می کنند . این سیستم فضای تولید را تا بیش از 90% مساحت گلخانه افزایش می دهد . راهروها توسط سکوهای متحرک اشغال شده که با حرکت سکو راهرو از یک سمت باز می شود و از طرف دیگر بسته می شود .

سکوها و بسترهای زمینی گلهای بریده

گلهای بریده را در شرایط گلخانه ای به هر دو شکل بسترهای سکوئی و زمینی کشت می کنند . گیاهانی مثل گل داوودی و میمون را می توان بر روی سکوها کشت نمود . ولی این سکوها بایستی نزدیک زمین قرار گیرند تا عملیات حذف جوانه ها ، محلول پاشی و برداشت امکان پذیر باشد ، میخک را نیز به علت حساسیت به بیماری پژمردگی باکتریایی برروی سکوهای کوتاه پرورش می دهند .

ضد عفونی کردن خاک سکوها راحت تر و موفقیت آمیز تر از بسترهای زمینی است . بسترهای زمینی باید به گونه ای باشند که خاک اطراف ریشه را از قسمتهای دیگر مجزا کنند . بتون برای بسترهای زمینی مناسب است .

كشت فلفل در گلخانه

كشت فلفل در گلخانه

فلفل رنگی با دارا بودن ۱۲ برابر ویتامین c نسبت به پرتقال یکی از پر مصرف ترین سبزیجات در اروپا و آمریکا می باشد که با رنگ ها و طعم گوناگون به صورت خام و یا پخته مصرف می گردد. چنانچه بتوان فلفل های رنگی را با کیفیت بالا تولید نمود با توجه به مصرف زیاد آن در فصل زمستان می توان مطمئن بود که بازار خوبی در داخل و خارج از کشور برای این محصول مهیا و آماده است. ● شروع کشت کشت فلفل در خزانه شروع می شود معمولا در اروپا از نیمه اکتبر تا نیمه نوامبر کشت در خزانه آغاز می شود.یعنی از مهر تا آبان ماه و پس از ۶۰ روز نشاء را به گلخانه اصلی منتقل می کنند و برای یک سال از آن محصول برداشت می نمایند.این زمان کشت می تواند برای مناطق شمال ایران در نظر گرفته شود و در مناطق جنوب از اوائل تیرماه می توان کشت در خزانه را آغاز کرد البته باید در مناطق جنوبی کشور که هوا گرمتر است محیط مناسب را برای خزانه مهیا نمود.چنانچه میزان نوردهی و دمای خزانه مطلوب و درست باشد نشاء پس از ۴۵ روز آماده انتقال به زمین اصلی است ، مشروط به آن که دمای محیط خزانه در شب و روز بین ۲۵ تا ۲۶ درجه سانتی گراد باشد و برای جوانه زدن بذر رطوبتی در حد ۸۰ درصد ایجاد گردد. با این شرایط می توان امیدوار بود که بذرها بین ۷ تا۱۰ روز جوانه بزنند در این مرحله میزان نور برای باروری بهینه جوانه ها بین ۱۶ تا ۱۸ ساعت در روز است.وقتی جوانه ها سر از خاک بیرون آورند دمای محیط را باید بین ۲۳ تا ۲۴ درجه سانتی گراد و رطوبت محل را بین ۶۵ تا ۷۰ درصد تنظیم کرد در صورتی که دمای بستر هم در حد ۲۱ درجه سانتی گراد باشد یک دوره دو هفته ای را به انتظار می نشینیم. در محل خزانه تراکم بوته باید به گونه ای باشد که بر روی یکدیگر سایه نینداخته و از طرفی با رشد نشا همواره جای بیشتری را برای آنها در نظر گرفت از هفته پنجم دمای محیط را بر روی ۲۴ درجه در روز و ۲۲ درجه در شب تنظیم کرده و دمای محیط بستر را به ۲۰ درجه سانتی گراد می رسانیم چنانچه مقدار نور از ۱۸ ساعت به ۱۴ ساعت در روز تغییر یابد با توجه به وضعیت اقلیمی پس از گذشت ۲ تا ۴ هفته گیاه جوان به اندازه ۲۰ سانتی متر ارتفاع یافته و ۴ برگ حقیقی بر روی ساقه نمایان می شود.در این حالت نشاء فلفل آماده انتقال به زمین است.فراموش نکنیم که قبل از انتقال نشاء گلخانه از هر حیث مهیا باشد تا به راحتی بتوان شرایط رشد گیاه را مهیا نمود. در اینجا باید تاکید کرد که نباید در انتقال نشاء به زمین اصلی زمان را از دست داد و تاخیر نمود.زیرا این بی توجهی باعث مشکلاتی در طول دوره رشد و باروری ایجاد می کند.از طرفی شرایط محیطی گلخانه باید از نظر نور و دما مطلوب و قابل کنترل بوده و فضای خزانه عاری از هر گونه علف های هرز و آفات و بیماریها باشد تا گیاه جوان بتواند مراحل اولیه رشد خود را در شرایط مساعدی انجام دهد زیرا گیاهی که در وضعیت نامطلوب متولد می شود در ابتدا با مشکلات عمده ای مواجه خواهد شد و در صورتی که این گیاه زنده بماند هرگز نمی تواند یک گیاه سالم و قوی در دوره رشد خود باشد. حال می توان با آرامش خاطر نشاء را با تراکم ۲ بوته در متر مربع کشت نمود در این شرایط یعنی پس از انتقال نشاء به گلخانه دمای بستر بین ۱۸ تا ۲۰ درجه و دمای فضای گلخانه در شب ۱۹ درجه و در روز ۲۱ درجه سانتی گراد و رطوبت محل بین ۵۵ تا ۶۰ درصد باید باشد با توجه به زمان کشت پس از گذشت ۴ تا ۶ هفته بوته دارای شاخه و برگ و گل می شود و ارتفاع آن به ۳۰ سانتی متر می رسد. وقتی بوته فلفل به ارتفاع ۳۰ سانتی متری رسید کلیه برگ ها و شاخه های فرعی و گل های آن را تا ارتفاع ۳۰ سانتی متری هرس می کنیم وفقط اجازه می دهیم ۲ تا ۳ شاخه فرعی رشد نماید. شایان ذکر است اولین گلی که بر روی شاخه های فرعی رویش کرده است باید حذف شود زیرا با تبدیل این گل به میوه با توجه به اینکه در بین دو شاخه فرعی شکل گرفته و رشد کرده است علاوه بر اینکه به صورت بد شکل در می آید آسیب جدی به خود بوته نیز وارد می نماید. به عبارت دیگر به علت رشد میوه و فشاری که به واسطه این باروری به دو یا سه شاخه اولیه وارد می شود اولین گل شاخه های فرعی باید حذف شود. در صورتی که بوته فلفل به اندازه کافی رشد کرده باشد اجازه می دهیم گل دوم به میوه تبدیل شود و اگر تمایلی به این کار نداشته باشیم فرصت مناسبی برای رشد بیشتر شاخ و برگ و ریشه بوته را فراهم ساخته ایم و از طرف دیگر موقعیت را برای تبدیل گل سوم به میوه مهیا وآماده می کنیم. بدیهی است که بر روی ۲ یا ۳ شاخه مذکور تعدادی شاخه های فرعی رویش می کند که به علت هجم برگ ها می توانیم جوانه انتهایی این شاخه های فرعی را بعد از برگ اول حذف کنیم و یا در صورتی که شاخه فرعی مزاحم شاخه های دیگر شد آن را به طور کلی حذف می کنیم. توجه داشته باشید که حذف شاخه های فرعی و هرس جوانه انتهایی شاخه های فرعی باید به گونه ای باشد که در نهایت میوه های فلفل در پوشش برگ ها قرار گرفته و بدین وسیله از آفتاب سوختگی در امان بماند خاطر نشان می شود کشاورزان ماهر با توجه به فصل کاشت موقعیت بوته و تراکم بوته اجازه می دهند بین ۵ تا ۷ گل به میوه تبدیل شود و انتخاب به دو شاخه فرعی یا به عبارتی سه شاخه فرعی تنها بر اساس ارتفاع گلخانه تجربه کشاورز و استعداد بوته می باشد. بنابراین با داشتن ۲ تا ۳ شاخه فرعی بر روی هر بوته جمعاً ۵ تا ۷ گل تبدیل به میوه می شود که با توجه به شکل میوه و مرغوبیت آن در صورت نیاز گل های اضافی را حذف می کنیم تا میوه های مرغوب تری برداشت کنیم این روش تا پایان دوره کشت ادامه خواهد داشت. گل خانه داران عزیز باید بدانند که در طول رشد گیاه نباید از وجود کنه غافل شویم و با مشاهده اولین مورد اقدامات لازم را برای ریشه کن کردن این آفت مخرب به عمل آورد در این رابطه ممکن است برخی از کشاورزان عوارض کنه را با ویروس اشتباه بگیرند که در این مورد باید دقت بیشتری به عمل آورد.مورد دیگری که باز در این مرحله گیاه را تهدید می کند کرم برگ خوار است که خوشبختانه نمی تواند پنهان بماند و به خوبی قابل رویت است.موارد دیگر وجود شته سیاه بر روی برگ فلفل - وجود شته سبز بر روی برگ فلفل - خساراتی که شته بر روی بوته و میوه فلفل به جای می گذارد - خسارت کرم بر روی میوه فلفل و وجود کرم بر روی میوه فلفل و بد شکلی میوه و ... ▪ بستن بوته فلفل: بوته فلفل بر خلاف بوته خیار و گوجه فرنگی به پایین کشیده نمی شود بلکه بر اساس ارتفاع مفید گلخانه می توان دو تا سه شاخه را انتخاب کرده و به انتهای هریک از شاخه های فرعی نخ بسته و آنها را مانند شاخه های اصلی به دور نخ ها پیچید زیرا در پایان دوره گیاه در صورت سلامتی به اندازه ارتفاع مفید گلخانه رشد می کند. در کشت فلفل های رنگی مانند هر کشت دیگری نارسایی در رشد گیاه بوجود می آید که خوبست آنها را بشناسیم تا بهتر بتوانیم مشکلات را برطرف کنیم.بد شکلی میوه زمانی صورت می گیرد که بعد از رویش گل٫ دما برای مدت طولانی مناسب گیاه نبوده و در حد ۱۴ در جه سانتی گراد بوده است.لازم به ذکر است در ماه های سرد زمستان نیز این مشکل برای گیاه بوجود می آید البته این عارضه علت دیگری هم دارد و آن وجود حشرات موزی بر روی گیاه است. این حشرات معمولا شیره گیاه را مکیده و باعث بد شکلی میوه آن می شوند در صورتی که رطوبت گلخانه به ۸۵ درصد برسد و یا در مواقع شب هوای گلخانه سرد و اطراف آن گرم باشد و یا اینکه آبیاری در طول روز دیر شروع شود میوه بوته فلفل ضخیم و در نهایت دو قسمت می شود.زمانی که میوه در اندازه مناسب است ولی تغییر رنگ نمی دهد میانگین دما در شبانه روز کم است بهتر است حداقل نیم درجه میانگین را افزایش داد. ▪ جدا شدن میوه از بوته قبل از رسیدن کامل: این عارضه ممکن است در اول دوره اتفاق بیافتد و علت آن مربوط می شود به برگ های اولیه که هنوز کوچک هستند و نمی توانند به مقدار کافی مواد لازم را تولید کنند با افزایش بر می توان این نقص را برطرف کرد. ▪ تغییر رنگ میوه در حالی اندازه میوه کوچک است: علت این مشکل یا بخاطر تعداد بیش از حد میوه بر روی شاخه ها است و یا اینکه فاصله گره ها کم و برگ ها کوچک است.برای رفع این نارسایی بهتر است میانگین دمای گلخانه را ۱ تا ۲ درجه افزایش داده و گیاه را وادار به رشد و رویش بیشتری بنماییم. به طور معمول فاصله بین گره ها باید حدود ۶ تا ۷ سانتی متر با شد و شرایط گرم گلخانه نیز می تواند باعث ریز شدن میوه ها گردد.در صورتی که انتهای میوه فاسد و یا پوسیده شود کمبود کلسیم علت اساسی آن می باشد و از آنجا که میزان نیاز فلفل به کلسیم زیاد بوده و کمبود آن مشکلات زیادی را برای تولید محصول فراوان و مرغوب ایجاد می کند می توان از نوعی کود کامل که دارای ۵/۲۲ درصد کلسیم می باشد و با نام کال ماکس عرضه می گردد استفاده نمود با اضافه کردن این ماده به رژیم غذایی گیاه می توان این عارضه را بر طرف کرد.آفتاب سوختگی هم یکی از عوارضی است که به اثر تابش بیش از حد آفتاب بر روی میوه بر می گردد. برای اینکه فلفل دچار این مشکلات نشود شما می توانید با پوشش برگ ها بر روی میوه از شدت تابش نور آفتاب بر روی میوه جلوگیری کنید و بالاخره آسیب های این چنینی که بوسیله گنجشک ها بوجود می آید. فلفل های رنگی در طول زمان رشد خود دچار دگرگونی هایی می شود که لازم است گلخانه داران عزیز در این مورد هم اطلاعاتی داشته باشند مثلا واریته بیانگا که به رنگ فسفری مشهور است در ابتدا به همین رنگ است و سپس به رنگ قرمز در می آید و واریته زرو ابتدا به رنگ بنفش است و چنانچه چیده نشوند به رنگ قرمز تبدیل می شود. در حقیقت به خاطر زودرسی این دو واریته و تقاضای بیشتر فلفل های سبز در بازار برای شروع عرضه در بازار می توان از این دو واریته استفاده کرد شایان ذکر است که واریته های دیگر فلفل های رنگی در ابتدا سبز هستند و رفته رفته به رنگ های زرد ٫ نارنجی ٫ قرمز و شکلاتی تبدیل می گردد .

گياهشناسي خيار

گياهشناسي خيار

اصل و قدمت گياه – اصل اين گياه نيز مانند ديگرگياهان خانواده كدوئيان از جنوب شرق آسيا مي باشد يعني درهندوستان وچين جنوبي و مركزي كاشت خيار از 3 تا 4 هزار سال قبل معمول بوده است .

مشخصات گياه شناسي بوته خيار – بوته خيار گياهي است يكساله از خانواده كدوئيان و نام علمي آن كوكوميس ساتيووس مي باشد .

برگ بوته خيار نسبتا كوچك و رنگ آن سبز روشن است . بريدگيهي كم عمقي برگ خيار را به پنج قسمت يا لوب مثلثي شكل تقسيم مي كند و قسمت وسط داراي نوك تيزي مي باشد. گلها نر يا ماده هستند كه روي يك پايه قرار دارند يعني گياه خيار يك پايه است . تعداد گلهاي نر هميشه زيادتر از گلهاي ماده بوده و قبل از گلهاي ماده ظاهر مي شود . طول عمر بوته خيار كوتاهتر از طول عمر ساير گياهان اين خانواده بوده و احتياج آن به گرما نيز كمتر مي باشد به حدي كه پاره اي از متخصصين آن را بين گياهان فصل خنك قرار مي دهند در عمل هم خيار ميوه بهار و پاييز است مخصوصا در نواحي گرم كه بوته خيار در تابستان خشك شده از بين مي رود .

تمام انواع خيار داراي هفت جفت كروموزوم مي باشد .

 در خيارهاي اصلاح شده و مخصوص كشت در گلخانه ، بوته هاي خيار توليد گلهاي ماده مي نمايد و اين ارقام به نام ماده گل معروف مي باشند . به دليل ماده گل بودن اين ارقام راندمان در بوته ها نسبت به انواع يك پايه اي كه داراي گله هاي نر و ماده بر روي يك بوته مي باشد بسيار بالا مي باشد .

گلخانه مناسب جهت توليد خيار

خيار گلخانه اي را تقريبا در همه جا مي توان كاشت زيرا هر جا كه عواممل طبيعي متاسب نباشد مي توان شرايط مناسب را مصنوعا با استفاده تاسيسات و دستگاههاي لازم ايجاد نمود .

از نظر هزينه توليد ،  مناسبترين منطقه براي كشت خيار گلخانه اي منطقه اي است كه زمستان ملايم داشته باشد و در فصل سرد بتوان فقط با استفاده از انرژي آفتاب و بدون احتياج به گرماي مصنوعي ، حرارت كافي براي رشد خيار را در داخل گلخانه فراهم نمود.

در مناطق جنوبي ايران مانند خوزستان ، جيرفت و جنوب استان فارس اين شرايط فراهم است و تعداد روزهاي سرد و يخبندان ، زياد نيست . اگر چند روزي هم هوا سر باشد رشد بوته خيار موقتا كاهش يافته يا متوقف مي شود . و پس از گرم شدن هوا به حال عادي بر مي گردد. بديهي است در اين مناطق اگر در هواي سرد ، به خصوص شبها وسيله اي براي گرم كردن گلخانه تعبيه شود بوته هاي خيار به مراتب بهتر رشد كرده و محصول زودرس تر ، مرغوب تر و با فراواني توليد مي شود . عامل محدود كننده در جنوب ايران كوتاه بودن فصل سرد است و عملا نمي توان بيش از حدود  4  ماه  پوشش پلاستيكي را روي گلخانه نگه داشت . بعد ها از اين مدت با اينكه بوته هاي خيار در بهترين وضعيت توليد قرار دارد هوا در گلخانه به شدت گرم مي شود و بايد پوشش پلاستيكي را كنار زد .

در نقاط ساحلي گيلان ومازندران نيز هوا در زمستان نسبتا ملايم است و با هزينه كم مي توان خيار زمستاني را در گلخانه پرورش داد . عامل منفي در اين نقاط و در بعضي از سالها كمبود آفتاب است و تداوم هواي ابري و باراني ممكن است باعث كاهش محصول و تاخير برداشت شود.

بوته خيار را مي توان در گلخانه هاي دايمي يا گلخانه هاي موقت پرورش داد .گلخانه هاي ثابت يا دايمي گلخانه اي است كه معمولا از شيشه و فلز ساخته مي شود و تاسيسات دايمي مانند سيستم حرارت مركزي ، آبياري قطره اي ، درچه هاي تهويه يا هواكش هاي متصل به ترموستات در آنها نصب گردد .

گلخانه هاي موقت كه به آنها تونلهاي مرتفع نيز اطلاق مي شود گلخانه هايست كه از اسكلت سبك و ساده آهن گالوانيزه يا ندرتا اسكلت چوبي ساخته مي شوند و پوشش آنها پلاستيكي است . تونل مرتفع بايد آنقدر بلند باشد بتوان به طور ايستاده در آن رفت و آمد كرد . اسكلت اين گلخانه ها را طوري ساخته شده است كه در صورت نياز بتوان آن را در فصل گرم جمع آوري كرد و در فصل سرد مجددا برپا نمود . در تونلهاي مرتفع ، هم از سيستم حرارت مركزي و ساير تاسيسات دايمي  و هم  سيستم گرمايي موقت استفاده مي شود.

 بسياري از تونلهاي پلاستيكي در مناطق مناسب ، بدون گرماي مصنوعي مورد استفاده قرار مي گيرد و  به آنها تونلهاي سرد گفته مي شود . كشت زير پلاستيك كه در جيرفت و خوزستان و بعضي ديگر از مناطق كشاورزي ايران معمول است نوعي استفاده از تونل سرد است منتهاي ارتفاع اين تونلها مخصوصا نوع يك رديفي آنها نسبتا كم است و گياه فقط قسمتي از عمر خود را درآم مي گذراند حال آنكه در تونلهاي مرتفع رشد و بار دهي زير تونل پلاستيكي سپري مي شود .

روشهاي تهويه در گلخانه كشت خيار

وقتي هوا گرم مي شود وزن مخصوص آن كاهش مي يابد و به طرف بالا مي رود در نتيجه هواي گرم هميشه در بالاترين قسمت گلخانه جمع مي شود . به همين جهت دريچه هاي سقفي بهترين وسيله براي خارج كردن سريع هواي گرم است . اگر در ديواره هاي گلخانه نيز به اندازه كافي دريچه وجود داشته باشد باز كردن دريچه هاي جانبي و سقفي با هم باعث مي شود هوا ، از دريچه هاي حانبي وارد شد و از قف خارج شود . بدين ترتيب جريان هواي كافي و مداوم در گلخانه برقرار مي شود .

در گلخانه هاي پيشرفته ، اين دريچه هاي به ترموستات وصل شده است و وقتي هواي گلخانه گرم مي شود دريچه ها به طور اتوماتيك باز شده پس از خنك شدن هوا مجددا بسته مي شود . تهويه گلخانه با هواكش برقي هم ميسر است به شرطي آن كه ظرفيت هوا كش با فضاي گلخانه تناسب داشته باشد . قاعده اينست كه هواكش بتواند در هر دقيقه يكبار تمام هواي گلخانه را خارج نمايد .

ضد عفوني خاك گلخانه و خزانه هاي توليد نشاء

ضد عفوني خاك در گلخانه هايي كه هر ساله مورد بهره برداري واقع مي شود امري ضروري به نظر مي رسد ، در غير اينصورت خاك آلودگي قارچي يافته و مشكلات عديده اي را بوجود خواهد آورد . براي ضد عفوني خاك بايد با استفاده از مواد شيميايي و غير شيميايي توصيه شده استفاده نمود :

 ضد عفوني خاك بوسيله حرارت

ضد عفوني خاك با مواد شيميايي ‌(متيل برومايد و دازومِت)

كشت و تعيين فواصل

بالا بودن قيمت بذور هيبريد سبزي و صيفي به دليل دارا بودن كيفيت بالا ، امكان استفاده از روشهاي سنتي در كشت اين بذور را غير ممكن مي سازد . كشورهاي پيشرفته بذور F1 توليد و به كشورهاي ديگر صادر مي نمايند . در مورد خيار پس از تهيه بذور دو رگ مي توان اقدام به كشت بذر و سپس استفاده از نشاي آن نمود .

آبياري

بذور را در گلدان كاشته و پس از آماده شدن به زمين اصلي منتقل مي شود . خاك گلدان هرروز بايد  از نظر رطوبت مورد بررسي قرار يرد ودر صورت نياز آبياري گردد ، در تابستان ممكن است روزي چند بار آبياري انجام شود ولي در زمستان هر چند روز يكبار اين نياز پديد خواهد آمد ، در هر حال با استفاده از شلنگهايي كه در سر آن نازل وجود دارد ، براي آنكه آب به نرمي خاك گلدان را مرطوب نمايد ويا آبياري باراني از طريق سقف عمل آبياري انجام مي گيرد .

فواصل كشت

بسياری از پرورش دهندگان تصور مي كنند افزايش تعداد بوته در واحد سطح ، قادر به برداشت محصول بيشتري خواهند بود ولي اشتباه مي نمايند زيرا نه تنها امكان برداشت بيشتر محصول ميسر نيست بلكه عمليات نگهداري كندتر و امكان بروز بيماريها بيشتر خواهد شد .

 در هر حال تراكم كشت بستگي به عواملي مانند نوع خاك و زمان كشت دارد ، در خاك قوي ، كشت تابستانه كه شاخ و برگ گياهشان بيشتر از حد معمول از نرمال است تراكم بوته كمتر خواهد بود .

 ولي در كشت زمستانه و خاك سبك اين تراكم مي تواند كمي بيشتر شود ، كه متوسط پيشنهادي بين 2 تا 5/2 بوته در متر مربع خواهد بود ، بدين ترتيب كه به ازاي هر سه خط كش بلافاصله 70 سانتي متر يك راهرو دسترسي يك متري بايد در نظر گرفت.

بستن بوته

با ظهور 4 برگ حقيقي گياه ، ساقه بايد به نخهاي آويزان شده از سقف بسته شود ، بوته ها در يك جهت به دور نخ كنفي پيچانده شده و هر چند روز يكبار تجديد خواهند شد ، در غير اينصورت ساقه خم شده و پس از زماني كوتاه برگرداندن مجدد آن باعث خسارت به قسمتهاي ميوه دهنده انتهايي گياه خواهد شد .

هرس بوته هاي خيار

 حذف شاخه هاي اضافه به بوته اجازه رشد طولي و توليد ميوه هرچه نزديكتر به ساقه اصلي را داده ، بعلاوه تهويه و برداشت را تسهيل مي نمايد .

 هرس شامل قطع كليه شاخه هاي فرعي كه بين برگ و ساقه اصلي رشد مي نمايد تا ارتفاع 40-35 سانتي متري از محل يقه و بعذاً قطع جوانه انتهايي اين شاخه ها بعد از ظهور دو برگ مي باشد ، زيرا كه ميوه هاي تحتاني داراي كيفيت مناسب نبوده و با خاك و گل در تماس خواهند بود ، در مورد بخش دوم هرس لازم به ذكر است كه ميوه هاي نزديك ساقه اصلي داراي كيفيتي مناسبتر از ميوه هاي ساقه فرعي بوده ، بنابراين با اين روش عملاً سعي شده كه ميوه مرغوبتري توليد شود .

 هرس بعدي شامل قطع برگ هاي زرد شده ابتدايي بوته هايي است ك توليد را به پايان رسانده در تغذيه گياه اثر ندارند، ولي بايد توجه داشت كه هرس برگ و شاخه هاي فرعي نمي تواند يكباره انجام گيرد و بايد به تدريج و در طول رشد گياه قسمت هاي اضافي را حذف نموده ، در غير اينصورت پس از چند هفته اگر يكبار ساقه و برگ هاي اضافي حذف شوند،به بوته شوك وارد شده و قادر به عرضه ميوه مناسب نخواهد شد.

كود دهي خيار

1-  ازت : ازت از مهمترين عناصر غذايي گياه است و در رشد و باردهي آن تاثير مستقيم دارد . در صورت كمبود ازت ابتدا برگ هاي پاييني كمرنگ شده و در صورت ادامه كمبود ازت رنگ برگ ها در تمام گياه بطور يكنواخت به زردي تمايل پيدا مي كند .

2-  فسفر : فسفر در توسعه ريشه ها و رشد عمومي و باردهي گياه تاثير دارد . به همين جهت بايد قبل از كاشت به زمين داده شود تا در مراحل اوليه رشد بوته در دسترس گياه باشد .

 3-  پتاس : پتاس در اغلب خاك هاي ايران بقدر كافي وجود دارد و در صورت دادن كود دامي نيز مقدار زيادي پتاس به خاك اضافه مي شود.

4-  منيزيم : كمبود منيزيم در خيار بسيار شايع است . علامت آن بدين صورت است كه در برگهاي مسن، فاصله بين رگبرگها از حاشيه به طرف داخل زرد مي شود. اگر اين كمبود ادامه پيدا كند ، در قسمتهاي زرد شده لكه هاي قهوه اي پيدا مي شود و برگ تدريجا حالت سوخته به خود مي گيرد.و اين امر باعث كندي رشد عمومي گياه مي شود .

5-   آهن : در خاك هاي آهكي و قليايي كه قلياييت بالاتر از 8 داشته باشد آهن موجود در خاك به صورت غير محلول در مي آيد و گياه دچار كمبود آهن مي گردد. در خيار، به صورت زردي برگه هاي تازه و جوان بروز مي نمايد و رگبرگ ها سبز باقي مي ماند. در مراحل بعدي ، رگبرگ ها نيز زرد شده و زردي از سر گياه به طرف پايين توسعه پيدا مي كند.

خواص گیاه دارویی دارواش

دارواش

 

نام های دیگر: شجره الدبق، گی

خواص: از دارواش می توان در موارد زیر استفاده درمانی به عمل آورد: فشار خون، تصلب شرایین، زیاد کردن ادرار، صرع، خونریزی رحمی در فواصل قاعدگی، ترشحات مهبلی و …
توجه: مصرف زیاد داراواش و فرآورده های ان زیان آور می باشد.

کشت توت فرنگی

کشت توت فرنگی

توت فرنگي ميوه اي نسبتا جديد است که تا 250-300 سال قبل به اين شکل امروزي وجود نداشت و بيشتر موارد استفاده دارويي داشته است. در قرن چهاردهم در فرانسه توت فرنگي هاي وحشي از جنگل به زمين زراعتي منتقل شد و از آن به عنوان يک گياه اهلي استفاده گرديد. در جنگلهاي شمال ايران توت فرنگي وحشي بطور فراوان يافت مي شود. بنظر مي رسد که اولين رقم اصلاح شده در زمان صدارت اتابک اعظم از فرانسه به ايران آمد و به نام اتابکي خوانده شد.

مشخصات گياه شناسي و ارقام موجود توت فرنگي:

توت فرنگي از جنس فراگاريا (Fragaria) و گونه رژا (Resea) بوده که امروزه از گونه هاي شيلنسيس (Chilensis) و ويرجينيا (Virginia) و هيبريد بين ايندو يعني اناناس (ananasae)

عموما گياهاني علفي باساقه هاي رونده يا استولون هستند.برگها مشتمل بر سه برگچه خشن و کرک دار برنگ سبز تيره بوده که در برخي از ارقام شفاف مي باشند. ساختمان گل شامل 5 گلبرگ سفيد که در قسمت تحتاني خود به يک زائده کوچک متصل است، کاسه گل شامل 5 کاسبرگ سبز رنگ بوده که در قسمت تحتاني تقريبا به يکديگر جوش خورده مي باشند. تعداد کاسبرگها در برخي از ارقام زراعتي ممکن است بيش از 5 عدد باشد. پرچمها به تعداد 20 عدد يا کمي بيشتر يا کمتر است. مادگي به تعداد زياد و بصورت مارپيچي بر روي نهنج قرار گرفته است و در مجموع و همراه با نهنج فرم نسبتا کشيده اي را تشکيل مي دهد. مادگي از فندقه هاي جدا از يکديگر که هر کدام داراي تخمدان با شکل راست و کوتاه مي باشد تشکيل شده است. در هر تخمدان يک تخمک وجود دارد و در واقع بذر به تعداد فندقه ها توليد مي شود. گل در واقع دو چنسه و پس از تلقيح گلبرگها ريزش کرده و نهنج بتدريج رشد و گوشتي شکل مي گيرد و ميوه بمرور زمان آبدار شده و از حالت اسيدي به قندي تبديل مي شود. اگر لقاح ناقص باشد تعداد فندقه ها محدود و چه بسا تقارن ميوه حفظ نمي شود.

ارقام توت فرنگي به گروه ارقام بهاره يعني بوته هايي که در سال يکبار ميوه مي دهند و ارقام چهار فصله که در سال بيش از يکبار ميوه مي دهند، تقسيم مي گردند. مهمترين ارقام بهاره عبارتند از گورلا، آليسو، تيوگو، رد گانتلت، اسيتا، کاتس کيل، فرسنا

ارقام چهار فصله: اين ارقام بسيار قوي الرشد و خزنده بوده و از اواخر ارديبهشت تا اواخر تابستان و گاهي اوايل پاييز ميوه مي دهند. ميوه ها ريز و به تعداد زيادتري در هر بوته توليد مي شوند. ارقام چهار فصله مانند: استرا، هومي جنتو مي باشد.

ازدياد توت فرنگي: ازدياد بطريق جنسي و غير جنسي صورت مي گيرد. استفاده زراعي مي گردد.

نحوه تکثیر

الف) ازدياد جنسي:

ازدياد توت فرنگي بوسيله بذر مخصوص ارقامي است که طبيعتا توليد ساقه رونده نمي کنند و يا ارقامي که ساقه هاي رونده کمي دارند و همچنين جهت توليد ارقام جديد از روش ازدياد بذري استفاده مي شود.

ب) ازدياد غير جنسي:

در ازدياد غير جنسي که تقسيم بوته خوانده مي شود بوته هايي را که خوب رشد کرده و قوي هستند پس از خارج کردن از زمين به چند بوته کوچکتر که هر کدام داراي مقداري ريشه مي باشند تقسيم کرده و سپس آنها را در محل اصلي نشاء مي کنند. در اين روش بايد از بوته هاي سالم پايه هاي مادري استفاده گردد. روش ازدياد از طريق ساقه هاي رونده بدين صورت مي باشند که پس از ريشه دار شدن ساقه هاي رونده در تابستان از بوته مادري جدا و در محل

سايه نشاء کرده و سپس در فصل پاييز بوته هاي انتخابي را به زمين اصلي انتقال مي دهند.

شرايط خاک و شرايط محيطي رشد توت فرنگی:

توت فرنگي گياهي است که در خاکهاي مختلف تقريبا سازگار است با اين وجود خاکهاي عميق نرم با بافت شني رسي را ترجيح مي دهد. بهترين PH مناسب براي توت فرنگي 5/5 تا 5/6 مي باشد. اگر ميزان آهک خاک از حد مجاز بيشتر باشد عارضه کلروز يا زرد شدن برگها بروز خواهد کرد. از لحاظ آب و هوا در شرايط مرطوب و شرايط نسبتا گرم محصول دهي مناسب خواهد داشت. در شرايط گرم و مرطوب بايد آب کافي در اختيار گياه قرار گيرد و همچنين ارقام مقاوم به گرما انتخاب گردد. در ارتفاع 400 تا 800 متري از سطح دريا مي تواند رشد مناسبي داشته باشد. نيمه مقاوم به سرما بدون پوشش کاه و کلش مي تواند تا 5- درجه سانتي گراد را تحمل نمايد ولي با پوشش ويژه تا -18 درجه سانتي گراد را متحمل است. از نظر نياز سرمايي جزء گياهان کم نياز به سرما تقسيم بندي مي شود بطوريکه در 200 تا 400 ساعت دماي کمتر از 7 درجه سانتي گراد نياز سرمايي و ناچيز آن منتفي مي گردد. سطحي بودن ريشه ها که معمولا تا عمق 15 تا 20 سانتي متري خاک توزيع مي گردد گياه را حساس به کم آبي مي کند. جهت توليد محصول بهاره بايد از ارقامي استفاده گردد که طالب روزهاي کوتاه و نياز دمايي پائين تري باشند تا گل انگيزي و محصول دهي آنها بخوبي انجام گيرد.

در ارقام 4 فصله روز کوتاهي يا روز بلندي و همچنين پائين بودن و بالا بودن درجه حرارت زياد مطرح نيست و اين گروه از توت فرنگيها معمولا در شرايط مختلف براحتي گل مي دهند.

پيش رس کردن توت فرنگي:

توت فرنگي طبيعتا از ميوه هاي نوبرانه و از اولين ميوه هاي است که در بهار به بازار عرضه مي شود. در حالت معمولي و در مناطق معتدل زمان برداشت ميوه در اواخر ارديبهشت ماه تا اوايل تير است ولي امروزه با فن آوري هاي خاصي مي توان زمان رسيدن ميوه را به جلو انداخت. به عبارت ديگر مي توان با استفاده از وسائل و امکانات امروزي اقدام به پيش رس کردن و توليد توت فرنگي خارج از فصل نمود و عرضه توت فرنگي را مدت طولاني تري ادامه داد . البته هزينه هاي اضافي که براي پيش رس کردن ايجاد مي شود به علت قيمت بيشتري که محصول نوبرانه دارد جبران خواهد شد.

پيش رس کردن توت فرنگي در گلخانه:

مطمئن ترين وسيله براي پيش رس کردن استفاده از گلخانه است. مشکل استفاده از گلخانه در درجه اول هزينه سنگين احداث گلخانه و نياز به تخصص و تجربه کافي براي کشت توت فرنگي در گلخانه است.

براي اين منظور مي توان نشاء توت فرنگي را ابتدا اواسط تيرماه تا اوايل شهريور در خزانه انتظار کشت کرد و 5-7 کيلوگرم در هر صدمتر مربع از کودهاي کامل ازت - فسفر - پتاس به نسبت 17 - 12 - 12 به عنوان کود پايه به زمين خزانه دارد. پس از توليد ريشه هاي قوي در نشا بوته ها شروع به ايجاد ساقه هاي رونده مي نمايند. با سرد شدن هوا بوته ها تحت تاثير نور و درجه حرارت پائين قرار گرفته و گل در آنها تشکيل مي شود. در آبان و آذر بوته ها را به گلخانه حمل کرده و در بستر کاشت به فاصله 30 تا 25 سانتي متر کشت مي نمايند.

در گلخانه نيز مقدار 5-3 کيلوگرم کود کامل شيميايي در 100 متر مربع به بستر داده مي شود. درجه حرارت گلخانه را ابتدا روي 8 - 12 درجه سانتي گراد تنظيم کرده و با افزايش شدت نور درجه حرارت را نيز زياد مي کنند و به 15 - 20 درجه سانتي گراد مي رسانند. البته مي توان درجه حرارت را به 8 درجه سانتي گراد کاهش داد. بلافاصله پس از کاشت بايستي به اندازه کافي آبياري نمود. در آبياري توت فرنگي گلخانه اي بايد دقت شود که زمين بطور يکنواخت مرطوب گردد. به منظور جلوگيري از خطر پوسيدگي ميوه در اثر رطوبت زياد بايد گلخانه را به موقع تهويه کرد و بوسيله حرارت خشک رطوبت زيادي را کاهش داد. براي انجام عمل گرده افشاني و تلقيح بهتر گلهاي توت فرنگي در گلخانه مي توان براي هر 1000 متر مربع سطح زير کشت يک کندوي زنبور عسل در گلخانه قرار داد.